सामन् [sāman] n. n. [सो-मनिन्
[Uṇ.4.152] ]
Appeasing, calming, comforting, soothing.
Cenciliation, pacific measures, negotiation, (the first of the four upāyas or expedients to be used by a king against an enemy); सामदण्डौ प्रशंसन्ति नित्यं राष्ट्राभिवृद्धये
[Ms.7.19.] Conciliatory or mild means; pacific or conciliatory conduct, gentle words; यो दुर्बलो ह्यण्वपि याच्यमानो बलीयसा यच्छति नैव साम्ना
[Pt.4.26,48.] Mildness, gentleness.
A metrical hymn or song of praise; सप्तसामोपगीतं त्वाम्
[R. 1.21;] ब्रहत्साम तथा साम्नां गायत्री छन्दसामहम्
[Bg.1.35.] A verse or text of the Sāmaveda; सस्तोभस्वरकालाभ्यास- विकारायां हङ्कारप्रणवप्रस्तावोद्गीथप्रतिहारोपद्रवनिधनवत्यामृचि गीतौ सामशब्दोऽभियुक्तैरुपचर्यते ŚB. on
[MS.7.2.1;] स्तोभादिविशिष्टा ऋक् साम ibid.
The Sāmaveda itself (said to have been produced from the sun; cf.
[Ms.1.23] ).
Voice, sound; स्वरः सामशब्देन लोकऽभिधीयते । सुसामा देवदत्त इति सुस्वरो देवदत्त इति । स्वरो घोषो नाद इति समानार्थाः । स सामशब्देनोच्यते । ŚB. on
[MS.7.2.7;] त्रिःसामा हन्यतामेषा दुन्दुभिः शत्रुभीषणा
[Mb. 3.2.1.] A particular kind of sacred text or verse from the Vedas; प्रस्तौता साम प्रस्तौति;
[Bṛi. Up.1.3.28.] -साम्ना ind. Willingly, gladly; तत्र स्म गाथा गायन्ति साम्ना परमवल्गुना
[Mb.3.43.28.] -Comp.
-उद्भवः an elephant.-उपचारः,
-उपायः mild or conciliatory means, gentle or pacific measures.
-कलम् ind. in a friendly tone.
-गः a Brāhmaṇa who chants the Sāmaveda.
-गर्भः, -गायनः N. N. of Viṣṇu.
-ज, -जात a.
produced by the Sāmaveda.
produced by conciliatory means. (-जः,
-तः) an elephant; नानाविधाविष्कृतसामजस्वरः
[Śi.12.11;] दन्ता दन्तैराहताः सामजानां भङ्गं जग्मुर्न स्वयं सामजाताः 18.33. -प्रधानa. perfectly kind or friendly.
योनिः Brahman.
an elephant; सुरद्विपानामिव सामयोनिर्भिन्नोऽष्टधा विप्रससार वंशः
[R.16.3.] -वादः kind words, conciliatory words; साम- वादाः सकोपस्य तस्य प्रत्युत दीपकाः
[Śi.2.55;] [Pt.3.28.] -विद् see सामवेदिन्; Udgātā; साम सामविदसङ्गमुज्जगौ
[Śi.14.21.] -विधानम् the employment of Sāmans (for religious purposes).
-वेदः the third of the four Vedas.
-वेदिन् m. m. a Brāhmaṇa who has studied the Sāmaveda.
-वेदीयः a Chhāndoga priest.
सामन् [sāman] n. n. Likeness, similarity; वर्णः स्वरः । मात्रा बलम् । साम संतानः ।
[T. Up.2.1;] [Bri. Up.1.6.1.]