अति [ati] ind. [अत्-इ]
A prefix used with adjectives and adverbs, meaning 'very', 'too', 'exceedingly', 'excessively', 'very much', and showing उत्कर्ष; Surpassing, superior अत्याश्रमानयं सर्वानू
[Mb.12.12.6.] नातिदूरे not very far from; ˚कृश very lean; ˚भृशम् very much; also with verbs or verbal forms; ˚सिक्तमेव भवता Sk.; स्वभावो ह्यतिरिच्यते &c.
(With verbs) Over, beyond; अति-इ go beyond, overstep; so ˚क्रम् ˚चर् ˚वह् &c. In this case अति is regarded as a preposition उपसर्ग.
(a) (With nouns or pronouns) Beyond, past, surpassing, superior to, eminent, respectable, distinguished, higher, above, (used with acc. as a कर्मप्रवचनीय, or as first member of Bah. or Tat. Comp. ज्याशब्दस्तावुभौ शब्दावति रामस्य शुश्रुवे
[Rām. 6.75.37.] in which last case it has usually the sense of eminence or higher degree: अतिगो, ˚गार्ग्यः, = प्रशस्ता गौः, शोभनो गार्ग्यः; ˚राजन् an excellent king; or the sense of अतिक्रान्त must be understood with the latter member which will then stand in the accusative case; अतिमर्त्यः = मर्त्यमतिक्रान्तः; ˚मालः, अतिक्रान्तो मालाम्; so अतिकाय, ˚केशर, q. v.):, अत्यादित्यं हुतवहमुखे संभृतं तद्धि तेजः
[Me 1.45.] Surpassing the sun. अति देवानू कृष्णः Sk.; मानुषानतिगन्धर्वान् सर्वान्गन्धर्व लक्षये Mb; ˚मानुषं कर्म a deed which is beyond human power, i. e. a superhuman action; ˚कशः past the whip (as a horse), unmanageable; ˚त्यद् surpassing that; ˚त्वाम्, ˚त्वान् him or them that surpasses or surpass thee, so ˚मां, ˚यूयं &c. (b) (With nouns derived from roots) Extravagant, exaggerated, inordinate, excessive, extraordinary; e. g. ˚आदरः excessive regard; ˚आशा extravagant hope; so ˚भयं, ˚तृष्णा, ˚आनन्दः &c. &c.; अतिदानाद् बलिर्बद्धो नष्टो मानात्सुयोधनः । विनष्टो रावणो लौल्यादति सर्वत्र वर्जयेत् ॥ cf. 'extremes are ever bad.' (c) Unfit, idle, improper, in the sense of असंप्रति or क्षेप 'censure'; अतिनिद्रम् = निद्रा सम्प्रति न युज्यते Sk. The गणरत्नमहोदधि gives the following senses of अतिःविक्रमातिक्रमाबुद्धिभृशार्थातिशयेष्वति । e. g. अतिरथः रथाधिकं विक्रमवान्; ˚मतिः बुद्ध्यतिक्रमः; ˚गहनं वुद्धेरविषयः; ˚तप्तं भृशतप्तं; ˚वेगः अतिशयितो वेगः. Cf. also प्रकर्षे लङ्घनेऽप्यति
[Nm.] अति [ati] ती [tī] रेक [rēka] (ती) रेक [रिच्-घञ्]
Excess, exuberance, excellence, eminence; पौरुषातिरेकः
[U.6;] so मद˚, वीर्य˚, गुण˚ &c.
Redundancy, surplus, superfluity.
Difference.
अति [ati] रो [rō] लोमश [lōmaśa] रो लोमश a. Very hairy, shaggy.
शः A wild goat.
A large monkey.
-शा A pot-herb (नीलबुह्ना) Convolvulus Argenteus. (Mar. शंखवेल)
अति [ati] ती [tī] सारः [sārḥ] (ती) सारः [अतिसारयति मलं द्रवीकृत्य, वा अतेर्दीर्घः] Dysentery, violent straining at stool.
अति [ati] ती [tī] सारिन् [sārin] (ती) सारिन् m. [अत्यन्तं सारयति मलम्] The disease called अतिसार. a.
-अतिसारकिन् [अतिसारो यस्यास्ति, इनि कुक् च P. P.
[V.2.129.] ] Affected by, afflicted with, dysentery; सातिसारोऽतिसारकी
[Ak.]