बृहत् [bṛhat] a. a. (-ती f.) [बृह्-अति]
Large, great, big, bulky; वितरति बृहदश्मा पर्वतः प्रीतिमक्ष्णोः
[Māl.9.5.] Wide, broad, extensive, far-extended; दिलीपसूनोः स बृहद्भुजान्तरम्
[R.3.54.] Vast, ample, abundant.
Strong, powerful.
Long, tall; देवदारुबृहद्भुजः
[Ku.6.51.] Fullgrown.
Compact, dense.
Eldest, or oldest.
Bright.
Clear, loud (as sound).-m. N. of Viṣṇu; अणुर्बृहन् कृशः स्थूलः V. Sah. -f. Speech; शिष्याय बृहतां पत्युः प्रस्तावमदिशद्दृशा
[Śi.2.68.] ती A large lute.
The lute of Nārada.
A symbolical expression for the number 'thirty-six'.
A part of the body between the breast and backbone.
A mantle, wrapper.
A reservoir.
The egg-plant.
N. N. of a metre.
A speech; दक्षां पृश्निं बृहतीं विप्रकृष्टां ...... गङ्गां गता ये त्रिदिवं गतास्ते
[Mb.13.26.86;] अनन्तपारां बृहतीं सृजत्याक्षिपते स्वयम्
[Bhāg.11.21.4.] -n.
The Veda; जामदग्न्योऽपि ...... वर्तयिष्यति वै बृहत्
[Bhāg.9.16.25.] N. N. of a Sāman; बृहत्साम तथा साम्नां गायत्री छन्दसामहम्
[Bg.1.35;] cf.
[Ch. Up.2.14.1.] Brahman; बृहदुपलब्धमेतदवयन्त्यवशेषतया
[Bhāg.1.87.15.] Devoted celibacy (नैष्ठिक ब्रह्मचर्यम्); सावित्रं प्राजापत्यं च ब्राह्मं चाथ बृहत्तथा
[Bhāg.3.12.42.] (बृहत्, बृहता ind.
Greatly, highly.
Clearly, brightly)-Comp.
-अङ्ग, -काय a. a. large-bodied, gigantic. (-ङ्गः) a large elephant.
-आरण्यम्, -आरण्यकम् N. N. of a celebrated Upaniṣad, forming the last six chapters of the Śatapatha Brāhmaṇa.
-उत्तरतापिनी N. N. of an Upaniṣad.
-एला large cardamoms.
-कथा N. N. of a work ascribed to Guṇāḍhya; हरलीलेव नो यस्य विस्मयाय बृहत्कथा
[Hch.] -काय a. a. big-bodied, bulky, gigantic.
-कुक्षि a. a. large-bellied.
-केतुः an epithet of Agni.
-गृहः N. N. of a country.
-गोलम् a water-melon.
-चित्तः the citron tree.-जनः an illustrious person.
-जघन a. a. broad-hipped.-जीवन्तिका,
-जीवन्ती a kind of plant.
-ढक्का a large drum.
तृणम् strong grass.
the bamboo cane.-तेजस् m. the planet Jupiter.
-देवता N. N. of a large work enumerating Vedic Deities.
-नटः, -नलः, -ला the name assumed by Arjuna when residing as dancing and music master at the court of Virāṭa.
-नलः the arm.-नारदीयम् N. of an Upapurāṇa.
-नालः, -नालिकम्, -नालिकायन्त्रम् a cannon;
[Śukra 1.254.] -निवेश a. a. large, protuberant.
-नेत्र a. a. far-sighted, prudent.
-पाटलिः the thorn-apple (Mar. धोत्रा).
-पादः the fig-tree.
-पालः the Indian fig-tree.
-पालिन् m. m. wild cumin.
-फल a.
having or bearing large fruits.
yielding good fruit or reward. (-ला) N. of various plants (Mar. कडू भोपळा, कोहळा etc.).
-भट्टारिका an epithet of Durgā.
भानुः fire.
the sun; वराहोऽग्निर्बृहद्भानुः
[Mb.12.] 43.8.
N. N. of Viṣṇu.
-भास a. a. very bright, brightly shining.
रथः an epithet of Indra.
N. N. of a king, father of Jarāsandha.
-वादिन् a. a. talking much, a boaster, swaggerer.
-राविन् m. m. a kind of small owl.-शल्कः a sprawn.
-श्रवस् a. a. highly praised, farfamed.-संहिता N. of a work on astrology by Varāhamihira.
-सामन् N. N. of a Sāman; बृहत्साम तथा साम्नाम्
[Bg.1.35.] -स्फिच् a. a. broad-hipped, having large buttocks.