एक एवाद्वितीयोऽभूदात्माधारोऽखिलाश्रयः ।
कालेनात्मानुभावेन साम्यं नीतासु शक्तिषु ।
सत्त्वादिष्वादिपुरुषः प्रधानपुरुषेश्वरः ॥१७॥
परावराणां परम आस्ते कैवल्यसंज्ञितः ।
केवलानुभवानन्दसन्दोहो निरुपाधिकः ॥१८॥
एवं संहारोनि कार्यकारण । एक अद्वितीय नारायण ।
एकापणें परिपूर्ण । गुणागुण निरसोनि ॥१९०॥
एकला एकू नारायण । हेंही तेथ म्हणे कोण ।
हें अद्वितीयलक्षण । भेदशून्य अवस्था ॥९१॥
'विजातीय भेद' ते ठायीं । नसे 'सजातीय भेदू' कांहीं ।
'स्वगतभेदू' तोही नाहीं । भेदशून्य पाहीं ये रीतीं ॥९२॥
ऐसा अभेदू जो साचारु । तोचि प्रकृतिपुरुषांचा ईश्वरु ।
नियंता तो परावरु । तोही निर्धारु परियेसीं ॥९३॥
प्रकृति पुरुष हे दोन्ही । कल्पिलीं जेणें अमनमनीं ।
तो ईश्वर होय भरंवसेनी । त्याचे सामर्थ्येंकरूनि वर्तती ॥९४॥
प्रकृतीतें चेतवी सत्ता । तेचि याची पुरुषता ।
यालागीं प्रकृतीचा भर्ता । होय सर्वथा हाचि एकु ॥९५॥
'पर' जे अज-प्रमुख । 'अवर' मनुमुख्य स्थावरांतक ।
यांचा नियंता तो देख । सर्वचाळक सर्वांचा ॥९६॥
ज्याचे आज्ञेवरी पाहें । सैरा वायु जाऊं न लाहे ।
समुद्र वेळेमाजीं राहे । सूर्य वाहे दिनमान ॥९७॥
ज्याची आज्ञा करूनि प्रमाण । बारा अंगुळें विचरे प्राण ।
परता जाऊं न शके जाण । आज्ञेभेण सर्वथा ॥९८॥
आज्ञा जाणोनि धडफुडी । मेरु बैसका न सोडी ।
चेतना आज्ञा करी गाढी । अचेतन कुडी चेतवी ॥९९॥
तो स्वयें तंव निराधार । परी झाला विश्वासी आधार ।
जेवीं सर्पाभासा दोर । दिसे साचार आश्रयो ॥२००॥
सत्त्वादिकां ज्या गुणशक्ती । आवरूनि निजकाळगती ।
समत्वा आणिल्या स्थिती । निजप्रकृतीमाझारीं ॥१॥
तेहि प्रकृती उपरमोनी । राहिलो असे निर्गुणस्थानीं ।
जेवीं वट बीजीं सामावोनि । केवळपणीं राहिला ॥२॥
तैसा उपाधि गिळून सकळ । निरुपाधिक केवळ ।
जेवीं काढिलिया मंदराचळ । राहे निश्चळ क्षीराब्धी ॥३॥
नाना अंलकार ठसे । घातलिया जेवीं मुसे ।
पूर्वरूप सोनें जैसें । होय तैसें केवळ ॥४॥
नाना नक्षत्रावलोकू । निजतेजें लोपी अर्कू ।
तैसा उपाधि गिळूनि एकू । निरुपाधिकू उरलासे ॥५॥
हो कां ग्रीष्माच्या अंतीं । बीजें लीन होतीं क्षितीं ।
तैशी लीन होऊनि प्रकृति । केवळ सुखमूर्ती उरलासे ॥६॥
ऐसा निरुपाधिक केवळ । सुखस्वरूपानंदकल्लोळ ।
चिन्मात्रतेजें बहळ । नित्यनिर्मळ सदंशें ॥७॥
तेणें ज्ञानस्वरूपें अनंतें । सृजनकाळ अवस्थेतें ।
स्रजिता झाला सृष्टीतें । तेंही निरुतें अवधारीं ॥८॥