अर्थिन्

{ arthin }

A Sanskrit English Dictionary

अर्थिन्  mfn.  mfn. active, industrious, [RV.]
अर्थेत्   (cf above)
पुत्रार्थिन्   one who wants or desires anything ( instr. or in comp.; cf., बला-र्थिन्)
supplicating or entreating any one ( gen.)
longing for, libidinous, [R. i, 48, 18]
अर्थिन्  m.  m. one who asks for a girl in marriage, a wooer, [Yājñ. i, 60]; [Kathās.]
a beggar, petitioner, suitor, [Mn. xi, 1, &c.]
one who supplicates with prayers, [VarBṛS.]
a plaintiff, prosecutor, [Mn. viii, 62 and 79]; [Yājñ. ii, 6]
a servant, [L.]
a follower, companion, [L.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

अर्थिन् [arthin] a.  a. [अर्थ्-इनि]
Seeking to gain or obtain, wishing for, desirous of, with instr. or in comp. अर्थिनश्च राजानो हिरण्येन भवन्ति । MBh. on [P.I.1.1.] etc. तुषैरर्थिनः [Dk.132;] कोषदण्डाभ्याम्˚ [Mu.5;] को वधेन ममार्थी स्यात् Mb., [Ve.6.25;] अर्थार्थी [Pt.1.4,] अर्थार्थी जीवलोकोऽयम् [Pt.1.9.]
Entreating or begging anyone (with gen.); सर्वत्र मण्डूकवधः क्रियतामिति यो मयाऽर्यी [Mb.3.192.24.] अर्थी वररुचिर्मेऽस्तु [Ks.]
Possessed of desires; अनर्थी प्रार्थ- नावहः [R.1.18.] m.
One who asks, begs or solicits; a beggar, suppliant, suitor; यथाकामार्चितार्थिनाम् [R.1.6;] 2.64;4.31;9.27; कोऽर्थी गतो गौरवम् [Pt.1.146;] One who asks for a girl in marriage, a wooer; [Y.1.6;] कन्या- रत्नमयोनिजन्म भवतामास्ते वयं चार्थिनः [Mv.1.3.]
(In law) A plaintiff, complainant, prosecutor; स धर्मस्थसखः शश्वदर्थि- प्रत्यर्थिनां स्वयम् । ददर्श संशयच्छेद्यान् व्यवहारानतन्द्रितः [R.17.39;] अर्थी कार्यं निवेदयेत् [Śukra.4.575;] सभान्तः साक्षिणः प्राप्तानर्थि- प्रत्यर्थिसन्निधौ [Ms.8.79.]
A servant, follower.
A master or lord. -Comp.
-भावः   state of a suppliant, begging, request; कं याचे यत्र तत्र ध्रुवमनवसरग्रस्त एवार्थिभावः [Māl.9.3.]
-सात् adv.  adv. at the disposal of beggars; विभज्य मेरुर्न यदर्थिसात्कृतः [N.1.16.] cf. अर्थी तु याचको विद्यात् यस्यार्थः स च अर्थवान्.

Shabda-Sagara

अर्थिन्  mfn.  ( -र्थी-र्थिनी-र्थि)
1. One who asks or begs for any thing.
2. One who seeks to effect or gain a purpose or object.
 m.  ( -र्थी)
1. A servant.
2. A follower, a companion or partizan.
3. A plaintiff, a prosecutor.
4. A beggar, a petitioner.
E. अर्थ asking, &c. इनि aff.

ROOTS:

अर्थ इनि

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

adjective  यत्कर्तृका आवश्यकता वर्तते।   Ex. अस्माभिः अर्थिनां जनानां साहाय्यं कर्तव्यम्।

MODIFIES NOUN:

मनुष्यः

ONTOLOGY:

अवस्थासूचक (Stative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

Wordnet:

bd गोनांथि जानाय

guj જરૂરતમંદ

hin ज़रूरतमंद

kan ಅವಶ್ಯಕತೆಯ

kas ضروٗرت منٛد

kok गरजेवंत

mal ആവശ്യക്കാരായ

mar गरजू

mni ꯃꯇꯦꯡ꯭ꯄꯥꯝꯕ

nep खाँचो

ori ଅଭାବୀ

pan ਜਰੂਰਤਮੰਦ

tam அவசியமான

tel బలహీనతగల

urd ضرورت مند , محتاج , حاجت مند

See : उद्यमशील, इच्छुक, लुब्ध