श्री [śrī] 9 U. (श्रीणाति, श्रीणीते)
To cook, dress, boil, prepare.
To diffuse light; श्रीणन्युप स्थाद् दिवं भुरण्युः
[Ṛv.1.68.1.] श्री [śrī] f. f. [श्रि-क्विप् नि˚
[Uṇ.2.57] ]
Wealth, riches, affluence, prosperity, plenty; अनिर्वेदः श्रियो मूलम् Rām.; साहसे श्रीः प्रतिवसति Mk.4 'fortune favours the brave'; कर्माव्यारभमाणं हि पुरुषं श्रीर्निषेवते
[Ms.9.3;] [Ki.7.28.] Royalty, majesty, royal wealth; श्रियः कुरूणामधिपस्य पालनीम्
[Ki.1.1.] Dignity, high position, state; श्री- लक्षण
[Ku.7.45] 'the marks or insignia of greatness or dignity'; दुराराध्याः श्रियो राज्ञां दुरापा दुष्परिग्रहाः
[Pt.1.67;] विद्युल्लेखाकनकरुचिरं श्रीवितानं ममाभ्रम्
[V.4.13.] Beauty, grace, splendour, lustre; (मुखं) कमलश्रियं दधौ
[Ku.5.21;] 7.32;
[R.3.8.] Colour, aspect; तेषामाविरभूद् ब्रह्मा परि- म्लानमुखश्रियाम्
[Ku.2.2.] The goddess of wealth, Lak- ṣmī, the wife of Viṣṇu; आसीदियं दशरथस्य गृहे यथा श्रीः
[U.4.6;] [Ś.3.14;] [Śi.1.1.] Any virtue or excellence.
Decoration.
Intellect, understanding.
Superhuman power.
The three objects of human existence taken collectively (धर्म, अर्थ and काम).
The Sarala tree.
The Bilva tree.
Cloves.
A lotus.
The twelfth digit of the moon.
N. N. of Sarasvatī, (the goddess of speech).
Speech.
Fame, glory.
The three Vedas (वेदत्रयी); श्रिया विहीनैरधनैर्नास्तिकैः संप्रवर्तितम्
[Mb.12.1.2.] ('ऋचः सामानि यजूंषि । सा हि श्रीरमृता सताम्' इति श्रुतेः । com.). -m. N. of one of the six Rāgas or musical modes. -a. Splendid, radiant, adorning. (The word श्री is often used as an honorific prefix to the names of deities and eminent persons; श्रीकृष्णः, श्रीरामः, श्रिवाल्मीकिः, श्रीजयदेवः; also celebrated works, generally of a sacred character; श्रीभागवत, श्रीरामायण &c.; it is also used as an auspicious sign at the commencement of letters, manuscripts &c.; Māgha has used this word in the last stanza of each canto of his Śiśupālavadha, as Bhāravi has used लक्ष्मी).-Comp.
-आह्लम् a lotus.
-ईशः an epithet of Viṣṇu.-कण्ठः an epithet of Śiva; श्रीकण्ठपदलाञ्छनः (भवभूतिः)
[Mv.1.4] /5.
of the poet Bhavabhūti; श्रीकण्ठपदलाञ्छनः
[U.1.] ˚सखः an epithet of Kubera.
-करः an epithet of Viṣṇu. (-रम्) the red lotus.
-करणम् a pen.
-करणादिः a chief secretary; Inscr.
-कान्तः an epithet of Viṣṇu.-कारः the word 'श्री' written at the top of a letter, (as an auspicious beginning).
-कारिन् m. m. a kind of antelope.-कृच्छ्रः a kind of penance.
-खण़डः, -ण्डम् sandal wood; श्रीखण्डविलेपनं सुखयति
[H.1.97.] -गदितम् a kind of minor drama.
the moon.
a horse.
-मकुटम् gold.
-मस्तकः garlic.
-मुद्रा a particular mark on the forehead by the Vaiṣṇavas.
-मूर्तिः f. f.
an idol of Viṣṇu or Lakṣmī.
any idol.
-युक्त, -युत a. a. fortunate, happy.
wealthy, prosperous (often used as an honorific prefix to the names of men).
famous, illustrious.
-रङ्गः an epithet of Viṣṇu.
रसः turpentine.
resin.
वत्सः an epithet of Viṣṇu.
a mark or curl of hair on the breast of Viṣṇu; प्रभानुलिप्त- श्रीवत्सं लक्ष्मीविभ्रमदर्पणम्
[R.1.1.] a hole in a wall made by a house-breaker. ˚अङ्कः, ˚धारिन्, ˚मृत्, ˚लक्ष्मन्, ˚लाञ्छनm. epithets of Viṣṇu; तमभ्यगच्छत् प्रथमो विधाता श्रीवत्सलक्ष्मा पुरुषश्च साक्षात्
[Ku.7.43.] -वत्सकिन् m. m. a horse having a curl of hair on his breast.
-वरः, -वल्लभः epithets of Viṣṇu.
-वर्धनः an epithet of Śiva.
-वल्लभः a favourite of fortune, a happy or fortunate person;
[Pt.1.45.] वासः an epithet of Viṣṇu.
of Śiva.
turpentine.
-वासस् m. m.
वृक्षः theBilva tree.
the Aśvattha or sacred fig-tree; वक्षः श्रीवृक्षकान्तं मधुकरनिकरश्यामलं शार्ङ्गपाणेः Viṣṇu.
[S.28.] a curl of hair on the breast and forehead of a horse. ˚किन् having such mark; श्रीवृक्षकी पुरुषकोन्नमिताग्रकायः
[Śi.5.56.] वेष्टः turpentine.
-संझम् cloves.-सहोदरः the moon.
-सिद्धिः N. N. of the 16th Yoga (in astrol.).
-सूक्तम् N. N. of a Vedic hymn (Ṛv.1.165).-हरिः an epithet of Viṣṇu.
-हस्तिनी the sun-flower.
गर्भः an epithet of Viṣṇu.
a sword.-ग्रहः a trough or place for watering birds.
-ग्रामरः an epithet of Nārāyaṇa.
-घनम् sour curds. (-नः) a Buddhist saint.
चक्रम् the circle of the earth, the globe.
a wheel f Indra's car.
A diagram for the worship of त्रिपुरसुन्दरी in Tantra rituals.
An astrological division of the body (representing the public region).
-जः an epithet of Kāma.
-तालः a kind of palm tree.
-दः an epithet of Kubera.
-नगरम् N. N. of two old towns (one in Cawnpur district and the other in Bundelkhand); Raj. T.;
[H.] नन्दनः an epithet of Kāma.
(in music) a kind of measure.
-पञ्चमी the fifth day of the bright half of Māgha (a festival in honour of the goddess of learning, Sarasvatī).
पतिः an epithet of Viṣṇu; श्रीपतिः पतिरसाववनेश्च परस्परन्
[Śi.13.69.] a king, sovereign.
-पथः a main road, high way.
-पर्णम् a lotus.-पर्णी the silk-cotton tree.
-पर्वतः N. N. of a mountain;
[Māl.1.] पुत्रः N. of Cupid; निर्जेतुं निखलजगत्सु मानुषाणि श्रीपुत्रे चरति पदैव शीतरश्मिः
[Rām. ch.7.] 11.
N. N. of the horse of Indra.
पुष्पम् cloves.
a fragrant wood (पद्मकाष्ठ).
-प्रसूनम् cloves.-फलः the Bilva tree.
(लम्) the Bilva fruit; स्तनयुगलं श्रीफलश्रीविडम्बि Vikr.;
[Ms.5.12.] a cocoanut.
फला, फली the indigo plant.
emblic myrobalan.