Dictionaries | References

गण्ड

   { gaṇḍḥ }
Script: Devanagari

गण्ड     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
गण्ड  f. m. (cf.गल्ल) the cheek, whole side of the face including the temple (also said of animals e.g. of an ox, [VarBṛS.] ; of a horse, ib.; of an elephant [cf.-करट] [Pañcat.] ; [BhP.] &c.), [Yājñ.] &c. (ifc.f(). , [Ṛtus.] ; f(). , [Kathās. xx] )
the side, [Rāmapūjāsar.]
a bubble, boil, pimple, [Suśr.] ; [Śak. ii] (Prākṛt), [Mudr.] ; [Vop.]
a goitre or any other excrescence of the neck, [AitBr. i, 25] ; [Car. i] ; [Suśr.]
a joint, bone, [L.]
the bladder, [L.]
a mark, spot, [L.]
part of a horse's trappings, stud or button fixed as an ornament upon the harness, [L.]
गण्डक   a rhinoceros (cf. and °डा-ङ्ग), [L.]
गण्डीर   a hero (cf.), [L.]
-ग्राम   ‘the chief’, best, excellent (only in comp.; cf., -मूर्ख, -शिला, &c.), [L.]
ROOTS:
ग्राम
N. of the 10th astrological योग
गण्डान्त   an astronomical period (cf.), [W.]
a pledge, [Mṛcch.]
गण्ड  mn. mn. the abrupt interchange of question and answer (one of the characteristics of the dramatic composition called वीथि), [Sāh. vi, 256 and 260] ; [Daśar.] ; [Pratāpar.]

गण्ड     

गण्डः [gaṇḍḥ]   1 The cheek, the whole side of the face including the temples; गण्डाभोगे पुलकपटलम् [Māl.2.5;] तदीष- दार्द्रारुणगण्डलेखम् [Ku.7.82;] [Me.26,93;] [Amaru.83;] [Ṛs.4.6;6.1;] [Ś.6.18;] [Śi.12.54.]
An elephant's temple; गण्डोड्डीनालिमाला˚ [Māl.1.1.]
A bubble.
A boil, tumour, swelling, pimple; अयमपरो गण्डस्योपरि विस्फोटः [Mu.5;] तदा गण्डस्योपरि पिटिका संवृत्ता [Ś.2.]
Goitre and other excrescences of the neck.
A joint, knot.
A mark, spot; गण्डोज्ज्वलामुज्ज्वलनाभिचक्रया [Śi.12.8.]
A rhinoceros.
The bladder.
A hero, warrior.
Part of a horse's trappings, a stud or button fixed as an ornament upon the harness.
An unexpected combination of words consisting in putting one speech immediately after another, so as to be syntactically connected; see वीथि; e. g. राक्षसः- अपि नाम दुरात्मा चाणक्यबटुः । दौवारिकः जयतु ।
-रा˚ -अति- संधातुं शक्यः स्यात् । दौ˚ -अमात्यः ।   Mu.4; so किमस्या न प्रेयो यदि पुनरसह्यस्तु विरहः. दौ˚
-देव उपस्थितः   U.1.
The tenth yoga or one of the twenty-seven portions of a circle on the plane of the ecliptic.
An astronomical period. -Comp.
-अङ्गः   a rhinoceros.
-उपधानम्   a pillow; मृदुगण्डोपधानानि शयनानि सुखानि च [Suśr.]
-कुसुमम्   the juice that exudes from the elephant's temples during rut, ichor.
कूपः a well on the peak or summit of a mountain.
Upper region or table-land of a mountain.
-ग्रामः   any large or considerable village.
देशः, प्रदेशः, स्थलम्, पाली, पिण्डः the cheek, the temples of an elephant.
temple-region (in general); कण्डूलद्विपगण्डपिण्डकषणम् [U.2.9;] [Māl.9.31.]
-फलकम्   a broad cheek; धृतमुग्धगण्डफलकैर्विबभुर्विकसद्भिरास्यकमलैः प्रमदाः [Śi.9.47.]
-भित्तिः  f. f.
the opening in the temples of an elephant from which ichor exudes during rut.
'a wall-like cheek', an excellent i. e. broad and expansive cheek; निर्धौतदानामलगण्डभित्तिः (गजः) [R.5.43] (where Malli. says प्रशस्तौ गण्डौ गण्डभित्ति, see et seq.); 12.12.-भेदः a thief; गण़्डभेददास्याः शीलं जानन्नापि आत्मनो भोजनविस्रम्भेण छलितोऽस्मि [Avimāraka 2.]
-मालः, -माला   inflammation of the glands of the neck.
-मूर्ख a.  a. exceedingly foolish, very stupid.
-शिला   any large rock; दृष्टोऽङ्गुष्ठशिरोमात्रः क्षणाद्गण्डशिलासमः [Bhāg.3.13.22.]
शैलः a huge rock thrown down by an earthquake or storm; [Ki.7.37;] cf. also गण्डशैलैः कारवेल्लैर्लोहकण्टकवेष्टितैः । (अचलः परिपूर्णोऽयम् ...) [Parṇāl 4.75.]
the forehead; गण्डशैलः कपोले च द्रोणपाषा- णभेदयोः । Nm.; किं पुत्रि गण्डशैलभ्रमेण नवनीरदेषु निद्रासि । Āryā Saptaśatī.
-साह्वया  N. N. of a river, also called गण्डकी.
स्थलम्, स्थली the cheek; गण्डस्थलेषु मदवारिषु [Pt.1.123;] [Ś. Til.7;] गण्डस्थलीः प्रोषितपत्रलेखाः [R.6.72;] [Amaru.82.]
temples of an elephant.

गण्ड     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
गण्ड  m.  (-ण्डः)
1. A cheek, the whole side of the face including the tem- ple.
2. An elephant's temple or cheek.
3. A boil, a pimple.
4. A mark, a spot.
5. A bubble.
6. A knot.
7. A rhinoceros: (see गण्डक)
8. Part of a horse's trappings, a stud or button fixed as an orna- ment upon the harness.
9. A hero.
10. The abrupt interchange of question and answer, as one of the characteristics of the dramatic composition called Vithi.
11. The tenth Yoga, or one of the twenty-seven portions of a circle on the plane of the ecliptic: see योग.
12. An astronomical period.
E. गडि to affect the cheek, अच् affix, or गम् to go, Unadi aff.
ROOTS:
गडि अच् गम्

Related Words

गण्ड   गण्ड गोपालिका   गण्ड दूर्बा   गण्ड दूर्वा   मुरमण्ड   गण्डाङ्ग   यवगण्ड   गण्डफलक   गण्डसाह्वया   पलगण्ड   गण्डाली   गण्डकारी   गण्डकाली   गण्ड्   पादगण्डिर   गण्डकुसुम   गण्डगात्र   गण्डमाला   गण्डस्थल   अवगण्ड   युवगण्ड   प्रघटाविद्   परिचुम्ब्   प्रगण्ड   गलगण्ड   गलेगण्ड   गण्डशैल   गल्ल   पोगण्ड   गण्डक   प्रकाण्ड   शिली   भित्ति   दूर्वा   गाण्डीव   शक्तिपीठ   विश्र्वरूप   बाहु   धर्म   હિલાલ્ શુક્લ પક્ષની શરુના ત્રણ-ચાર દિવસનો મુખ્યત   ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ନୂଆ ବା   વાહિની લોકોનો એ સમૂહ જેની પાસે પ્રભાવી કાર્યો કરવાની શક્તિ કે   સર્જરી એ શાસ્ત્ર જેમાં શરીરના   ન્યાસલેખ તે પાત્ર કે કાગળ જેમાં કોઇ વસ્તુને   બખૂબી સારી રીતે:"તેણે પોતાની જવાબદારી   ਆੜਤੀ ਅਪੂਰਨ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ   బొప్పాయిచెట్టు. అది ఒక   लोरसोर जायै जाय फेंजानाय नङा एबा जाय गंग्लायथाव नङा:"सिकन्दरनि खाथियाव पोरसा गोरा जायो   आनाव सोरनिबा बिजिरनायाव बिनि बिमानि फिसाजो एबा मादै   भाजप भाजपाची मजुरी:"पसरकार रोटयांची भाजणी म्हूण धा रुपया मागता   नागरिकता कुनै स्थान   ३।। कोटी      ۔۔۔۔۔۔۔۔   ۔گوڑ سنکرمن      0      00   ૦૦   ୦୦   000   ০০০   ૦૦૦   ୦୦୦   00000   ০০০০০   0000000   00000000000   00000000000000000   000 பில்லியன்   000 மனித ஆண்டுகள்   1                  1/16 ರೂಪಾಯಿ   1/20   1/3   ૧।।   10   १०   ১০   ੧੦   ૧૦   ୧୦   ൧൦   100   ۱٠٠   १००   ১০০   ੧੦੦   ૧૦૦   ୧୦୦   1000   १०००   ১০০০   ੧੦੦੦   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP