Dictionaries | References

निमित्त

   
Script: Devanagari

निमित्त     

हिन्दी (hindi) WN | Hindi  Hindi
See : उद्देश्य, कारण

निमित्त     

कोंकणी (Konkani) WN | Konkani  Konkani
noun  आपलो बचाव करपा खातीर वा कसलोय हेत सिद्ध करपा खातीर सांगिल्ली फटीची गजाल   Ex. तो तकलेफोडीचें निमित्त करून शाळेक वचूंक ना
ONTOLOGY:
संप्रेषण (Communication)कार्य (Action)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
निमीत कारण
Wordnet:
asmবাহানা
bdफाव खालामफ्लानाय
benঅছিলা
gujબહાનું
hinबहाना
kanನೆಪ
kasبَہانہٕ
malനടിപ്പ്
marबहाणा
mniꯁꯥꯁꯤꯟꯅꯕ
panਬਹਾਨਾ
sanअपदेशः
telసాకు
urdبہانہ , حیلہ , عذر , دھوکہ , فریب , بات

निमित्त     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
Object, purpose, aim, intention, view. Ex. पोट भरायाचे निमित्तानें माणसें चाकरी करितात. 2 Cause, reason, account, ground. Ex. तो चोरीचे निमित्तानें फांशीं गेला. 3 Instrumental cause. 4 A false plea; a pretence, pretext, sham. Ex. पोटदुखीचें नि0 करून घरीं राहिला. 5 False imputation. v ये, लाग, टळ, लाव, आण, ठेव, घे, काढ. Ex. त्यानें चोरी केली नसतां चोरीचें नि0 आलें. 6 Used as prep On account of; for the sake of. Ex. चोरीनिमित्त मारलें; विद्येनिमित्त श्रम केला. निमित्ताचा That will furnish pretext for accusation or blame;--said of an article or a business which, although it seems good or fair, is in reality bad or intricate; and which, therefore, by its susceptibility of detriment in the use or management, is likely to bring unmerited censure upon the borrower or manager. 2 That will serve the occasion; that will do for a pretence; as निमित्ताची देवपूजा-स्नान-भोजन-दानधर्न. निमित्ताची बायको A woman that will pass as a wife: also निमित्ताचा नवरा-चाकर-पुत्र-घोडा &c. निमित्तास For appearance' sake; as a blind; as a make-believe. Ex. ह्या कामांत कोण्ही मोठा निमित्तास पाहिजे. निमित्तास टेंकणें To watch or wait for a pretext; to seek occasion.

निमित्त     

Aryabhushan School Dictionary | Marathi  English
  Object, aim. Cause, reason A false plea; a pretext. False imputation.
prep  . On account of; for the sake of.
निमित्ताचा   That will furnish pretext for accusation or blame.
निमित्ताची बायको   A woman that will pass as a wife.
निमित्तास   For appearance's sake; as a blind.
निमित्तास ढेंकणें   To wait for a pretext.

निमित्त     

ना.  कारण , प्रयोजन , सबब ;
ना.  अनुसंधान , आशय , उद्देश , मतलब , हेतू ;
ना.  बयान , बहाणा , मिष , सबब ( खोटी ).

निमित्त     

मराठी (Marathi) WN | Marathi  Marathi
See : कारण, बहाणा

निमित्त     

 न. १ हेतु ; उद्देश ; मतलब ; आशय ; अनुसंधान . पोट भरावयाचे निमित्ताने माणसे चाकरी करितात . २ कारण ; सबब ; प्रयोजन ; आधार . असे मेघ ही या निमित्ते सखा हो । - वामन , वेणुसुधा २ . १५ . तो चोरीच्या निमित्ताने फाशी गेला . ३ कारणीभूत , साधनीभूत गोष्ट . ४ खोटी सबब ; बहाणा ; सोंग . पोटदुखीचे निमित्त करुन तो घरी राहिला . ५ खोटा आरोप ; आळ . ( क्रि० येणे ; लागणे ; टळणे ; लावणे ; आणणे ; ठेवणे ; घेणे ; काढणे ). त्याने चोरी केली नसतां चोरीचे निमित्त आले . ६ चिन्ह . देखतो मी निमित्तेही विपरीतेचि केशवा । - गीता ( वामन शांडिल्य ) ४६ . - शअ . साठी ; करितां ; करणे . चोरीनिमित्त मारले . विद्येनिमित्त श्रम केला . [ सं . ] निमित्ताचा - १ आरोपास अथवा दोषास कारण होणारा ; ज्यामुळे आळ येईल असा ( धंदा ; वस्तु वगैरे - जी सकृद्दर्शनी उत्तम दिसून पण त्यांतील व्यंगामुळे वापरणार्‍यावर निष्कारण दोष येतो ). २ प्रसंगास उपयोगी पडणारा ; बहाण्यास पुरे असलेला , नांवाला पुरेसा . जसेः - निमित्ताची देवपुजा - स्नान - भोजन - दानधर्म . निमित्ताचा धनी - वि . वाईटपणा , दोषारोप , बोल सोसणारा ज्याच्यावर दोष ठेवला जातो असा . निमित्ताचा धनी केला असे प्राणी । - नवनीत १४५ . निमित्ताचा साधु - पु . ढोंगी साधु ; वरकरणी साधु . निमित्ताची बायको - नवरा - चाकर - पुत्र - घोडा - इ० - नांवापुरेशी , गरज भागण्यास उपयोगी बायको इ
०निमित्ताचे   - पात्र , निमित्ताचे घर - निंदेचे किंवा दोषाचे निमित्त करतां येण्याजोगा ( मनुष्य , वस्तु , गोष्ट इ० . निमित्तास - क्रिवि . देखाव्याकरिता ; नांवाला . ह्या कामांत कोणी निमित्तास पाहिजे . निमत्तावर टेकणे - निमित्त सापडेल केव्हा म्हणून टपून बसणे . निमित्तावर टेकणे - एखादे काम बिघडावे म्हणून निमित्त ( स्वल्प कारण ) शोधणे . त्याच्याशी अगदी बोलूं नका , स्वारी काय अगदी निमित्ताला टेंकली आहे . तुम्ही एखादा शब्द बोलल्यावर लागलीच वाजंत्री सुरु होईल . सामाशब्द -
भांडे   - पात्र , निमित्ताचे घर - निंदेचे किंवा दोषाचे निमित्त करतां येण्याजोगा ( मनुष्य , वस्तु , गोष्ट इ० . निमित्तास - क्रिवि . देखाव्याकरिता ; नांवाला . ह्या कामांत कोणी निमित्तास पाहिजे . निमत्तावर टेकणे - निमित्त सापडेल केव्हा म्हणून टपून बसणे . निमित्तावर टेकणे - एखादे काम बिघडावे म्हणून निमित्त ( स्वल्प कारण ) शोधणे . त्याच्याशी अगदी बोलूं नका , स्वारी काय अगदी निमित्ताला टेंकली आहे . तुम्ही एखादा शब्द बोलल्यावर लागलीच वाजंत्री सुरु होईल . सामाशब्द -
०कारण  न. आधारभूत गोष्ट . निमित्त अर्थ ३ पहा . प्रत्यक्ष कर्ता , साधक ; विशेषतः सृष्टि निर्माण करणारी देवता ; ब्रह्मा ; कारण पहा . मृतघटास निमित्तकारण कुलाल .
०खोर वि.  १ खोट्या सबबी , बहाणे सांगणारा . २ दोष देण्याची संधि शोधणारा ; लहानसहान अपराध शोधून काढण्यासाठी डोळ्यांत तेल घालून बसणारा .
०धर्म  पु. एखादा विशेष अथवा प्रासंगिक विधि , कर्म .
०धारी   भूत वि . टिक्याचा , टिळ्याचा धनी पहा .
०वाचक   - न . मूळ धातूस ऊं प्रत्यय लावून होणारा धातुसाधित शब्द . उदा० बोलूं , घेऊं इ
धातुसाधित   - न . मूळ धातूस ऊं प्रत्यय लावून होणारा धातुसाधित शब्द . उदा० बोलूं , घेऊं इ
०निमित्ती वि.  केलेला ; उत्पादित ; कारणीभूत . ( समासांत ) एकन्निमित्ती , तन्निमित्ती . निमित्य न . ( प्र . ) निमित्त . दुसर्‍याची बुद्ध ऐकत निमित्याशी । - ऐपो १५७ .

निमित्त     

नेपाली (Nepali) WN | Nepali  Nepali
See : उद्देश्य, कारण

निमित्त     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
निमित्त  n. n. (possibly connected with नि-√ मा above) a butt, mark, target, [MBh.]
दुर्-न्°   sign, omen, [Mn.] ; [Yājñ.] ; [MBh.] &c. (cf.)
ROOTS:
दुर् न्°
°त्तं√ या  mfn. cause, motive, ground, reason, [Up.] ; [Kap.] ; [Var.] ; [Mn.] ; [MBh.] ; [Kāv.] &c. (in all oblique cases = because of, on account of cf.[Pāṇ. 2-3, 23] ; [Pat.] ; mfn.ifc. caused or occasioned by; , to be the cause of anything, [Kād.] )
ROOTS:
°त्तं √ या
उपादान   (in phil.) instrumental or efficient cause (opp. to , the operative or material cause), [Vedântas.] ; [Bhāṣāp.]
आगन्तु   =
देह   
पर्वन्   , [L.]

निमित्त     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
निमित्त  n.  (-त्तं)
1. Cause, motive, instrumental cause.
2. Mark, sign, spot, trace, token.
3. Omen.
4. A butt, a target.
5. Pretext.
E. नि before, मि to measure, क्त affix, also
ROOTS:
नि मि क्त
with कन् added निमित्तक .

Related Words

निमित्त   पाघ्राला निमित्त पावटयाचें   अवकाश नाहीं मला, निमित्त हें सांगण्याला   बहाणा   पादारेला होय पावटेचा निमित्त नि हगरेला बाधें थालीपीठ   excuse   बहाना   بَہانہٕ   অছিলা   বাহানা   બહાનું   ਬਹਾਨਾ   फाव खालामफ्लानाय   ನೆಪ   നടിപ്പ്   alibi   exculpation   self-justification   factor   अपदेशः   ବାହାନା   நடிப்பு   goal   स्वाङ   సాకు   end   हतासन   निमीत   stimulus-induced maturation   under colour of   निमित्य   टेपराण   टेपार   पादरीस मीस वालाचें, कौतुक आलें बोलाचें   निनित्तकाल   पापडाची कमताई झाली, विहीण रुसून बसली   आड्या वॅल्यान् ताँड घालाप्   आरंभी कज्जा करिती, निवारतां कष्टी होती   आळशी उठूंक शिंबरें शिंकलें   अपेशाचें खापर डोक्यावर फुटणें   अभिशस्ती   किन्निमित्त   उपष्टंभ   अरवन   केलें केलें, न केलें न केलेंसें करणें   केलें न केलेंसें करणें   लागे बोट, वाढे पोट   निमित्तधर्म्म   निमित्तमात्र   निमित्तविद्   निरनिमित्त   यन्नामन्   विहीणीला पापड वाकडा   नरबलि   निर्निमित्त   कांरे पाहुण्या कुंथतोस, म्‍हणे बसला जागा रुततो   काळ्या निशाणांची मिरवणूक   कफनाना   खजाळी   बाजीराव होणार होता, पण कोंबडा पादला   मिसक   मिसकट   मिसकटें   मुश्कमेंहदी   दरबान   न देण्याचा वार, शनिवार   निमित्तत्व   निमित्तावृत्ति   यदनिमित्यें   पलीता   मिस   अग्राशन   अधियाचन   अनुबल   कांट्याचा नायटा आणि क्षुल्‍लक गोष्‍ट विकोपाला   कामास कांपतो, पण घाम येईतों खातो   कारुचि   कार्य-कारिणी   उपलक्षणात्मक   इत्रदान   किर्तन करणे   गोळ्या मागे गोळा, माझा डोळा   ज़िल्द   धुवावें तिला मळ, भांडावें तिला कळ   निमित्तिन्   पंचाहत्तरी   टेपरें   ठूं   रत्नधेनु   पोतनहर   सन्निमित्त   अधिप्रचार   कुरापत   चोर गेला यात्रेला, वर्षाचा सांठा पुरा केला   मनीं नाहीं नांदणं, दारीं गधे बांधण   सबब   आधी खेळीमेळी, मग गदारोळी   आनुतोषिक   खवाई   कमरेवर कळसा, गांवभर वळसा   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP