चेतस्

{ cētas }

A Sanskrit English Dictionary

चेतस्  n.  a n. splendour, [RV.]
( [Naigh. iii, 9]) consciousness, intelligence, thinking soul, heart, mind, [VS. xxxiv, 3]; [AV.]; [Mn. ix, xii]; [MBh.] &c. ( ifc. [KaṭhUp.]; [Mn.] &c.)
will, [AV. vi, 116, 3]; [TBr. iii, 1, 1, 7]
अ-चेतस्    cf., दभ्र॑-, प्र॑-, लघु-, वि॑-, स॑-, सु-चे॑तस्.

ROOTS:

अ चेतस्

चेतस्    b &c., °ताय &c. See √ चित्.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

चेतस् [cētas]  n. n. [चित् करणे असुन्]
Consciousness, sense.
Thinking soul; वरं वरय राजर्षे क्व ते चेतो निरूप्यताम् [Rām.7.57.13;] reasoning faculty; संप्रमथ्येन्द्रियग्रामं प्रनष्टा सह चेतसा [Mb.1.125.11;] चेतोभिराकूतिभिरातनोति [Bhāg.5.11.4.]
The mind, heart, soul; चेतः प्रसादयति [Bh.2.23;] गच्छति पुरः शरीरं धावति पश्चादसंस्तुतं चेतः [Ś.1.34.]
Will.-Comp.
-जन्मन्, -भवः, -भूः  m. m.
love, passion.
the god of love. चेतोजन्मशरप्रसृनमधुभिर्व्यामिश्रतामाश्रयत् [N.]
-विकारः   disturbance of the mind, emotion, agitation.

Shabda-Sagara

चेतस्  n.  ( -तः) Mind, intellect, the faculty of reasoning or understand- ing.
E. चित् to consider, Unadi affix असुन्.

ROOTS:

चित् असुन्