|
लघु [laghu] a. a. (-घु or घ्वी f.) [लङ्घेः कुः, नलोपश्च [Uṇ.1.29] ] Light, not heavy; तृणदपि लघुस्तूलस्तूलादपि च याचकः Subhās.; रिक्तः सर्वो भवति हि लघुः पूर्णता गौरवाय Me.2 (where the word means 'contemptible' also); [R.9.] 62. Little, small, diminutive; धर्मोऽयं गृहमेधिनां निगदितः स्मार्तैर्लघुः स्वर्गदः [Pt.1.253;] [Śi.9.38,78.] Short, brief, concise; लघुसंदेशपदा सरस्वती [R.8.77.] Trifling, trivial, insignificant, unimportant; कायस्थ इति लघ्वी मात्रा [Mu.1.] Low, mean, despicable, contemptible; [Śi.9.23;] [Pt.1.16;] कथं प्रत्याख्यानलघुर्मित्रावसुः पुनरपि मन्त्रयते [Nāg.2.] 1/11. Weak, feeble. Wretched, frivolous. Active, light, nimble, agile; लघु भवत्युत्थानयोग्यं वपुः [Ś.2.5.] Swift, quick, rapid; किंचित् पश्चाद् व्रज लघुगतिः [Me.16;] [R.5.45.] Easy, not difficult; महार्णवपरिक्षेपं लङ्कायाः परिखालघुम् (मेने) [R.12.66.] Easy to be digested, light (as food) Short (as a vowel in prosody). Soft, low, gentle. Pleasant, agreeable, desirable; दर्शनेन लघुना यथा तयोः प्रीतिमापुरुभयो- स्तपस्विनः [R.11.12,8.] Lovely, handsome, beautiful. Pure, clean. Sapless, pithless. Young, younger; दीव्यत्युच्चैर्लघुरघुपतिः किं नु वा स्यात् किमन्यत् [Mv.6.53.] Without attendance or retinue; अनोकशायी लघुरल्पप्रचारश्चरन् देशानेकचरः स भिक्षुः [Mb.1.91.5.] -m. N. of the Nakṣatras Hasta, Puṣya, and Aśvinī. -n. A particular measure of time (= 15 Kāṣthas). Agallochum, or a particular variety of it. -ind. Lightly, meanly, contemptuously; लघु मन् 'to think lightly of, despise, slight'; प्रथमोपकृतं मरुत्वतः प्रतिपत्त्या लघु मन्यते भवान् [Ś.7.1.] Quickly, swiftly; लघु लघूत्थिता Ś.4 'risen early'. -Com. -आशिन्, -आहार a. a. eating little, moderate in diet, abstemious. -उक्तिः f. f. a brief mode of expression; Kull. on [Ms.5.64.] -उत्थान, -समुत्थान a. a. working actively, doing work rapidly. -काय a. a. light-bodied. (-यः) a goat. -कोष्ठ a. having a light stomach. having little in the stomach. -कौमुदी N. N. of an epitome of the सिद्धान्तकौमुदी by Varada-rāja. -क्रमa. having a quick step, going quickly. -खट्विका a small bedstead. -गर्गः a kind of fish. -गोधूमः a small kind of wheat. light-minded, low-hearted, little-minded, mean-hearted; अयं निजः परो वेति गणना लघुचेतसाम् [Mb.] frivolous. fickle, unsteady. -चिर्भिटा colocynth. -जङ्गलः a kind of quail (लावक). -तालः (in music) a kind of measure. -दुन्दुभिः a kind of drum. -द्राक्षा a small stoneless grape.-द्राविन् a. melting easily. -नामन् m. m. agallochum.-नालिका a musket. -पत्रिका the Rochanā plant. -पर्णी, -कर्णी N. N. of a plant (Mar. मोरवेल). -पाक, -पाकिन् a. a. easily digested. -पाकः digestibility. -पुष्पः a kind of Kadamba. -प्रमाण a. a. short. pronounced with slight articulation (as a letter). indolent, lazy. -बदरः, -बदरी f. f. a kind of jujube. -भवः humble birth or origin.-भावः ease, facility. -भोजनम् a light repast. -मांसः a kind of partridge. -मात्र a. a. having small property. -मूलम् the lesser root of an equation. -मूलकम् a radish.-मेरुः (in music) a kind of measure. -लयम् a kind of fragrant root (वीरणमूल). -राशि a. a. composed of fewer terms (as the side of an equation) -वासस् a. a. wearing light or pure clothes; [Ms.2.7.] -विक्रम a. a. having a quick step, quick-footed. ill-behaved, low, vile. light, frivolous. mismanaged, ill-done.-वेधिन् a. making a clever hit. -सत्त्व a. a. weak or fickle-minded.-समुत्थान a. rising quickly. swift of foot; अलघुना लघुसमुत्थानेन सैन्यचक्रेणाभ्यसरम् [Dk.2.3.] -सार a. a. worthless, insignificant. light-handed, clever, dexterous, expert; शिक्षाविशेषलघुहस्ततया निमेषात् तूणीचकार शरपूरितवक्त्ररन्ध्रान् [R.9.63.] active, agile. (-स्तः) an expert or skilful archer.
|