स्वयम् [svayam] ind.
Oneself, in one's own person (used reflexively and applicable to all persons, such as myself, ourselves, thyself, himself &c. &c., and sometimes used with other pronouns for the sake of emphasis); विषवृक्षोऽपि संवर्ध्य स्वयं छेत्तुमसांप्रतम्
[Ku.2.55;] यस्य नास्ति स्वयं प्रज्ञा शास्त्रं तस्य करोति किम् Subhāṣ.;
[R.1.7;3.2;] 2.56;
[Ms.5.39.] Spontaneously, of one's own accord, without trouble or exertion; स्वयमेवोत्पद्यन्त एवंविधाः कुलपांशवो निःस्नेहाः पशवः K. -Comp.
-अधिगत a. a. self-acquired.
-अनुष्ठानम् one's own achievement. -अर्जितa. self-acquired.
-इन्द्रियमोचनम् spontaneous emission of semen.
-ईश्वरः an absolute sovereign. -ईहितलब्धa. gained by one's own effort; अनुपध्नन् पितृद्रव्यं श्रमेण यदु- पार्जितम् । स्वयमीहितलब्धं तन्नाकामो दातुमर्हति ॥
[Ms.9.28.] -उक्तिः f.
voluntary declaraion.
information, deposition (in law).
-उद्यत a. a. offered spontaneously.-उपागतः a son who offers himself voluntarily to an adoptive parent.
-कृत a. a. self-made, natural. (-तः) an artificial or adopted son.
-गुप्ता Mucuna Pruritus (Mar. कुयली).
-ग्रहः taking for one-self (without leave).-ग्राह a.
voluntary, self-choosing.
one who takes forcibly. (-हः) self-choice, self-election; नितम्बिनीमिच्छसि मुक्तलज्जां कण्ठे स्वयंग्राहनिषक्तबाहुम्
[Ku.3.7;] [Māl.6.7.] -जात a. self-born.
-ज्योतिस् self-shining.
-दत्त a. a. self-given. (-त्तः) a boy who has given himself to be adopted (by his adoptive parents); one of the twelve kinds of sons recognised in Hindu law; मातापितृविहीनो यस्त्यक्तो वा स्यादकारणात् । आत्मानं स्पर्शयेद्यस्मै स्वयंदत्तुस्तु स स्मृतः ॥
[Ms.9.177.] -दृश् a. a. self-evident.
-पाठः an original text.
-प्रकाश a. a. self-manifesting.
-प्रभ a. a. self-shining.
-प्रभु a. a. self-powerful.
-भुः N. N. of Brahman; शंभुस्वयंभुहरयो हरिणेक्षणानां येनाक्रियन्त सततं गृहकर्मदासाः
[Bh.1.] 1.
भुवः the first Manu.
N. N. of Brahman.
of Śiva.
-भू a. a. self-existent; त्वमेको ह्यस्य सर्वस्य विधानस्य स्वयंभुवः
[Ms.1.3.] (भूः) N. of Brahman.
of Viṣṇu.
Of Śiva.
of Kāla or time personified.
of Kāmadeva.
a Jaina deified saint.
the female breast.
the Supreme Being.
-भूतः N. N. of Śiva.
-भृत a. a. self-maintained.
-वरः self-choice, self-election (of a husband by the bride herself), choicemarriage.
-वरा a maiden who chooses her own husband; ततस्ते शुश्रुवुः कृष्णां पञ्चलेषु स्वयंवराम्
[Mb.1.61.3.] -श्रेष्ठः N. of Śiva.