आप

{ āpḥ, āpa }

Puranic Encyclopaedia

ĀPA   One of the Aṣṭavasus. The Aṣṭavasus are Āpa, Dhruva, Soma, Dharma, Anila, Agni, Pratyūṣa and Prabhāsa. The sons of Āpa are Vaitaṇḍa, Śrama, Śānta and Śvani. (See under Aṣṭavasus). [Chapter 15, Aṁśam 1, Viṣṇu Purāṇa] .

हिन्दी (hindi) WN

   See : स्वयं से, आम आदमी पार्टी

प्राचीन चरित्रकोश

आप n.  अहवसु का नाम ।
आप II. n.  स्वारोचिष मन्वन्तर में वसिष्ठपुत्र प्रजापति ।
आप III. n.  धर्म तथा वसु का पुत्र । इसके पुत्र वैतंडय, शांत तथा ध्वनि [विष्णु.१.१५] ।

A dictionary, Marathi and English

   Own, related to self, of one's kin. Pr. आपघर कीं बापघर. Used with reference to a married female. Pr. कुणब्याला जो म्हणेल आप त्याचा गाढव बाप. Pr. आप सुखी जग सुखी All are well if Self be well. 2 Own, one's own. In comp. as आपहस्तें, आपसुखें, आपखुशीनें. 3 Used as s n Self. In comp. as आपगरजी, आपढंग, आपमतलबी.
   Water.

Aryabhushan School Dictionary

 n   Water; self.
 pro   Own.
आप सूखी जग सूखी   All is well if Self be well.
कुणब्याला जो म्हणेल आप त्याचा गाढव बाप   (probably indicated the low estimation in which a कुणबी or a farmer was or is held by the literate higher classes).
आपआप ad   Spontaneously; of one's self or itself.
आपआपला a   Each his own.

मराठी (Marathi) WN

   See : पाणी, आम आदमी पार्टी

महाराष्ट्र शब्दकोश

  न. उदक ; पाणी ; जल ; नीर ; अंबु ; वन . [ सं . अप ; ग्री . अपॉस ; झेंद अप ; फा . आब . ]
 वि.  स्वाधीन ; स्वायत्त ; आपल्या ताब्यांतील . एथ पृथ्वीतळ आपु होईल । हें महेंद्रपदही पाविजेल । परिमोह हा न फिटेल । मानसींचा । - ज्ञा २ . ६५ . [ सं . आप = मिळणें ; आप्त = मिळालेलें ]
   सना .
  पु. ( गो . ) आप्त . तो आप लागता = तो आप्त लागतो .
   आपण स्वत :.
   ( ल . ) आपला ; स्वकीय ; स्वजातीय . नमि , ज्याचे रिपु वसले ज्यासह होऊनि आप , गात नय । - मोअनु ८ . ३४ . [ सं . आत्मन ; हिं . आप ] म्ह०
   आपसुखी जग सुखी = आपण सुखी असतां सर्व सुखी आहेत अशी भावना .
   आप मेलें , जग बुडालें = आपल्या मागें कांहीं कां होईना या अर्थी . - वि . आपलें ; आपलें स्वत : चें . सामाशब्द - आपहस्तें ; आपसुखें ; आपखुषीनें . आपकार्याहून जीवीं । पर कार्यसिध्दि करावी । - दा २ . ७ . ६५ . - न . आपण ; स्वत :; अहं ; सामाशब्द - आपगर्जी ; आपढंग ; आपमतलबी .
०आंगें   क्रिवि . स्वत :; स्वांगें . तिथें चालत जाईन आपआंगें स्वतां - होला १४९ .
०अपर   आपपर पहा .
०आप   आपजात - क्रिवि . आपण होऊन ; आपखुशीनें ; आपोआप ; आपल्याआपण .
०आपणिया वि.  आपण आपल्याला . आप आपणिया देखणें । सबाह्याभ्यंतर समदृष्टि । - एरुस्व १ . ५९ .
०आपला वि.  प्रत्येकाचा ; स्वत : चा ; ज्याचा त्याचा . सर्वांस आपआपला स्वभाव चांगला वाटतो .

A Sanskrit English Dictionary

आप  m.  1. m. obtaining
आप  mfn.  mfn. ifc. to be obtained ( cf. दुर्°).
आप  m.  2. m. N. of one of the eight demigods called वसुs, [VP.]; [Hariv.]; [MBh.]
आप  n.  3. n. ( fr. 2. अप्, [Pāṇ. 4-2, 37]), a quantity of water, मल्लिनाथ on [Śiś. iii, 72.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

आपः [āpḥ]   [आप्-घञ्]
  N. N. of one of the 8 demigods called Vasus.
   (At the end of comp.) दुराप difficult to be obtained.
-पम् [अपां समूहः]   A flood or stream of water, water.
   Sky (Nir.).

Shabda-Sagara

आप   r. 1st, 5th & 10th cls. (ऌ) आपॢ ( आपति, आप्नोति or -नुते and आपयति) 1. To pervade or occupy.
   2. To obtain, to gain. In the first sense it is usually employed
   with वि prefixed, and in the second with अव or प्र; also
   with अभि and वि prefixed, to spread one place to another;
   with परि and वि or सं and वि, to obtain completely; with सं and वि to meet with, light upon or fall into;
   with उप, सं and प्र, to arrive at, to enter.
आप  m.  ( -पः) One of the eight demigods called Vasus.
    E. आप् to ob- tain, अच् aff.

ROOTS:

आप् अच्