Dictionaries | References

   { ṛ }
Script: Devanagari

Puranic Encyclopaedia  | English  English |   | 
   This letter means “sound”. [Agni Purāṇa, Chapter 348] .

हिन्दी (hindi) WN | Hindi  Hindi |   | 
 noun  हिंदी वर्णमाला का सातवाँ स्वर अक्षर   Ex. ऋ का उच्चारण स्थान मूर्द्धा है ।
ONTOLOGY:
मानवकृति (Artifact)वस्तु (Object)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
स्वराक्षर ऋ स्वर अक्षर ऋ
Wordnet:
ben
guj
kasرِ
kok
mar
ori
sanऋकारः
urdری(ऋ)

कोंकणी (Konkani) WN | Konkani  Konkani |   | 
 noun  हिंदी वर्णमाळयेंतलें सातवें स्वर अक्षर   Ex. ऋ कोंकणी वर्णमाळेंत ना
ONTOLOGY:
मानवकृति (Artifact)वस्तु (Object)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
ben
guj
hin
kasرِ
mar
ori
sanऋकारः
urdری(ऋ)

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English |   | 
   
   ṛ The seventh vowel. The sound of it can be represented by no English letter, and must be acquired by the ear. R̤i is here used for it.

Aryabhushan School Dictionary | Marathi  English |   | 
   The seventh vowel.

मराठी (Marathi) WN | Marathi  Marathi |   | 
 noun  मराठी वर्णमालेतील सातवा स्वर   Ex. ऋ ह्याचे उच्चारणस्थान मूर्द्धा आहे.
ONTOLOGY:
मानवकृति (Artifact)वस्तु (Object)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
ऋ अक्षर
Wordnet:
ben
guj
hin
kasرِ
kok
ori
sanऋकारः
urdری(ऋ)

   मराठी वर्णमालेंतील सातवें अक्षर . हें अक्षर इ . स . च्या ६ व्या शतकांत उष्णीषविजयधारणीच्या ताडपत्रांत प्रथम आढळतें . वर्तमान नागरी ऋ याच आकृतीपासून बनला आहे . यानंतर १० व्या शतकांतील एका नेपाळी हस्तलिखित पुस्तकांत व ११ व्या शतकांतील कांहीं लेखांत ऋ दिसतो .

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English |   | 
   1. the seventh vowel of the Sanskṛt alphabet and peculiar to it (resembling the sound of ri in merrily).
  n. 2.ind. an interjection expressing laughter, [L.]
   a particle implying abuse, [L.]
   a sound inarticulate or reiterated as in stammering, [W.]
  m. 3.m. heaven, [L.]
  f. f.N. of अदिति, [L.]
   4.cl. 1. 3. 5.P.ऋच्छति, इयर्ति, ऋणोति, and ऋण्वति (only Ved.);
आर, अरिष्यति, आरत्, and आर्षीत्, to go, move, rise, tend upwards, [RV.] ; [Nir.] &c.;
to go towards, meet with, fall upon or into, reach, obtain, [RV.] ; [AV.] ; [ŚBr.] ; [ChUp.] ; [MBh.] &c.;
to fall to one's share, occur, befall (with acc.), [RV.] ; [AitBr.] ; [ŚBr.] ; [Mn.] &c.;
to advance towards a foe, attack, invade, [ŚBr.] ; [MBh.] ; [Mn.] ;
to hurt, offend, [ŚBr. vii] ;
to move, excite, erect, raise, (इ॑यर्ति वा॑चम्, he raises his voice, [RV. ii, 42, 2] ; स्तो॑मान् इयर्मि, I sing hymns, [RV. i, 116, 1] ), [RV.] ; [AV. vi, 22, 3] :
Caus.अर्पयति, to cause to move, throw, cast, [AV. x, 9, 1] ; [Ragh.] &c.;
to cast through, pierce, [AV.] ;
to put in or upon, place, insert, fix into or upon, fasten, [RV.] ; [Śāk.] ; [Kum.] ; [Bhag.] &c.;
to place on, apply, [Kathās.] ; [Ratnāv.] ; [Ragh.] &c.;
to direct or turn towards, [R.] ; [Bhag.] &c.;
to deliver up, surrender, offer, reach over, present, give, [Yājñ.] ; [Pañcat.] ; [Vikr.] &c.;
to give back, restore, [Mn. viii, 191] ; [Yājñ.] ; [Śak.] &c.: Ved.Intens.अलर्ति, [RV. viii, 48, 8] ;
(2. sg.अलर्षि, [RV. viii, 1, 7] ; [Pāṇ. 7-4, 65] );
to move or go towards with speed or zeal: Class. Intens.Ā.अरार्यते ([Pāṇ. 7-4, 30] ), to wander about, haste towards, [Bhaṭṭ.] ; [Pat.] ; [Kāś.] ;
   [cf.Gk.ὄρ-νυ-μι, ἐρ-έ-της, ἀρό-ω, &c.: Zend √ ir: Lat.or-ior, re-mus, aro: Goth.argan: Angl.Sax.ār: Old High Germ.ruo-dar, ar-an: Lith.ir-ti, ‘to row’; ar-ti, ‘to plough.’]

The Practical Sanskrit-English Dictionary | Sanskrit  English |   | 
ऋ [ṛ]   ind. An interjection of (1) calling; (2) ridicule; (3) censure or abuse; (4) used at the beginning of a sentence.
-ऋः   cf. ऋनि- र्ऋतिर्नलो नाकः खगराडथ वासुकिः । शालः पितृस्वसुः पुत्रोऽदितिर्दितिरुमा रमा ॥ Ek.
ऋ [ṛ]   I. 1 P. [ऋच्छति, आर, आर्षीत्, अरिष्यति, ऋत; caus. अर्पयति; desid. अरिरिषति; अरार्यते reduplicative (अत्यर्थमृच्छति) cf. किमभीरुररार्यसे [Bk.4.21.] ]
   To go, move; अम्भच्छा- यामच्छामृच्छति [Śi.4.44.] यथाश्मानमृत्वा लोष्ठो विध्वंसेत [Bṛi. Up.1.3.7.]
   To rise, tend towards. -II. 3 P. (इयर्ति, आरत्, ऋत Mostly used in the Veda.)
   To go.
   To move, shake.
   To obtain, gain, acquire, reach, meet with.
   To move, excite, raise (as voice, words &c.) वाचमियर्ति.
   To display. -III. 5 P. (ऋणोति, ऋण)
   To injure, hurt.
   To attack. -Caus. (अर्पयति, आर्पिपत्, अर्पित)
   To throw, cast, fling; fix or implant in; हृदि शल्यमर्पितम् [R.8.87.]
   To put or place on, fix upon, direct or cast towards (as the eye &c.); वामत्रकोष्ठार्पितहेमवेत्रः [Ku.3.41;] [Ś.6.5,17,3.26;] [R.17.] 79; [Ś.6.8;] [Bk.5.9;] [Ku.6.11;] [R.15.77;] [Bg.8.7,] 12.14; करपल्लवार्पित [Śi.9.54.]
   To place in, insert, give, set or place; अपथे पदमर्पयन्ति हि [R.9.74,78;] चित्रार्पिताम् [Ś.6.15] drawn in a picture; [R.2.31;] द्वारदेशे [Amaru. 62;] [V.4.35;] [Mu.7.6;] [Bh.3.18;] लोकोत्तरं चरितमर्पयति प्रतिष्ठाम् [R. G.]
   To hand or make over; give to, give in charge of, consign, deliver; इति सूतस्याभरणान्यर्पयति [Ś.1,4.] 19; [Bk.8.118;] [Y.2.65.]
   To give up, sacrifice (as the inherent sense); अत्र कलिङ्गगङ्गाशब्दौ आत्मानमर्पयतः [S. D.2.]
   To give back, restore; अर्पितप्रकृतिकान्तिभिर्मुखैः [R.19.1;] [Bk.15.16;] [Amaru.94;] [Ms.8.191;] [Y.2.] 169.
   To pierce through, perforate, penetrate.

Shabda-Sagara | Sanskrit  English |   | 
   The seventh vowel of the Sanskrit alphabet, and peculiar to it. It corresponds in sound with RI, in merrily.
  f.  () A name of ADITI, the mother of the gods. ind.
   1. An expres- sion of abuse.
   2. An articulate sound.
   3. An expression of laugh- ter.
   4. A sound inarticulate or reiterated as in stammering.
   r. 1st cl. (ऋच्छति)
   1. To go, to approach.
   2. To gain, to acquire; [Page137-b+ 60] (the radical is changed to ऋछ before an initial mute .)
   r. 3rd cl. (ईयर्त्ति) To go; (some confine this root to the Vedas.)
   r. 5th cl. (ऋणोति) To kill, to injure; also रि.

संस्कृतम् (Sanskrit) WN | Sanskrit  Sanskrit |   | 
   See : अट्

Related Words

   ری(ऋ)   ऋ अक्षर   स्वराक्षर ऋ   स्वर अक्षर ऋ   ऋकारः   رِ            gad   gallivant   jazz around   represser   fillibuster   metapsychology   diverging   intersticial   यथ   a.c. resistance   for one's own absolute use and benefit of   voters' list   उरुचक्रि आत्रेय   उल वातायन   इंद्र मुष्कवत्   ऊर्ध्वग्रावन   ऊर्ध्वनाभा   ऊर्ध्वसद्मन् आंगिरस्   एवयामरुत   कुल्मलबर्हिस   कृतशस   अगस्त्यस्वसृ   saturated with   sequential layout   side note   अभितपस   अराण   pure research   risky loans   exemption from   factory overheads   heterogeneousgrouping   axis of procession   bailer   beekeeper   चक्षुस् सौर्य   चित्रमहस   तपुर्मूर्धन   न्यर्पय   breast gland   nematocyst   nominal executive   dens maculus   सूपवती   absorption factor   इंद्र वैकुंठ   कुरुसुति काण्व   कुसुदिन काव्य   समाराण   समृछ्   व्यार्त   अहिशुव   attendance time   चक्षुस् मानव   बाहुवुक्त   नारद काण्व   पुरुवसु   प्रयस्वत   उधाय   इंद्रमातृ   उडुगणाधिपर्क्ष   क्षत्रश्री प्रातर्दनि   कुंडपाय्य   कुशिक ऐषारथि   अंधिगु   अग्नि सौचिक   वान्दव   विप्रजूति वातरशन   विव्रि   विश्र्ववारा   वृषजार   सांमद   वसुकपत्नी   शतभेदन   अन्तार   final products   जियें   टाकिजणें   टाकिणें   रीगावी   भाग्यर्क्ष   मृक्तवाह   मृळिक   निरृतिगृहीत   पार्थिवर्षभ   प्रभुवसु   synthetics   derivative evidence rule   pplo   सिंधुक्षित   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP