मूर्तिः [mūrtiḥ] f. f. [मूर्च्छ्-क्तिन्]
Anything which has definite shape and limits, material element, matter, substance; एतत् सर्वं यन्मूर्तं चामूर्तं च तस्मान्मूर्तिरेव रयिः
[Praśna Up.1.5.] A form, visible shape, body, figure; कौटिल्यधीरज्जु- निबद्धमूर्तिं मन्ये स्थिरां मौर्यनृपस्य लक्ष्मीम्
[Mu.2.2;] [R.3.27;] 14.54.
An embodiment, incarnation, personification, manifestation; करुणस्य मूर्तिः
[U.3.4;] [Pt.2.159.] An image, idol, a statue.
Beauty.
Solidity, hardness.
Body (कलेवर); विशिखसंहतितापितमूर्तिभिः
[Ki.14.64;] [Ms.1.17,19.] A limb of the body (शरीरावयव); नहि मे तप्यमानस्य क्षयं यास्यन्ति मूर्तयः
[Rām.1.] 64.2.
(In phil.) The mind and the four elements
- earth, air, fire and water. Comp.
-धर, -संचर a. a. embodied, incarnate; धर्मो वा मूर्तिसंचरः
[Mv.1.1;] [U.6.] 1.
-पः a worshipper of an image, one who is in charge of an idol.
-पूजा, -सेवनम् adoration of images, idolatry.
-भावः materiality.