अभाव

{ abhāva }

हिन्दी (hindi) WN

 noun  सत्ता या अस्तित्व के न होने की अवस्था या भाव   Ex. वेदानुसार दृश्य जगत की अभाव को स्वीकार पाना कठिन होता है ।

HYPONYMY:

अयोनि

ONTOLOGY:

भौतिक अवस्था (physical State) ➜ अवस्था (State) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

असत्ता अस्तित्वहीनता अनस्तित्व असत्व असद्भाव

Wordnet:

ben অস্তিত্বহীনতা

guj અસત્તા

kok असत्ता

ori ଅସ୍ତିତ୍ୱହୀନତା

san असद्भावः

urd عدم اقتدار , عدم خود مختاری

   See : कमी, गरीबी, दुर्भावना

A dictionary, Marathi and English

   Surmise, supposition, suspicion, belief. Ex. हा द्रव्यवान् आहे असा लोकांमध्यें अ0 आहे; माझा त्यानें अ0 धरला आहे.

Aryabhushan School Dictionary

  m  Negation, not-existence. Want, lack, absence. Surmise, supposition, belief (corr. from आभाव). As हा द्रव्यवान आहे असा लोकामध्यें अभाव आहे.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 ना.  अनुपस्थिती , गैरहजेरी ;
 ना.  उणीव , कमतरता , वाण .

मराठी (Marathi) WN

   See : कमतरता

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. 
  पु. 
   शंका ; वहीम ; अंदेशा ; कल्पना ; समज . हा श्रीमंत आहे असा लोकांमध्यें अभाव आहे .
   वाण ; मुळींच नसणें ; असंभव ; शून्यता ; नास्तित्व . अभावाचे ४ प्रकार . - १ प्रागभाव . २ प्रध्वंसाभाव . ३ अन्योन्याभाव . ४ अत्यंताभाव . उ० १ लग्नापूर्वीचें ब्रह्मचर्य . २ मृत्यूनें नाश होणें . ३ पुरुषाचे ठिकाणीं स्त्रीत्वाचा अभाव . ४ वंध्यापुत्र .
   भरंवसा ; विश्वास . भाषेचें तिसरें वसतिस्थान न्यायाधिशांच्या कचेर्‍या . या ठिकाणचा मराठी भाषेच्या कैवार्‍यांस मोठा अभाव आहे . - नि ११३ . [ सं . आ + भाव ]
   नस्तिकपणा ; नास्तिकबुध्दि . अभावाची घेतली नरडी । धाकें उदर तडाडी । - दा ५ . ९ . ४६ . [ सं . अ + भू = होणें ]. - अभावीं - शअ .
   ऐवजीं ; नसला तर .
   असंभव असतां .

नेपाली (Nepali) WN

   See : कमी, अनुपलब्धता, खाँचो, खाँचो

A Sanskrit English Dictionary

अ-भाव  m.  m. non-existence, nullity, absence

ROOTS:

अ भाव

   non-entity, negation (the seventh category in कणाद's system)
प्रमाण   proof from non-existence (one of the six प्रमाणs in वेदान्त phil. [‘since there are no mice, therefore there must be cats here’] See )
   annihilation, death.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

अभाव [abhāva] a.  a. [न. ब.] Without love or affection. कच्चिन्ना- भिहतोऽभावैः शब्दादिभिरमङ्गलैः [Bhāg.1.14.4.]
   Nonexistent.
   वः Not being or existing, non-existence; गतो भावोऽभावम् Mk.1 has disappeared.
   Absence, want, failure; सर्वेषामप्यभावे तु ब्राह्मणा रिक्थभागिनः [Ms.9.188;] mostly in comp.; सर्वाभावे हरेन्नृपः 189 in the absence of all, failing all; तोय˚, अन्न˚, आहार˚ &c.
   Annihilation, death, destruction; (वचो...पथ्यमुक्तम्) राक्षसानामभावाय त्वं वा न प्रतिपद्यसे [Rām.5.21.1.] non-entity; नाभाव उपलब्धेः Ś B.; क्षणमात्रभवामभावकाले [Śi.2.64;] [Ki.18.1.]
   (In phil.) Privation, non-existence, nullity or negation, supposed to be the seventh category or पदार्थ in the system of Kaṇāda. (Strictly speaking अभाव is not a separate predicament, like द्रव्य, गुण, but is only a negative arrangement of those predicaments; all nameable things being divided into positive (भाव) and negative (अभाव), the first division including द्रव्य, गुण, कर्म, सामान्य, विशेष and समवाय; and the second only one अभाव; cf. अत्र सप्तमस्याभावकथनादेव षण्णां भावत्वं प्राप्तं तेन भावत्वेन पृथगुपन्यासो न कृतः Muktā.) अभाव is defined as भावभिन्नोऽभावः (प्रतियोगिज्ञानाधीनविषयत्वम्) that whose knowledge is dependent on the knowledge of its प्रतियोगी. It is of two principal kinds संसर्गाभाव and अन्योन्याभाव; the first comprising three varieties प्रागभाव, प्रध्वंसाभाव, and अत्यन्ताभाव. -Comp.
-संपत्तिः  f. f. false attribution (= अध्यास q. v.)

Shabda-Sagara

अभाव  m.  ( -वः)
   1. Non-existence, annihilation.
   2. Death.
   3. (In logic) Negation of two kinds, संसर्गाभाव universal negation, and अन्योन्याभाव relative or mutual negation.
   4. (In rhetoric) Absence of the essen- tial parts of poetical description of character, want of the pro- perties or temperaments.
    E. अ priv. भाव being.

ROOTS:

अ भाव

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 noun  गतो भावम् अभावम्।   Ex. ग्रीष्मे जलस्य अभावः वर्तते। / सर्वेषामप्यभावे तु ब्राह्मणा रिक्थभागिनः।

ONTOLOGY:

अवस्था (State) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

हीनता रहितत्वम् शून्यता न्यूनता

Wordnet:

asm নাটনি

bd थोयै लोमै

guj અછત

hin तंगी

kan ಅಭಾವ

kas کٔمی

kok उणाव

mal അഭാവം

mar टंचाई

mni ꯏꯁꯤꯡ꯭ꯇꯥꯡꯕ

nep खाँचो

ori ଅଭାବ

pan ਕਮੀ

tel కొరత

urd کمی , تنگی , قلت , کمیابی , فقدان , عدم دستیابی

   See : अनुपलब्धिः