भूत [bhūta] p.p. p. p. p. [भू-क्त]
Become, being, existing.
Produced, formed.
Actually being, really happened, true; भूताश्चार्था विरुद्ध्यन्ति देशकालविरोधिताः
[Rām.5.3.37.] Right, proper, fit; अभूतेनापवादेन कीर्तीं निपतितामिव
[Rām. 5.15.34;] भूतार्थव्याहृतिः सा हि न स्तुतिः परमेष्ठिनः
[R.1.33.] Past, gone.
Obtained.
Mixed or joined with.
Being like, similar, (see भू); मग्नां द्विषच्छद्मनि पङ्कभूते
[Ki.3.39.] तः A son, child.
An epithet of Śiva.
The fourteenth day of the dark half of a lunar month (also भूता).
A great devotee.
N. N. of a priest of the gods.
The dark fortnight of a month (कृष्णपक्ष).
see भूतगण.
गणः the collection of created beings.
the whole class of spirits or devils; प्रेतान् भूतागणांश्चान्ये यजन्ते तामसा जनाः
[Bg.17.4.] -गत्या truthfully; तदखिलमिह भूतं भूतगत्या ...... अभिलषति स्म
[N.9.159.] -गुणः a quality of the elements; शब्दस्पर्शरूपरसगन्धा भूतगुणाः स्मृताः Śāradātilakam.
-ग्रस्त possessed by a devil.
ग्रामः the whole multitude or aggregate of living beings;
[U.7;] भूतग्रामः स एवायं भूत्वा भूत्वा प्रलीयते
[Bg.8.19.] a multitude of spirits.
the body.
घ्नः a kind of birch tree.
a camel.
garlic. (-घ्नी) the holy basil.
-चतुर्दशी the fourteenth day of the dark half of Kārtika.
-चारिन् m. m. an epithet of Śiva.
-चिन्तकः = स्वभाववादिन् q. v.; दैवमित्यपरे विप्राः स्वभावं भूतचिन्तकाः
[Mb.12.232.19.] -चिन्तनिकः an adherent to the doctrine that the mind or intellect is produced from material elements.
-चिन्ता an enquiry into the elements, investigation into their nature.
-चैतन्यम् intellectuality of matter.
-जननी the mother of all beings.-जयः victory over the elements.
-तन्त्रम् the doctrine of spirits.
-तन्मात्रम् a subtle element.
-दया compassion towards all beings, universal benevolence.
-द्रुमः Cordia Latifolia (Mar. भोंकर).
-द्रुह्, -ध्रुक् a. a. injurious, malicious.
-धरा, -धात्री, -धारिणी the earth.
-धात्री sleep.-नाथः an epithet of Śiva; तद् भूतनाथानुग नार्हसि त्वम्
[R.2.58.] -नायिका an epithet of Durgā.
नाशनः the marking-nut plant.
mustard.
pepper.
(नम्) Asa Fœtida.
a bead used for rosaries (रुद्राक्ष).-निचयः the body.
-पक्षः the dark fortnight.
पतिः an epithet of Śiva; ध्यानास्पदं भूतपतेर्विवश
[Ku.3.43,74.] of Agni.
the sacred basil.
the sky; ज्वलसि यन्निशि भूतपतिं श्रितः
[N.4.55.] -पत्री the holy basil.
-पालः the guardian of living beings.
-पूर्णिमा the day of fullmoon in the month of Āśvina.
-पूर्वम् ind. formerly.a.
former, ancient, old; पश्यामि च जनस्थानं भूतपूर्वखरा- लयम्
[U.2.17.] deceased.
-प्रकृतिः f. f. the origin of all beings; यामाहुः सर्वभूतप्रकृतिरिति
[Ś.1.1] (v. l.).
-बलिः = भूतयज्ञ q. v.
-ब्रह्मन् m. m. a low Brāhmaṇa who maintains himself with the offerings made to an idol; see देवल.-भर्तृ a. sustaining all beings; भूतभर्तृ च तज्ज्ञेयं ग्रसिष्णु प्रभविष्णु च
[Bg.13.16.] -m. an epithet of Śiva.
-भव a. a. existing in all beings.
-भव्यम् past and future.
भावनः an epithet of Brahman.
of Viṣṇu.
-भाविन् a.
creating living beings.
-भाषा, -भाषितम् the language of devils.
-भृत् a. a. sustaining the elements or creatures; भूतभृन्न च भूतस्थो ममात्मा भूतभावनः
[Bg.9.5.] -भौतिक a. a. consisting of the elements.
-महेश्वरः an epithet of Śiva.-मातृ f. an epithet of Gaurī.
-मातृका the earth.-मात्रम्,
-त्रा the rudiment of an element.
-मात्रा f. f. pl. the coarse and subtile elements; तास्वेव भूतमात्रासु प्रलीयन्ते विभागशः
[Ms.12.17.] -यज्ञः an oblation or offering to all created beings, one of the five daily Yajñas to be performed by a householder.
-योनिः the origin of all created beings.
-रयाः a. a. a class of gods under the 5th Manu;
[bhāg.] -लिपिः a particular magic formula.
-वर्गः the whole class of spirits. -वादिन्a. telling the real fact or truth.
-वासः the Bibhītaka tree.
-वाहनः an epithet of Śiva.
विक्रिया epilepsy.
possession by a devil.
-विज्ञान, -विद्या demonology (भूतविद्या);
[Ch. Up.7.1.2.] -विनायकः a leader of evil beings;
[bhāg.] -विभुः a king; शाहभूविभुः
[Śāhendra. 2.93.] -वेशी a white flowering Vitex Negundo (Mar. निर्गुडी).
-शुद्धिः f. f. purification of the elements (of the body).
तम् Any being (human, divine or even inanimate); इत्थं रतेः किमपि भूतमदृश्यरूपं मन्दीचकार मरणव्यवसायबुद्धिम्
[Ku.4.45;] [Pt.2.] 87.
A living being, an animal, a creature; क्षरः सर्वाणि भूतानि कूटस्थोऽक्षर उच्यते
[Bg.15.16;] भूतेषु किं च करुणां बहुली- करोति
[Bv.1.122;] [U.4.6.] A spirit, ghost, an imp, a devil (m. also in these senses); ततो रक्षां महातेजः कुरु भूतविनाशिनीम्
[Rām.7.66.3.] An element; (they are five, i. e. पृथ्वी, अप्, तेजस्, वायु, and आकाश); तं वेधा विदधे नूनं महाभूतसमाधिना
[R.1.29.] An actual occurrence, a fact, a matter of fact.
The past, past time.
The world.
Well-being, welfare.
A symbolical expression for the number 'five'.
Fitness, propriety.-Comp.
-अनुकम्पा compassion for all beings; भूतानुकम्पा तव चेत्
[R.2.48.] -अनुवादः a mention of established facts, a variety of अर्थवाद (q. v.); भूतानुवादमात्रमनर्थकम् ŚB. on
[MS.1.2.4.] -अन्तकः the god of death, Yama.-अभिषङ्गः possession by evil spirits.
-अरिः Asa Fœtida.
संसारः the world of mortals.
the course of existence; घोरेऽस्मिन् भूतसंसारे नित्यं सततयायिनि
[Ms.1.5.] -संघः the totality of beings or of the elements.
-संचारः demoniac possession.-संचारिन् m. a forest conflagration.
-संप्लवः universal deluge or destruction; आभूतसंप्लवस्थानममृतत्वं हि भाषते.-समागमः the meeting of mortals; यथा काष्ठं च ... समेत्य च व्यपेयातां तद्वद् भूतसमागमः
[Mb.12.28.36.] सर्गः the creation of the world, the class or order of created beings.
creation of the elements.
-साक्षिन् m. m. 'allseeing', an eye-witness of created beings.
-सृज् m. m. an epithet of Brahman; बहुधा गतां जगति भूतसृजा कमनीयतां समभिहृत्य पुरा
[Ki.6.42.] -सृष्टिः f. f.
the illusion effected by the power of Bhūtas.
the whole class of Bhūtas taken collectively.
स्थानम् the abode of living beings.
the abode of demons.
-हत्या destruction of living beings.
-हन्त्री a species of Dūrvā grass.
-हरः bdellium.-हासः a kind of fever.
अर्थः the fact, real fact, true state, truth, reality; आर्ये कथयामि ते भूतार्थम्
[Ś.1;] भूतार्थशोभाह्नियमाणनेत्रा
[Ku.7.13;] कः श्रद्धास्यति भूतार्थं सर्वो मां तुलयिष्यति
[Mk.3.24.] an element of life. ˚कथनम्, ˚व्याहृतिः f. a statement of facts; भूतार्थव्याहृतिः सा हि न स्तुतिः परमेष्ठिनः
[R.1.33.] -अवमानिन् m. despiser of all; भूतावमानी हैहयश्चार्जुनः
[Kau.A.1.6.] -आत्मक a. a. consisting or composed of the elements.
आत्मन् one whose soul is purified.
composed of the five elements (as the body); cf.
[Ms.12.12.] (-m.)
the individual (as opposed to the Supreme Soul); विद्यातपोभ्यां भूतात्मा बुद्धिर्ज्ञानेन शुद्ध्यति
[Ms.5.19;] विधमिष्यति ते देहे भूतात्मानं चिरोषितम्
[Rām.6.59.] 55.
an epithet of Brahman.
of Śiva.
of Viṣṇu; भूतात्मा भूतभावनः
[V. Sah.] an elementary substance.
war, conflict.
the elementary or vital principle.
a soul which clings to the elements, a carnal mind; भूतात्मनस्तपोविद्ये बुद्धेर्ज्ञानं विशोधनम्
[Y.3.34.] आदिः the Supreme Spirit.
an epithet ofAhaṁkāra (in Sāṅkhya phil.).
-आर्त a. a. possessed by a devil.
आवासः the body.
an epithet of &Scute;iva.
of Viṣṇu; वसन्ति त्वयि भूतानि भूतावासस्ततो हरिः Hariv.-आविष्ट a. possessed by a devil or evil spirit.
-आवेशः demoniac possession.
-इज्यम्, -इज्या making oblations to the Bhūtas.
-इन्द्रियजयिन् m. m. a kind of ascetic.-इष्टा the fourteenth day of a lunar fortnight. -ईशः
of Śiva; भूतेशस्य भुजङ्गवल्लिवलयस्रङ्नद्धजूटा जटाः
[Māl.1.2;] भूतेशप्रीति- हेतोः Udb.
-ईश्वरः an epithet of Śiva; भूयः स भूतेश्वर- पार्श्ववर्ती
[R.2.46.] -उपदेशः a reference to past things or such as already exist.-उपसृष्ट,
-ओदनः a dish of rice (eaten to counteract the influence of demons).
-कर्तृ, -कृत् m. m. an epithet of Brahman; सर्वलोकप्रभुर्ब्रह्मा भूतकर्तृ तथर्षयः
[Rām.2.25.25;] ततस्थानाह भूत- कृत् 7.4.12.
-कला f. f. a power which produces the five elements; धरादिपञ्चभूतानां निवृत्त्याद्याः कलाः स्मृताः Śāradātilakam.
कालः past time.
(in gram.) the past or preterite time.
-कोटिः absolute non-entity; Bhddh.
-क्रान्तिः f. f. possession by a devil.