Dictionaries | References

अयस्

   { ayas }
Script: Devanagari

अयस्     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
अयस्  n. n. iron, metal, [RV.] &c.
an iron weapon (as an axe, &c.), [RV. vi, 3,5 and 47, 10]
gold, [Naigh.]
steel, [L.] ;
अयस्   [cf.Lat.aes, aer-is for as-is; Goth.ais, Thema aisa; Old Germ.êr, iron; Goth.eisarn; Mod.Germ.Eisen.]

अयस्     

अयस् [ayas] a.  a. [इ-गतौ-असुन्] Going, moving; nimble. n.
(यः) Iron (एति चलति अयस्कान्तसंनिकर्षं इति तथात्वम्; नायसोल्लिख्यते रत्नम् [Śukra 4.169.] अभितप्तमयोऽपि मार्दवं भजते कैव कथा शरीरिषु [R.8.43.]
Steel.
Gold.
A metal in general.
Aloe wood.
An iron instrument; यदयोनिधनं याति सोऽस्य धर्मः सनातनः [Mb.6.17.11.]
Going. m. Fire. [cf. L. aes, aeris; Goth. ais, eisarn; Ger. eisin]. -Comp.
-अग्रम्, -अग्रकम्   a hammer, a mace or club tipped with iron; a pestle for cleaning grain.
-अपाष्टि a.  a. Ved. furnished with iron claws or heels.
-कंसः, -सम्   an iron goblet.
-कणपम्   A kind of weapon, which throws out iron-balls; अयःकणपचक्राश्म- भुशुण्डयुक्तबाहवः [Mb.1.227.25.]
काण्डः an iron-arrow.
excellent iron.
a large quantity of iron.
-कान्तः   (अयस्कान्तः)
'beloved of iron', a magnet, load-stone; शम्भोर्यतध्वमाक्रष्टुमयस्कान्तेन लोहवत् [Ku.2.59;] स चकर्ष परस्मा- त्तदयस्कान्त इवायसम् [R.17.63;] [U.4.21.] अयस्कान्तमयः संक्रामति M. Bh. on [P.III.1.7.]
a precious stone; ˚मणिः a loadstone; अयस्कान्तमणिशलाकेव लोहधातुमन्तः- करणमाकृष्टवती [Māl.1.]
कारः an iron-smith, blacksmith.
the upper part of the thigh.
-किट्टम्, -कीजम्   rust of iron.
-कुम्भः   an iron vessel, boiler &c.; so ˚पात्रम्.
-कुशा   a rope partly consisting of iron.
-कृतिः  f. f.a preparation of iron; one of the ways of curing leprosy (महाकुष्ठचिकि- त्साभेदः).
-गः   an iron hammer.
गुडः a pill; one made of some preparation of iron.
an iron ball; दीप्तशूलष्टर्ययोगुडान् [Ms.3.133.]
A kind of weapon consisting of iron balls; लगुडायोगुडाश्मानः [Mb.7.3.16.] -घनः [अयो हन्यते अनेन इति [P.III.3.82] ] an iron hammer, forge hammer; गदापरिघनिस्त्रिंशपट्टिशायोघनोपलैः [Mb. 7.25.58.] अयोघनेनाय इवाभितप्तम्R.14.33.
-चूर्णम्   iron filings.-जाल a. having iron nets; of impenetrable guiles. (-लम्) an iron net-work; अयोजालानि निर्मथ्य भित्त्वा रत्नगृहं वरम् [Rām.3.35.35.]
-ताप a.  a. making iron red-hot.-दत्,
-दंष्ट्र a.  a. Ved. iron-toothed, having iron rims (as chariots); having iron weapons; पश्यन् हिरण्यचक्रान- योदंष्ट्रान् विधोवतो वराहून् [Rv.1.88.5.]
-दती a.  a. proper name; (स्त्रियां संज्ञायाम् [P.V.4.143] ).
-दण्डः   an iron club, [K.76.]
-धातुः   iron metal; अयोधातुं यद्वत्परिलघुरयस्कान्त- शकलः [U.4.21.]
-पानम् (अयःपानम्)  N. N. of a hell (where redhot iron is forced down the throats of those who are condemned to it).
-पिण्डः   A canon-ball.
-प्रतिमा (अयःप्रतिमा)   an iron image.
-बाहुः   Name of a son of Dhṛitarāṣṭra.
-मलम्   rust of iron; so ˚रजः, ˚रसः.-मुख a. (-खी f.)
having an iron mouth, face, or beak.
tipped or pointed with iron; भूमिं भूमिशयांश्चैव हन्ति काष्ठमयोमुखम् [Ms.1.84.] (-खः) an arrow (ironpointed); भेत्स्यत्यजः कुम्भमयोमुखेन [R.5.55.]
शङ्कुः an iron spear;
an iron nail, pointed iron spike, अयःशङ्कुचितां रक्षः शतघ्नीमथ शत्रवे [R.12.95.]
-शय a.  a. lying in, made of iron, (said of fire).
शूलम् an iron lance.
a forcible means, a violent proceeding (तीक्ष्णः उपायः Sk.); (cf. आयःशूलिक; also [K. P.1;] अयःशूलेन अन्विच्छतीत्यायःशूलिकः).
-स्थूण   a.
(अय˚ or यः˚) having iron pillars or stakes. हिरण्यरूपमुषसो व्युष्टावयः- स्थूणमुदिता सूर्यस्य [Rv.5.62.8.]
Name of a Ṛiṣi [Śat. Br.]
-हत a.  a. Ved. embossed in iron-work, made by a priest who wears a golden ring on his finger (B. and R.); रक्षोहा विश्वचर्षणिरभि योनिमयोहतम् [Rv.9.1.2.] -हृदय a. iron-hearted, stern, cruel, unrelenting; सुहृदयोहृदयः प्रतिगर्जताम् [R.9.9.]

अयस्     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
अयस्  n.  (-यः) Iron.
 m.  (-याः) A name of VAHNI or fire.
E. इण to go, and असुन् Unādi. aff.
ROOTS:
इण असुन्

Related Words

अयस्   अयश्   आयस्कारि   खेदि   अयोदत्   कान्तायस   अयोमय   अन्तर्वेदि   अयो   अयोगोल   अयोमल   चित्रायस   लोहितायस्   अयोगुड   अयस्कुम्भ   अयोहृदय   तीक्ष्णायस   अयस्कार   अयोग्र   तमिषीची   कालायस   अयस   अयस्कान्त   अयोघन   आयसीय   असमृद्धि   उणादि   अमूर्ति   अयः   युक्तायस्   आयःशूलिक   iron   कर्णी   अयोमुख   क्रिवि   कान्त   कांत   ९२   आयस   अयोग   कंस   હિલાલ્ શુક્લ પક્ષની શરુના ત્રણ-ચાર દિવસનો મુખ્યત   ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ନୂଆ ବା   વાહિની લોકોનો એ સમૂહ જેની પાસે પ્રભાવી કાર્યો કરવાની શક્તિ કે   સર્જરી એ શાસ્ત્ર જેમાં શરીરના   ન્યાસલેખ તે પાત્ર કે કાગળ જેમાં કોઇ વસ્તુને   બખૂબી સારી રીતે:"તેણે પોતાની જવાબદારી   ਆੜਤੀ ਅਪੂਰਨ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ   బొప్పాయిచెట్టు. అది ఒక   लोरसोर जायै जाय फेंजानाय नङा एबा जाय गंग्लायथाव नङा:"सिकन्दरनि खाथियाव पोरसा गोरा जायो   आनाव सोरनिबा बिजिरनायाव बिनि बिमानि फिसाजो एबा मादै   भाजप भाजपाची मजुरी:"पसरकार रोटयांची भाजणी म्हूण धा रुपया मागता   नागरिकता कुनै स्थान   ३।। कोटी      ۔۔۔۔۔۔۔۔   ۔گوڑ سنکرمن      0      00   ૦૦   ୦୦   000   ০০০   ૦૦૦   ୦୦୦   00000   ০০০০০   0000000   00000000000   00000000000000000   000 பில்லியன்   000 மனித ஆண்டுகள்   1                  1/16 ರೂಪಾಯಿ   1/20   1/3   ૧।।   10   १०   ১০   ੧੦   ૧૦   ୧୦   ൧൦   100   ۱٠٠   १००   ১০০   ੧੦੦   ૧૦૦   ୧୦୦   1000   १०००   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP