सामान्य

{ sāmānya }

हिन्दी (hindi) WN

 adjective  जिसमें कोई विशेषता न हो या अच्छे से कुछ हल्के दरज़े का   Ex. यह सामान्य साड़ी है ।; यह कामचालाऊ सरकार अधिक दिन तक नहीं टिकने वाली है ।; खिलाड़ियों के औसत प्रदर्शन से दर्शक अप्रसन्न थे ।

MODIFIES NOUN:

वस्तु जीव

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

साधारण कामचलाऊ मामूली औसत मध्यम आम अविशिष्ट अविशेष इतर अदिव्य अभ्युचित अयथापूर्व अरबीला

Wordnet:

asm সাধাৰণ

bd सरासनस्रा

ben সাধারণ

guj સામાન્ય

kan ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ

kas عام

kok सामान्य

mal സാധാരണ

mar सामान्य

mni ꯏꯆꯝ꯭ꯆꯝꯕ

nep सामान्य

ori ସାଧାରଣ

pan ਸਧਾਰਨ

tam சாதாரண

tel సాధారణమైన

urd معمولی , عام , کام چلاؤ , ادنیٰٰٰٰٰٰٰٰ , مروجہ

 adjective  सभी जगह लागू होने वाला या सब जगह एक जैसे होने वाला   Ex. विज्ञान के नियम सामान्य होते हैं ।

MODIFIES NOUN:

अवस्था वस्तु क्रिया

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

सार्वत्रिक

Wordnet:

kan ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ

kas ہُِوے , عام

mal സാർവത്രികമായ

mar सार्वत्रिक

 adjective  जो किसी मानक, या मान्य स्तर या प्रकार आदि के अनुसार हो   Ex. दंगे के बाद अब धीरे-धीरे शहर की हालत सामान्य हो रही है ।

MODIFIES NOUN:

अवस्था वस्तु क्रिया

ONTOLOGY:

अवस्थासूचक (Stative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

नार्मल

Wordnet:

kok सामान्य

mal സാമാന്യമായ

   See : सामूहिक, सादा, आम

कोंकणी (Konkani) WN

 adjective  जातूंत खंयचीय विशेशताय नासप वा बर्‍या पसून कांय उण्या पांवड्याचें   Ex. ही सामान्य साडी / हें सामान्य सरकार चड दीस मेरेन तिगचें ना

MODIFIES NOUN:

वस्तू जीव

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

सादारण आम

Wordnet:

asm সাধাৰণ

bd सरासनस्रा

ben সাধারণ

guj સામાન્ય

hin सामान्य

kan ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ

kas عام

mal സാധാരണ

mar सामान्य

mni ꯏꯆꯝ꯭ꯆꯝꯕ

nep सामान्य

ori ସାଧାରଣ

pan ਸਧਾਰਨ

tam சாதாரண

tel సాధారణమైన

urd معمولی , عام , کام چلاؤ , ادنیٰٰٰٰٰٰٰٰ , مروجہ

 adjective  जातूंत कसलोच आडवाद ना अशें   Ex. दोन आनी दोन चार जातात हो गणितांतलो सामान्य नेम

MODIFIES NOUN:

कार्य वस्तू

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

सादारण आडवादा बगरचें

Wordnet:

asm ত্রুটিহীন

bd एंगारथावि

ben নিরপবাদ

guj નિરપવાદ

hin निरपवाद

kan ಅಪವಾದವಿಲ್ಲದ

kas بِلا اعتِراز

mal നിരപവാദം

mar निरपवाद

mni ꯁꯣꯏꯗꯔ꯭ꯕ

nep निरपवाद

ori ନିରପବାଦ

san निरपवाद

tam விதிவிலக்கற்ற

tel నిరపవాద

urd غیرمتنازعہ , اٹل

 adjective  सगळ्या जाग्यार लागू जावपी वा सगळ्या जाग्यार एक सारकें जावपी   Ex. विज्ञानाचे नेम सामान्य आसतात

MODIFIES NOUN:

अवस्था वस्तू क्रिया

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

Wordnet:

hin सामान्य

kan ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ

kas ہُِوے , عام

mal സാർവത്രികമായ

mar सार्वत्रिक

 adjective  खंयचेय थारावीक, वा मान्य स्तर वा प्रकार हांचें प्रमाणें आसा अशें   Ex. दंगली उपरांत आतां हळू-हळू शाराची स्थिती सामान्य जाता

MODIFIES NOUN:

अवस्था वस्तू क्रिया

ONTOLOGY:

अवस्थासूचक (Stative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

नॉर्मल

Wordnet:

hin सामान्य

mal സാമാന്യമായ

   See : सामुहीक, सादें

A dictionary, Marathi and English

   Generalness, commonness, generic or specific quality; comprehension of or relation to many species or individuals; the property or sense of Kind or Sort. Ex. आंबा, पिंपळ, ताड, माड, इत्यादि सर्व वृक्षांवर वृक्षत्व म्हणून एक सा0 राहतें. 2 A figure of rhetoric. The connection of different objects by common properties.
   Common, general, generic, belonging to all or to many. 2 Middling, indifferent, ordinary, of the common sort.

Aryabhushan School Dictionary

 n   Commonness,
 a   Common; middling.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 वि.  इतर सर्वांसारखा , मध्यम प्रतीचा , सर्वसाधारण , सर्वांना लागू पडणारा .

मराठी (Marathi) WN

 adjective  विशिष्ट नाही असा   Ex. गाय हे सामान्य नाम आहे

MODIFIES NOUN:

नाम

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

Wordnet:

asm জাতিবাচক

bd हारि दिन्थिग्रा

ben জাতিবাচক

guj જાતિવાચક

hin जातिवाचक

kan ಜಾತಿವಾಚಕ

kok जातीवाचक

mal ജാതിവാചക

nep जातिवाचक

ori ଜାତିବାଚକ

pan ਜਾਤੀਵਾਚਕ

san जातिवाचक

tam பொதுப்பெயர்

tel జాతివాచకం

urd ذات کو بتانے والا , ذات کو ظاہر کرنے ولا

 adjective  ज्यात विशेषता नाही किंवा चांगल्याहून हलक्या दर्ज्याचा असा   Ex. ह्या पुस्तकाचा दर्जा सामान्य आहे.

MODIFIES NOUN:

गोष्ट जीव

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

मध्यम साधारण बरा ठीक

Wordnet:

asm সাধাৰণ

bd सरासनस्रा

ben সাধারণ

guj સામાન્ય

hin सामान्य

kan ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ

kas عام

kok सामान्य

mal സാധാരണ

mni ꯏꯆꯝ꯭ꯆꯝꯕ

nep सामान्य

ori ସାଧାରଣ

pan ਸਧਾਰਨ

tam சாதாரண

tel సాధారణమైన

urd معمولی , عام , کام چلاؤ , ادنیٰٰٰٰٰٰٰٰ , مروجہ

   See : साधारण, सर्वसामान्य

महाराष्ट्र शब्दकोश

  न. १ सर्वसाधारणपणा ; समानता ; अनेक व्यक्ति किंवा जाती याशी संबंध . २ जातीचा , प्रकारचा धर्म , गुण . आंबा , पिंपळ , ताड , माड , इत्यादि सर्व वृक्षावर वृक्षत्व म्हणून एक सामान्य राहते . ३ साहित्यांतील एक अलंकार . एखादी वस्तु इतर तत्सदृश्य वस्तूंच्या सान्निध्यांत असल्यानें जेव्हां ओळखूं येत नाही तेव्हां हा अलंकार होतो . उदा० तडागांत जलक्रिडा करायास्तव सांगन । तो गेला , परि पद्मांत नोळखे अंगनानन . - वि . १ सर्वसाधारण ; सर्वांना लागू पडणारें ; सर्वाचें . सकळांस जें मान्य । तेंचि होतसे सामान्य । - दा १५ . ६ . ६ २ साधारण प्रतीचा ; मध्यम ; चांगला आणि वाईट यांमधला . जैसें सत्री अन्न जालें । कीं सामान्या बीक आलें । - ज्ञा १३ . ७०० [ सं . ]
०नाम  न. ( व्या . ) वस्तु - पदार्थमात्राचे नांव . याच्या उलट विशेषनाम .
०पक्ष  पु. मध्यम मार्ग ; मधला पक्ष , प्रकार .
०रूप  न. ( व्या . ) विभक्तिप्रत्यय किंवा शब्दयोगी अव्यय लागण्यापूर्वी नामाचें जें रूप बनतें तें उदा० घोडा . लांकूड , आज्ञा यांना चा , नें , स , ला , पासून , पाशी , वर इ० लागतांना घोडया , लाकडा , आज्ञे अशी रूपें होतात .
०लक्षण  न. साधारण , जातिगत विशेष , चिन्ह .
०लिंग   न ज्या नामाचें ( पुरुष किंवा स्त्री ) लिंग निश्चित करतां येत नाही तेव्हां त्याचे लिंग सामान्य समजतात . उदा० मूल , मी , तूं इ
००शासन  न. अविशिष्ट , सर्वत्र लागू पडणारा हुकूम , कायदा , आज्ञा .
०सर्वनाम  न. जें सर्वनाम साधारणपणें कोणत्याहि नामाबद्दल येतें तें . उदा० कोणी , कांही , सर्व , अमुक , इ
००स्त्री  स्त्री. वेश्या . पात्रे भाट नागारी । सामान्य स्त्रिया काजुबारी । - ज्ञा १७ . २९६ . सामान्यतः - क्रिवि . १ साधारण प्रकारें ; सामान्य रीतीनें . २ सर्व जातीला धरून व्यक्तिशः नव्हे अशा प्रकारें . ३ अविशिष्ट ; सार्वत्रिकपणें . ४ व्यापक रीतीनें ; बहुसंख्येला , मोठया भागाला धरून . ५ बहुशः नेहमी . ६ एकंदरीनें ; एकूण . सामान्या - स्त्री . वेश्या ; बटीक . सामान्या भली आंग । न शिवे तंव । - ज्ञा १८ . २५० .

नेपाली (Nepali) WN

 adjective  जसमा कुनै विशेषता हुँदैन या राम्रो केही हल्का तहको   Ex. यो सामान्य साडी हो/ यो कामचलाउ सरकार धेरै दिनसम्म टिक्नेवाला छैन

MODIFIES NOUN:

वस्तु जीव

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

आम साधारण कामचलाउ अविशिष्ट

Wordnet:

asm সাধাৰণ

bd सरासनस्रा

ben সাধারণ

guj સામાન્ય

hin सामान्य

kan ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ

kas عام

kok सामान्य

mal സാധാരണ

mar सामान्य

mni ꯏꯆꯝ꯭ꯆꯝꯕ

ori ସାଧାରଣ

pan ਸਧਾਰਨ

tam சாதாரண

tel సాధారణమైన

urd معمولی , عام , کام چلاؤ , ادنیٰٰٰٰٰٰٰٰ , مروجہ

 adjective  कुनै विशेष आडम्बर वा बनाबट नभएको   Ex. बाबा आमटे सामान्य जीवन धारण गर्छन्

MODIFIES NOUN:

अवस्था तत्त्व क्रिया

ONTOLOGY:

अवस्थासूचक (Stative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

साधारण सादा सरल

Wordnet:

ben সাধারণ

hin सादा

kas سادٕ

mal ലളിതമായ

ori ସରଳ

pan ਸਾਦਾ

san सामान्य

tam எளிமையான

urd سادہ , فطری , معمولی , عام

   See : सामूहिक

A Sanskrit English Dictionary

सामान्य  mfn.  mf( आ)n. equal, alike, similar, [MBh.]; [Śak.]
सह   shared by others, joint, common to ( instr. with and without , or comp.), [Yājñ.]; [MBh.]; [Suśr.] &c.
वैशेषिक   whole, entire, universal, general, generic, not specific ( opp. to ), [Suśr.]; [VarBṛS.]
   common, common-place, vulgar, ordinary, insignificant, low, [MBh.]; [Kāv.] &c.
सामान्य  n.  n. equality, similarity, identity, [MBh.]; [Suśr.] &c.
   equilibrium, normal state or condition, [Nīlak.]
विशेष-तस्   universality, totality, generality, general or fundamental notion, common or generic property ( ibc. instr., or abl., ‘in general’, as opp. to , ‘in particular’), [Kaṇ.]; [Jaim.]; [Sarvad.]

ROOTS:

विशेष तस्

   public affairs or business, [W.]
   (in rhet.) the connection of different objects by common properties, [Kpr.]; [Kuval.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

सामान्य [sāmānya] a.  a. [समानस्य भावः ष्यञ्]
   Common, general; सामान्यमेषां प्रथमावरत्वम् [Ku.7.44;] आहारनिद्राभयमैथुनं च सामान्यमेतत् पशुभिर्नराणाम् Subhāṣ; [R.14.67;] [Ku.2.26.]
   Alike, equal, same; सामान्यप्रतिपत्तिपूर्वकमियं दारेषु दृश्या त्वया [Ś.4.17.]
   Ordinary, of an average or middle degree; सामान्यास्तु परार्थमुद्यमभृतः स्वार्थाविरोधेन ये [Bh.2.74.]
   Vulgar, commonplace, insignificant.
   Entire, whole.
   न्यम् Community, generality, universality.
   Common or generic property, general characteristic; नित्यमेकमनेकसमवेतं सामान्यम् [Tarka K.]
   Totality, entireness.
   Kind, sort.
   Identity.
   Equanimity, equability.
   Public affairs.
   A general proposition; उक्तिरर्थान्तरन्यासः स्यात् सामान्यविशेषयोः [Chandr.5.12.]
   (In Rhet.) A figure of speech thus defined by Mammaṭa: प्रस्तुतस्य यदन्येन गुणसाम्यविवक्षया । ऐकात्म्यं बध्यते योगात्तत् सामान्यमिति स्मृतम् ॥ [K. P.1.]
   A general statement or expression; न सामान्यं विशेषानभिवदति ŚB. on [MS.1.8.16.]
-न्यम्   ind. jointly, in common; तैः सार्धं चिन्तयेन्नित्यं सामान्यं संधिविग्रहम् [Ms.7.56.]
-न्या   A harlot, prostitute. -comp.
-ज्ञानम्   knowledge or perception of generic properties.
-पक्षः   the mean.
-पदार्थः   the category called सामान्य or generality.
-प्रतिपत्तिपूर्वकम्   ind. with equal respect; [Ś.4.] 16.
-लक्षणम्   a generic definition; इति द्रव्यसामान्यलक्षणानि [Tarka K.]
-वचन a.  a. expressing a common property; [P.II.1.55.]
   expressing a general notion; III. 4.5. (-नम्) a substantive.
-वनिता   a common woman, prostitute.
-वाचिन् a.  a. expressive of generality or genus; न हि सामान्यवाची शब्दो विशेषानभिवदति ŚB. on [MS.1.8.] 16.
-शासनम्   an edict applicable to all.
-शास्त्रम्   a general rule.

Shabda-Sagara

सामान्य  mfn.  ( -न्यः-न्या-न्यं) Common, general, generic, universal.
  n.  ( -न्यं) 1. Kind, sort, specific or generic property or character.
   2. Common property, generality, community.
   3. Public affairs or business. 4. Totality, entireness.
   5. A figure of rhetoric, the connection of different objects by common properties.
   6. A general proposition. f. ( -न्या) A female who is common to all men, a harlot.
    E. समान common, (to many individuals,) ष्यञ् aff.

ROOTS:

समान ष्यञ्

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 adjective  मिथ्याचारात् विना।   Ex. बाबा आमटे महोदयेन सामान्यं जीवनम् व्यतीतम्।

MODIFIES NOUN:

क्रिया दशा तत्वम्

ONTOLOGY:

अवस्थासूचक (Stative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

साधारण

Wordnet:

ben সাধারণ

hin सादा

kas سادٕ

mal ലളിതമായ

nep सामान्य

ori ସରଳ

pan ਸਾਦਾ

tam எளிமையான

urd سادہ , فطری , معمولی , عام

 adjective  यः समानरूपेण सर्वेषु वर्तते।   Ex. गतिशीलता इति प्राणिनां सामान्यः गुणः अस्ति।

MODIFIES NOUN:

क्रिया विशेषता दशा

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

साधारण

Wordnet:

asm সর্ব ্সাধাৰণ

bd सरासनस्रा

ben সাধারণ

guj સર્વસામાન્ય

hin सर्वसामान्य

kan ಸರ್ವೇಸಮಾನ್ಯವಾದ

kas عموٗمی

kok सर्वसामान्य

mal പൊതുവായ

mar साधारण

mni ꯄꯨꯝꯅꯃꯛꯀꯤ꯭ꯑꯣꯏꯕ꯭ꯃꯥꯟꯅꯕ

nep सर्वसामान्य

ori ସର୍ବସାଧାରଣ

pan ਸਰਭ ਸਧਾਰਣ

tel సర్వసామాన్యమైన్

urd عمومی , عام

 adjective  यस्य कोऽपि विशेषः नास्ति।   Ex. एषा सामान्या शाटिका।

MODIFIES NOUN:

प्राणी वस्तुः

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

साधारण

Wordnet:

asm সাধাৰণ

bd सरासनस्रा

ben সাধারণ

guj સામાન્ય

hin सामान्य

kan ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ

kas عام

kok सामान्य

mal സാധാരണ

mar सामान्य

mni ꯏꯆꯝ꯭ꯆꯝꯕ

nep सामान्य

ori ସାଧାରଣ

pan ਸਧਾਰਨ

tam சாதாரண

tel సాధారణమైన

urd معمولی , عام , کام چلاؤ , ادنیٰٰٰٰٰٰٰٰ , مروجہ

 noun  परस्परैः संयुक्ताः पदार्थाः ।   Ex. सामान्यानि कदलीफलं खादितुं सः अवमन्यते ।

MODIFIES NOUN:

पदार्थः

ONTOLOGY:

अवस्थासूचक (Stative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

 noun  यद् कस्यापि मानदण्डस्य अनुसारम् अस्ति ।   Ex. उत्पातस्य अनन्तरं नगरस्य स्थितिः शनैः शनैः सामान्या भवति ।

MODIFIES NOUN:

क्रिया वस्तुः दशा

ONTOLOGY:

अवस्थासूचक (Stative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

सम प्राकृत प्रकृतिस्त प्रकृतिस्थ