चैत्र

{ caitrḥ }

हिन्दी (hindi) WN

 noun  हिन्दी वर्ष का पहला महीना जो अंग्रेजी महीने के मार्च और अप्रैल के बीच में आता है   Ex. मेरी माँ प्रत्येक चैत्र की रामनवमी को व्रत रखती है ।

HOLO MEMBER COLLECTION:

खरमास

ONTOLOGY:

समय (Time) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

चैत चैत्रक चैत्तक चैत्र मास वसंतदूत वसन्तदूत

Wordnet:

asm চʼত

bd सैत्र

ben চৈত্র

guj ચૈત્ર

kan ಚೈತ್ರಮಾಸ

kas چیترٕ , چیت

kok चैत्र

mal ചൈത്രം

mar चैत्र

mni ꯁꯖꯤꯕꯨ

nep चैत

ori ଚୈତ୍ର

pan ਚੇਤ

san चैत्रः

tam சித்திரை மாதம்

tel చైత్రమాసం

urd چیت

प्राचीन चरित्रकोश

चैत्र n.  यज्ञसेन का पैतृक नाम [का.सं.३१.४] ।
चैत्र II. n.  स्वारोचिष मन्वंतर के मनु का पुत्र ।

कोंकणी (Konkani) WN

 noun  हिंदू वर्साचो पयलो म्हयनो   Ex. म्हजी आवय दर चैत्र म्हयन्यांतले रामनमीक उपास धरता

ONTOLOGY:

समय (Time) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm চʼত

bd सैत्र

ben চৈত্র

guj ચૈત્ર

hin चैत्र

kan ಚೈತ್ರಮಾಸ

kas چیترٕ , چیت

mal ചൈത്രം

mar चैत्र

mni ꯁꯖꯤꯕꯨ

nep चैत

ori ଚୈତ୍ର

pan ਚੇਤ

san चैत्रः

tam சித்திரை மாதம்

tel చైత్రమాసం

urd چیت

A dictionary, Marathi and English

   The name of the first month, March-April.

Aryabhushan School Dictionary

  m  The name of the first month, March-April.

मराठी (Marathi) WN

 noun  हिदूंच्या कालगणनेतील बारा महिन्यांपैकी पहिला महिना   Ex. चैत्रात चैत्रगौरीची स्थापना केली जाते

ONTOLOGY:

समय (Time) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm চʼত

bd सैत्र

ben চৈত্র

guj ચૈત્ર

hin चैत्र

kan ಚೈತ್ರಮಾಸ

kas چیترٕ , چیت

kok चैत्र

mal ചൈത്രം

mni ꯁꯖꯤꯕꯨ

nep चैत

ori ଚୈତ୍ର

pan ਚੇਤ

san चैत्रः

tam சித்திரை மாதம்

tel చైత్రమాసం

urd چیت

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. हिंदूंच्या बारा महिन्यांपैकीं पहिला महिना . हा इंग्रजी मार्च - एप्रिलच्या सुमारास असतो . [ सं . चैत्र ]
०गौर   गौरी चैत्रागौर चैत्रागौरी - स्त्री . १ चैत्र महिन्यांत स्त्रियांकडून पूजिली जाणारी पार्वतीची प्रतिमा , मूर्ति . २ चैत्र महिन्यांत एखाद्या शुभ दिवशीं पार्वतीची प्रतिमा थाटानें मांडून स्त्रिया सुवासिनींना हळदकुंकू देण्याचा जो समारंभ करतात तो . [ चैत्र + गौर - री = पार्वती ]
०गौर   , डोल्हारा - सक्रि . दोन्हीकडे दोन खांब व मध्यें झोंपाळा व त्याच्यावर देवी , अशा लांकडी अथवा पितळी चौकटींत अन्नपूर्णा देवी बसवून चैत्र शुध्द तृतीयेपासून वैशाखशुध्द तृतीयेपर्यंत त्या देवीची , शेजारीं सुपारी व लेकुरवाळें हळकुंड ठेवून पूजा करणें .
बसविणें   , डोल्हारा - सक्रि . दोन्हीकडे दोन खांब व मध्यें झोंपाळा व त्याच्यावर देवी , अशा लांकडी अथवा पितळी चौकटींत अन्नपूर्णा देवी बसवून चैत्र शुध्द तृतीयेपासून वैशाखशुध्द तृतीयेपर्यंत त्या देवीची , शेजारीं सुपारी व लेकुरवाळें हळकुंड ठेवून पूजा करणें .
०पालवी   पाल्लव - स्त्रीपु . चैत्र महिन्यांत ( वसंत ऋतुमुळें ) झाडांना फुटणारी नवी पालवी . [ चैत्र + पालवी ]
०शिंपणें  न. चैत्राच्या महिन्यांत भुरभुर पाडणारा पाऊस . [ चैत्र + शिंपणें ] - त्रा - वि . चैत्राच्या महिन्यांतील ; चैत्र महिन्यासंबंधीं . [ चैत्र ] - त्रांगण - न . चैत्रांत पार्वतीच्या पूजननिमित्त स्त्रिया तुळशीपुढें , अंगणांत ज्या रांगोळया घालतात तें . [ चैत्र + अंगण ] - त्रागौरा , त्रागौरी - स्त्री . चैत्र गौर - री पहा . - त्री - स्त्री . १ चैत्र महिन्यांतील पौर्णिमा ; चैत्रशुध्द पौर्णिमा . २ चैत्र महिन्यांत भरणारी देवीची यात्रा . - वि . चैत्र महिन्यांतील ; चैत्रमहिन्यासंबंधीं . [ सं . ]

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

   चैत्र शिंपणें
   चैत्र महिन्यात पडणारा भुरभुर पाऊस.

नेपाली (Nepali) WN

   See : चैत

A Sanskrit English Dictionary

चैत्र  m.  m. N. of the 2nd spring month (its full moon standing in the constellation चित्रा cf. [Pāṇ. 4-2, 23]), [ŚāṅkhBr. xix, 3]; KātyŚr.; [Lāṭy.]; [Mn. vii, 182]; [MBh.] &c.
   the 6th year in the cycle of Jupiter, [VarBṛS. viii, 8]
   a, [Buddh.] or Jain religious mendicant, [L.]
   a common N. for any man (like देव-दत्त), [Gauḍap.] on [Sāṃkhyak. 5 and 7]; [Prab. iii, 7/8] Sch.; [Pāṇ. 2-3, 29] Sch. (not in [Kāś.])
   ‘son of चित्रा’, N. of a son of बुध and grand father of सु-रथ, [BrahmaP.]
चैत्रियायण   = , [Anukr.] on [Kāṭh. xxxix, 14]
    N. of two ऋषिs, [VP. iii, 1, 12 and 18]
   one of the seven ranges of mountains (dividing the continent into वर्षs), [L.]
चैत्र  n.  n. = चैत्य, a sepulchre, [L.]
   a sanctuary, [L.]
चैत्र  mfn.  mfn. for चित्र (B) or जैत्र ( Sch.), [MBh. vii, 76]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

चैत्रः [caitrḥ]   [चि ष्ट्रण्; चित्रमेव स्वार्थे अण्; चित्रायां भवः अण् वा]
  N. N. of a lunar month in which the full moon stands in the constellation Chitrā (corresponding to MarchApril).
   A Buddhist mendicant.
   One of the seven ranges of mountains dividing the continent into Varṣas.
-त्रम्   A temple, monument for the dead.-Comp.
-आवलिः  f. f. the full-moon-day of Chaitra.-सखः an epithet of the god of love.

Shabda-Sagara

चैत्र  m.  ( -त्रः)
   1. The month Chaitra or Cheyte, (March-April.)
   2. One of the ranges of mountains dividing the continent into portions or Varshas: see वर्ष.
   3. A Bauddha or Jaina religious mendicant. 4. The son BUDHA by CHITRA.
  n.  ( -त्रं)
   1. A monument erected to the dead, a column or block of wood, a tree, &c. so considered.
   2. 2. A small temple.
    E. चित्रा the star, or चित्र wonderfull, &c. affix अण्, or चि-ष्ट्रन् .

ROOTS:

चित्रा चित्र अण् चि-ष्ट्रन् .