संशयः [saṃśayḥ] 1 Doubt, uncertainty, irresolution, hesitation; मनस्तु मे संशमेव गाहते
[Ku.5.46;] त्वदन्यः संशयस्यास्य छेत्ता न ह्युपपद्यते
[Bg.6.36.] Misgiving, suspicion.
Doubt or indecision (in
[Nyāya] ), one of the 16 categories mentioned in the
[Nyāya] philosophy; एकधर्मिकविरुद्धभावा- भावप्रकारकं ज्ञानं संशयः; it is also regarded as one of the two kinds of अयतार्थज्ञान.
Danger, peril, risk; न संशयमनारुह्य नरो भद्राणि पश्यति
[H.1.7;] याता पुनः संशयमन्यथैव
[Māl.1.13;] [Ki.13.16;] [Ve.6.1.] Possibility.
A subject of dispute or controversy; अग्निहोत्रादहमभ्यागताऽस्मि विप्रर्षभाणां संशयच्छेदनाय
[Mb.3.186.22.] -Comp.
-आक्षेपः a particular figure of speech ('removal of doubt'); किमयं शरदम्भोदः किंवा हंसकदम्बकम् । रुतं नूपुरसंवादि श्रूयते तन्न तोयदः ॥ इत्ययं संशयाक्षेपः संशयो यन्निवार्यते ।
[Kāv.2.163-4.] -आत्मन्a. doubting, sceptical.
-आपन्न, -उपेत, -स्थ a. a. doubtful, uncertain, irresolute.
-उपमा a comparison expessed in the form of a doubt; किं पद्ममन्तर्भ्रान्तालि किं ते लोले- क्षणं मुखम् । मम दोलायते चित्तमितीयं संशयोपमा ॥
[Kāv.2.26.] -गत a. fallen into danger;
[Ś.6.] -छेदः solution of a doubt, decision.
-छेदिन् a. a. clearing all doubt, decisive;
[Ś.3.]