तापस

{ tāpasa }

हिन्दी (hindi) WN

See : तपस्वी, तपस्वी

प्राचीन चरित्रकोश

तापस II. n.  अग्नि, धर्म एवं मन्यु देखिये ।

A dictionary, Marathi and English

That practises devout austerities, an ascetic.

Aryabhushan School Dictionary

a   An ascetic.

मराठी (Marathi) WN

See : तपस्वी

महाराष्ट्र शब्दकोश

वि.  ( काव्य ) तपश्चर्या करणारा ; तपस्वी ; योगी ; ऋषि ; साधु . तो विश्वासे मारितां रिपु । निवटूनि घातला दर्पु । आणि जयाचा अहा कंपु । तापसांसी । - ज्ञा १८ . १०५७ . [ सं . तप - तापस ]

A Sanskrit English Dictionary

तापस  mfn.  mfn. ( g. छत्त्रा-दि, [Pāṇ. 5-2, 103]) a practiser of religious austerities ( त॑पस्), [ŚBr. xiv]; [Mn. vi, 27 &c.]
relating to religious austerity or to an ascetic, [R.] G. ii, 52, 5
तापस  m.  m. an ascetic, [Mn.]; [Nal.] &c.
the moon, [Gal.]
Ardea nivea, [L.]
°सेक्षु   = , [Suśr. i, 45, 9, 2 and 6]
-पत्त्र   = , [L.]

ROOTS:

पत्त्र

patr. of अग्नि, घर्म, and मन्यु, [RAnukr.]
of a होतृ, [TāṇḍyaBr. xxv, 15]
तापस  n.  n. = -ज, [L.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

तापस [tāpasa] a.  a. (-सी f.)
Relating to religious penance or to an ascetic; तापसेष्वेव विप्रेषु यात्रिकं भैक्षमाहरेत् [Ms.6.27.]
Devout.
-सः (-सी  f. f.) A hermit, devotee, an ascetic.-Comp.
-इष्टा, -प्रिया   a grape.
-तरुः, द्रुमः   the tree of ascetics, also called इङ्गुदी.

Shabda-Sagara

तापस  mfn.  ( -सः-सी-सं) Performing penance, a practiser of devout aus- terities, a devotee, an ascetic.
 m.  ( -सः) A kind of crane, (Ardea nivea.)
 n.  ( -सं) The leaf of the Laurus cassia.
E. तपस् penance, affix अण् . तपश्चरणं शीलमस्य छत्रादि० ण or तपोऽस्त्यस्य अण् .

ROOTS:

तपस् अण् . तपश्चरणं शीलमस्य छत्रादि० ण तपोऽस्त्यस्य अण् .