पृष्ठम् [pṛṣṭham] [पृष् स्पृश्-वा थक् नि˚;
[Uṇ.2.12] ]
The back, hinder part, rear; धर्मः स्तनोऽधर्मपथोऽस्य पृष्ठः
[Bhāg.2.1.] 32.
The back of an animal; अश्वपृष्ठमारूढः &c.
The surface or upper side; मरुपृष्ठान्युदम्भांसि (चकार)
[R.4.31;12.67;] आसन्नभूपृष्ठमियाय देवः
[Ku.7.51;] so अवनिपृष्ठचारिणीम्
[U.3.] The back or the other side (of a letter, document &c.); लेख्यस्य पृष्ठेऽभिलिखेद्दत्त्वा दत्त्वर्णिको धनम्
[Y.2.93.] The flat roof of a house.
The page of a book. (पृष्ठेन, पृष्ठे 'behind, from behind').
Remainder (शेष); 'पृष्ठं चरममात्रे स्यात्' इति विश्वः; एष भारतयुद्धस्य पृष्ठं संशयमिष्यति
[Mb.5.167.11.] -Comp.
-अनुग, -गामिन्, -यायिन् a. a. going behind, following; युद्धकालेऽग्रगो यः स्यात् सदा पृष्ठानुगः पुरे
[Pt.1.59.] -अष्ठीलः, -लम् the back of a tortoise;
[B. R.] -अस्थि n. n. the back-bone.-आक्षेपः acute and violent pain in the back.
-उदय a. a. an epithet of particular signs of the zodiac, i. e. Aries, Taurus, Gemini, Sagittarius and Capricorn.
-ग a. a. mounted, riding on.
-गामिन् a. a. faithful.
-गोपः, -रक्षः a soldier who protects the rear of a warrior while he is fighting; पृष्ठगोपांश्च तस्याथ हत्वा परमसायकैः
[Mb.4.33.39.] -ग्रन्थि a. hump-backed.
-चक्षुस् m. m. a crab.
-तल्पनम् the exterior muscles on the back of an elephant.
-तापः noon, midday.
दृष्टिः a crab.
a bear.
-पातिन् a.
following.
watching, observing.
controlling.-पीठी a broad back.
-फलम् the superficial contents of a figure.
-भङ्गः N. N. of a mode of fighting; Mb.-भागः the back.
-भूमि the upper story of a house.
मांसम् flesh on the back; प्राक् पादयोः पतति खादति पृष्ठमांसम्
[H.1.81.] a fleshy protuberance on the back.
the remaining flesh (चरममांस); यजुषा संस्कृतं मांसं निवृत्तो मांसभक्षणात् । न भक्षयेत् वृथा मांसं पृष्ठमांसं च वर्जयेत् ॥
[Mb.12.193.14.] ˚अद, ˚अदन a back-biter, slanderer, calumniator. (-दम्,
-दनम्) back-biting; पृष्ठमांसादनं तद्यत् परोक्षे दोषकीर्तनम् Hem.; see पृष्ठमांस above.
-यानम् riding.-लग्न a. following.
-वंशः the back-bone.
-वास्तु n. n. the upper story of a house; पृष्ठवास्तुनि कुर्वीत बलिं सर्वात्मभूतये
[Ms.3.91.] -वाह् m. m.,
-वाह्यः a draught-ox.
-शय a. a. sleeping on the back.
-शृङ्गः a wild goat.
-शृङ्गिन् m. m.
a ram.
a buffalo.
a eunuch.
an epithet of Bhīma.