अधिक [adhika] a. a. [abbreviation of अध्यारूढ; अध्यारूढशब्दात् कन् उत्तरपदलोपश्च
[P.V.2.73] ].
More, additional, greater (opp. ऊन or सम); तदस्मिन्नधिकम्
[P.V.2.45.] (In comp. with numerals) plus, greater by; अष्टाधिकं शतम् 1 plus 8 = 18; चत्वारिंशतोऽधिकाः = ˚चत्वारिंशाः more than 4; नवाधिकां नवतिम्
[R.3.69;] एकाधिकं हरेज्जयेष्टः
[Ms.9.117.] (a) Surpassing in quantity, more numerous, copious, excessive, abundant; in comp. or with instr.; श्वासः प्रमाणाधिकः
[Ś.1.29.] more than the usual measure. (b) Inordinate, grown, increased, become greater; abounding in, full of; strong in; ˚क्रोध
[R.12.9;] वयोऽधिकः
[Ms.4.141] senior in years; शिशुरधिकवयाः
[Ve.3.32.] old, advanced in years; भवनेषु रसाधिकेषु v. l. (सुधारितेषु) पूर्वं
[Ś.7.2;] करोति रागं हृदि कौतुकाधिकं
[K.2.;] रसाधिके मनसि
[Śi.17.48] abounding in.
(a) More, greater, stronger, mightier, more violent or intense; अधिकां कुरु देवि गुरुभक्तिम्
[K.62;] ऊनं न सत्त्वेष्वधिको बबाधे
[R.2.14] the stronger animal did not prey on the weaker; पुमान्पुंसोऽधिके शुक्रे स्त्री भवत्यधिके स्त्रियाः
[Ms.3.49;] अधिकं मेनिरे विष्णुम् Rām.; अधिकं मित्रम्
[Pt.2;] यवीयान्गुणतोऽधिकः
[Ms.11.185;9.154.] (b) Superior to, better than; higher than [with abl. or in comp.); प्रमाणादधिकस्यापि मत्तदन्तिनः
[Pt.1.327;] सेनाशते- भ्योऽधिका बुद्धिः
[Mu.1.27] surpassing, more than a match for &c.; विधेरधिकसंभारः
[R.15.62] more than what was sanctioned by rules; तपस्विभ्योऽधिको योगी
[Bg.6.46;] ब्रह्म प्रदानेभ्योऽधिकम्
[Y.1.212;] अश्वाधिको राजा
[H.3.77] strong in cavalry; धनधान्याधिको वैश्यः
[H.4.21] excels in, is superior by reason of; लोकाधिकं तेजः
[Mu.4.1] superior to; sometimes with gen.; पञ्चदशानां भ्रातणामधिको गुणैः
[K.136.] Later, subsequent, further than (of time); राजन्य- बन्धोर्द्वाविंशे (केशान्तो विधीयते) वैश्यस्य द्वयधिके ततः
[Ms.2.65.2] years later i. e. in the 24th year; sometimes with gen.; ममाधिका वा तुल्या वा
[Rām.] Eminent, uncommon, special, peculiar (असाधारण); विद्या नाम नरस्य रूपमधिकम्
[Bh.2.2] superior or uncommon form or beauty; धर्मो हि तेषामधिको विशेषः
[H. Pr.25;] इज्याध्ययनदानानि वैश्यस्य क्षत्रियस्य च । प्रतिग्रहोऽधिको विप्रे याजनाध्यनापने तथा ॥
[Y.1.118;] sometimes used in the comparative in the above senses; क्लेशोऽधिकतरस्तेषाम्
[Bg.12.5;] ˚तरमिदानीं राजते राजलक्ष्मीः
[V. 5.22;] स्वर्गादधिकतरं निर्वृत्तिस्थानम्
[Ś.7.] Redundant, superfluous; ˚अङ्ग having a redundant limb; नोद्वहेत्कपिलां कन्यां नाधिकाङ्गीं न रोगिणीम्
[Ms.3.8.] Intercalated, intercalary (as a month &c.)
Inferior, secondary.
कम् Surplus, excess, more; लाभोऽधिकं फलम्
[Ak.] Abundance, redundancy, superfluity.
A figure of speech equivalent to hyperbole; आश्रयाश्रयिणोरेकस्याधिक्येऽधिक- मुच्यते । किमधिकमस्य ब्रूमो महिमानं वारिधेईरिर्यत्र । अज्ञात एव शेते कुक्षौ निक्षिप्य भुवनानि ॥ अत्र आश्रयस्याधिक्यम् । युगान्तकालप्रतिसंहृता- त्मनो जगन्ति यस्यां सविकाशमासत । तनौ ममुस्तत्र न कैटभद्विपस्तपो- धनाभ्यागमसंभृता मुदः ॥ S. D; महतोर्यन्महीयांसावाश्रिताश्रययोः क्रमात् । आश्रयाश्रयिणौ स्यातां तनुत्वेऽयधिकं तु तत् ॥
[K. P.1.] -adv.
More, in a greater degree; स राज्यं गुरुणा दत्तं प्रतिपद्याधिकं बभौ
[R.4.1;] shone the more; 3.18; यस्मिन्नैवा- धिकं चक्षुरारोपयति पार्थिवः
[Pt.1.243;] oft. in comp.; इयम- धिकमनोज्ञा
[Ś.1.2;] ˚सुरभि
[Me.21.] Exceedingly, too much. -Comp.
-अङ्ग a. a. (-ङ्गी f.) having a redundant limb.
[Ms.3.8.] (see above
) (-ङ्गम्) [अधिकोऽङ्गात्] a sash, girdle or belt worn over the mail coat.-अधिक a. more and more, out-doing one another.
-अर्थ a. a. exaggerated; ˚वचनम् exaggeration, an exaggerated statement or assertion (whether of praise or of censure); कृत्यैरधिकार्थवचने
[P.II,1.33;] (˚नम् = स्तुति- निन्दाफलकमर्थवादवचनम्; e. g. वातच्छेद्यं तृणम् i. e. so light and weak; काकपेया नदी so deep and full).
-ऋद्धि a. a. abundant, prosperous; ऋद्धिमन्तमधिकर्द्धिरुत्तरः पूर्वमुत्सवमपोहदुत्सवः
[R.19.5.] -तिथिः, f. f.
-दिनं, -दिवसः an intercalated day.
-दन्तः = अधिदन्तः -मांसार्मन् = अधिमांस q. v.-वाक्योक्तिः f. exaggeration, hyperbole.
-षाष्टिक- साप्ततिक a. a. containing or costing more than 6 or 7.