|
स्त्री.
खुंटा ; खुंटी .
खोंच ; रहस्य ; गूढ गोष्ट . तुकारामबोवाची मेख
लोखंड इ० धातूचा खिळा .
अलंकारार्थ दातांत बसविलेली सोन्याची चूक .
( ल . ) धष्टपुष्ट व बळकट मनुष्य , पशु . [ फा . मेख ] म्ह०
सोन्याची मेख आणि तमाशा देख .
तुम्ही आम्ही एक कंठाळीला मेख . ( वाप्र . )
०ठेवणें एखादा करार , कबुलायत करतांना त्यांत विशिष्ट खोंच , अट घालणें , ठेवणें .
०बसणें अडवणूक , अटकाव होणें ; मेखललें जाणें .
०मारणें
जोरानें , पुरतेपणी थांबविणें , बंद करणें ; अडकवून ठेवणें ( चालू व्यापार , धंदा काम , इ० )
प्रतिपक्ष्याचें कांहीं न चालेल अशी तजवीज करुन ठेवणें , विघ्न आणणें .
०सोसणें घेणें घेणें हातावर - ( वाईट कृत्यें करण्यांत किंवा त्यांजबद्दल दूःख भोगण्यांत ) अतिशय धैर्य , रांकटपणा , सोशीकपणा असणें . मेखलणें - उक्रि .
( घोडा , बैल इ० ) मेखेस , खुंट्यास बांधणें ; गुंतविणें .
( ल . ) चालतें काम थांबविणें , बंद पाडणें . [ मेख ] मेखा उचटणें , उचलणें , उपटणें , खांद्यावर घालणें , देणें - ताबडतोब बिदाई करणें ; काढून देणें ; घालवणें ; उचाटणें , निखळणें . मेखा घेणें -
( आपल्या तंबूकरितां गांवच्या सुताराकडून ) फुकट व जुलूम करुन , मेखा घेणें . यावरुन
( ल . ) बळजबरी करणें ; जुलमानें घेणें , सूड घेणें ; जुलमानें आपली हानि भरुन काढणें . मेखेवर बसविणें - सरळ , नम्रपणें न वागतां वांकडी गोष्ट सांगणें . मेखचू , मेकचू , मेखसू , मेकसू - मेख ठोकण्याची मोगरी ; तंबूच्या मेखा ठोकण्याचा ठोकळा . - वाडसमा १ . २३३ . [ हिं . मेखचू ] मेखसूं मेखस - न .
ओबडधोबड अशी मेख ; मोठी मेख .
मोठा व लांब लोखंडाचा खिळा . [ मेख ] मेखला - स्त्री . बैलगाडीच्या जोखडाच्या खुंट्या प्रत्येकी . मेखाटणीस , मेखाटीस बसणें - हट्ट धरणें , धरुन बसणें ; पुरता पिच्छा पुरवणें ; पाठीस लागणें ( तगादेदार , सरकारी अधिकारी , खमक्या मालक इ० नीं ). मेखाटणें - सक्रि . १ मेख , खुंटी मारुन बांधणें ; खिळून टाकणें . २ ( ल . ) ठोकणें ; चोपणें ; तासडणें ; सतावून त्रास देणें . [ मेख , मेखाटी ] मेखाटी - स्त्री . मेख ; खुंटी ( बहुधा मेखाट्या असा अनेकवचनीं उपयोग करतात .[ मेख ] ( वाप्र . )
०खांदा डास देणें - एकदम काढून देणें , घालविणें ; वाटेला लावणें .
०घेणें
वेठीस धरुन काम करुन घेणें .
ठोकणें ; तासडणें ; भर्त्सणें ; अतिशय गांजणें . मेख्या - वि . खमक्या ; शारीरिक किंवा मानसिक प्रचंड शक्तीनें प्रतिपक्षीयास दाबून टाकणारा ; प्रतिपक्षीयावर दरारा बसविणारा ; वस्ताद ; पुरुन उरणारा , खंबीर . [ मेख ]
|