वृक्ष

{ vṛkṣḥ, vṛkṣa(s) }

Puranic Encyclopaedia

VṚKṢA(S)   (TREES). It is stated in [Vālmīki Rāmāyaṇa, Araṇya Kāṇḍa, Sarga 14, Stanza 29] , as follows about the origin of Vṛkṣas (trees). Prajāpati Kaśyapa married Analā, the daughter of Dakṣa. Trees yielding good fruits were given birth to by Analā.

हिन्दी (hindi) WN

   See : पेड़

कोंकणी (Konkani) WN

   See : झाड

A dictionary, Marathi and English

   A tree, shrub, or plant in general.

Aryabhushan School Dictionary

  m  A tree, shrub, or plant in general.

मराठी (Marathi) WN

   See : झाड

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. झाड ; झुडुप ; रोपटें . ( सामा . ) वनस्पति . [ सं . ]
०राज  पु. ( झाडांचा राजा ) झाडांतील प्रमुख वृक्ष ( वड , पिंपळ , आपटा , शमी , चोबचिनी इ० ).
०वाटिका   वाटी - स्त्री . १ राई ; बन . २ बाग ; उद्यान ; उपवन ; ( विशेषतः विलासक्रीडा करण्यासाठीं ).
०संवर्धन   न झाडांची जोपासना करणें ; झाडें लावून काळजीपूर्वक वाढविणें . वृक्षायुर्योग वेद - पु . वृक्षांचें आयुष्य वाढविण्यासंबंधी शास्त्र . [ सं . वृक्ष + आयु + योग + वेद ] वृक्षासादक , वृक्षोपवेशक - पु . झाडावर वसणारा एक पक्षिवर्ग . असे पांच वर्ग आहेत . चटक पक्षी . - मराठी ६ वें पुस्तक ( १८७५ ) पृ . २१९ . - प्राणिमो ६३ . [ वृक्ष + आसादक , उपवेशक ]

नेपाली (Nepali) WN

   See : रूख

A Sanskrit English Dictionary

वृक्ष  f.  m. ( ifc. f( आ).; prob. connected with √ 2. बृह्, ‘to grow’, or with √ 1. बृह्, ‘to root up’, or with √ व्रश्च्, as ‘that which is felled’) a tree, ( esp.) any tree bearing visible flowers and fruit (See, [Mn. i, 47]; but also applied to any tree and other plants, often = wood See comp.), [RV.] &c. &c.
   the trunk of a tree, [RV. i, 130, 4]
   a coffin, [AV. xviii, 2, 25]
   the staff of a bow, [RV.]; [AV.]
   a frame (See comp.)
    Wrightia Antidysenterica, [Suśr.]
   a stimulant, [L.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

वृक्षः [vṛkṣḥ]   [व्रश्च्-क्स [Uṇ.3.66] ]
   A tree; आत्मापराधवृक्षाणां फलान्येतानि देहिनाम्.
   A tree bearing visible flowers and fruit; अपुष्पाः फलवन्तो ये ते वनस्पतयः स्मृताः । पुष्पिणः फलिनश्चैव वृक्षास्तूभयतः स्मृताः ॥ [Ms.1.47.]
   Wrightia Antidysenterica (Mar. इंद्रजव, कुडा). -Comp.
-अङ्घ्रिः   the root of a tree.
   अदनः a carpenter's chisel.
   a hatchet.
   the fig-tree.
   the Piyāla tree.-अधिरूढः [also वृक्षाधिरूढम्, वृक्षाधिरूढिः f.] a kind of embrace by women resembling the climbing of trees by creepers [बाहुभ्यां कण्ठमालिङ्ग्य मामिनी कान्त उत्थिते । अङ्कमा- रोहते यस्य वृक्षारूढः स उच्यते Nārāyaṇa's com. on [N.7.97.] ]; क्रमोद्गता पीवरताधिजङ्घं वृक्षाधिरूढं विदुषी किमस्याः [N.7.97;] वल्ली पुरन्ध्रिपटलं घटिताभिरामवृक्षाधिरूढकमुपैति परामभिख्याम् [Haravijaya 5.33.]
-अम्लः   the hog-plum. (-म्लम्) the fruit of the tamarind tree; वृक्षाम्लमाममम्लोष्णं वातघ्नं कफ- पित्तलम् । पक्वं तु गुरु संग्राहि कटुकं तुवरं लघु ॥ Bhāva P.-आमयः Lac, resin.
-आरोपकः   the planter of a tree; [Ms.3.163.]
-आलयः   a bird.
   आवासः a bird.
   an ascetic.
-आश्रयिन्  m. m.
   a kind of small owl.
   a bird.-उत्पलः the Karṇikāra tree.
-औकस्  m. m. an ape.
-कुक्कुटः   a wild cock.
-खण्डम्   a grove or clump of trees. -गुल्मa. covered with trees and shrubs; [Ms.7.192.]
-चरः   a monkey.
-छाया   the shade of a tree. (-यम्) thick shade, the shade of many trees.
-तक्षकः   a wood-feller.
-धूपः   turpentine.
-नाथः   the fig-tree.-निर्यासः gum, resin; [Ms.5.6.]
-पाकः   the fig tree.-भवनम् the hollow of a tree.
-भिद्  f. f. an axe. -भेदिनिm.
   a carpenter's chisel.
-मर्कटिका   a squirrel.
-वाटिका = वाटी   a garden, grove of trees.
-शः   a lizard.
-संकटम्   a forest-thicket.

Shabda-Sagara

वृक्ष  m.  ( -क्षः) A tree in general.
    E. वृक्ष् to cover, (to shade,) aff. घञ्; or व्रश्च् to cut and क्स Unādi aff.

ROOTS:

वृक्ष् घञ्; व्रश्च् क्स