स्रोतस् [srōtas] n. n. [स्रु-तसि]
(a) A stream, current, flow or course of water; पुरा यत्र स्रोतः पुलिनमधुना तत्र सरिताम्
[U.2.27;] [Ms.3.163.] (b) A torrent, rapid stream; नदत्याकाशगङ्गायाः स्रोतस्युद्दामदिग्गजे
[R.1.78;] स्रोतसेवोह्यमानस्य प्रतीपतरणं हि तत्
[V.2.5.] A stream, river (in general); स्रोतसामस्मि जाह्नवी
[Bg.1.31.] A wave.
Water.
The canal of nutriment in the body.
An organ of sense; निगृह्य सर्वस्रोतांसि Rām.; तद्वन्न रिक्तमतयो यतयोऽपि रुद्धस्रोतोगणास्तमरणं भज वासुदेवम्
[Bhāg.4.22.39.] The trunk of an elephant.
Rush, onset; कराल- स्रोतो जगदाच्छिद्य धावत्
[Bhāg.3.21.18.] The spout of a jar.
An aperture in animal body (रन्ध्र); स्रोतोभ्यो बहु रक्तं तु तस्य सुस्राव पात्यतः
[Rām.4.11.46;] [Mb.1.3.152.] Going; ऊर्ध्वस्रोतस इत्येते देवा वैकारिकाः स्मृताः
[Mb.14.38.] 13.
Lineage. -Comp.
-अञ्जनम् (स्रोतोञ्जनम्) antimony.
-ईशः the ocean.
-रन्ध्रम् an aperture of the proboscis or trunk of an elephant, a nostril; स्रोतोरन्ध्रध्वनित- सुभगं दन्तिभिः पीयमानः
[Me.44] (see Malli. thereon); (written श्रोतोरन्ध्र also, q. v.).
-वह् f. f.,
-वहा a river; स्रोतोवहां पथि निकामजलामतीत्य जातः सखे प्रणयवान् मृगतृष्णिकायाम्
[Ś.6.15;2.17;] कार्या सैकतलीनहंसमिथुना स्रोतोवहा मालिनी 6. 16;
[R.6.52.]