विवेकः [vivēkḥ] 1 Discrimination, judgment, discernment, discretion; काश्यपि यातस्तवापि च विवेकः
[Bv.1.68,66;] ज्ञातोऽयं जलधर तावको विवेकः 96; विवेकभ्रष्टानां भवति विनिपातः शतमुखः
[Bh.2.1.] Consideration, discussion, investigation; यच्छृङ्गारविवेकतत्त्वमपि यत् काव्येषु लीलायितम्
[Gīt.12;] so द्वैत˚, धर्म˚.
Distinction, difference, discriminating (between two things); नीरक्षीरविवेके हंसालस्यं त्वमेव तनुषे चेत्
[Bv.1.13;] एकतामिव गतस्य विवेकः कस्यचिन्न महतोऽप्युपलेभे
[Ki.9.12;] [Bk.17.6.] (In Vedānta phil.) The power of distinguishing between the visible world and the invisible spirit, or of separating reality from mere semblance or illusion.
True knowledge.
A receptacle for water, basin, reservoir. -Comp.
-ख्यातिः right knowledge.
-ज्ञ a. a. judicious, discriminative; ते धन्यास्ते विवेकज्ञास्ते शस्या इह भूतले । आगच्छन्ति गृहे येषां कार्यार्थं सुहृदो जनाः ॥
[Pt.1.262,387.] -ज्ञानम् the faculty of discrimination.
-दृश्वन् m. m. a discerning man; विवेकदृश्वत्व- मगात् सुराणाम्
[Bk.2.46.] -पदवी reflection, consideration.-परिपन्थिन् obstructing right judgment.
-भाज् a. a. wise.-मन्थरता feebleness of judgment.
-विरहः ignorance, folly.
-विश्रान्त a. a. foolish, unwise.