cross

English WN - IndoWordNet

 noun  

Wordnet:

asm বর্ণসংকৰ , বর্ণসঙ্কৰ

bd बारसन जोलै

ben সঙ্করণ , সঙ্করায়ণ , সংকরীকরণ

hin सूली , शूली , सलीब , क्रूस , सलीब , संकर , सङ्कर , दोगला , हरामी , हरामज़ादा , हरामजादा , वर्णसंकर , वर्णसङ्कर , अरजल , अवरूप , मूष्यायण , संकरण

kas پَھٲنٛس , حرام زادٕ , حرٲمی

kok सूळ , मिस्तीस , संकरण

mar सूळ , वधस्तंभ , शूल , क्रूस , संकरसंतती , संकरअपत्य

nep वर्णसङ्कर , ठिमाहा

ori ବର୍ଣ୍ଣସଙ୍କର , ସଙ୍କର , ଜାରଜ , ହାରାମୀ , ହାରମଜାଦା|

tel సంకరజాతి , మిశ్రితజాతి , వర్ణసంకరము

urd سولی , سلیب , حرامی , حرام زادہ , دوگلا

 verb  

Wordnet:

ben কাটা , পেরানো , পেরোনো , অতিক্রম করা

hin काटना

kas طے کَرُن

kok हुपप , चलप

mar कापणे

ori ଥୟକରିବା , ସ୍ଥିରକରିବା , ନିଶ୍ଚିତ କରିବା , ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କରିବା

pan ਤਹਿ ਕਰਨਾ , ਤੈਹ ਕਰਨਾ , ਪੈਂਡਾ ਤਹਿ ਕਰਨਾ

व्यवसाय व्यवस्थापन

   पार करणे
   काट मारणे
   विरोध करणे,मोडता घालणे
   संकर करणे
   (as a cheque) रेखित करणे
  स्त्री. फुली
  पु. क्रूस
   संकराचा, मिश्रजातीय
   उलट
   नाराज

भूशास्त्र

  पु. क्रूस
  स्त्री. फुली
   काट (as in cross profile काट पार्श्वरेखा)

जीवशास्त्र

   Bot., Zool.
  न. (as, an act of crossing as between breeds, races, or kinds of individuals) संकरण
  पु. (as, a product of crossing) संकर
   v.t.i.
   (to cause an animal or plant to interbreed with another animal or plant of a different race or kind; as, to hybridise) संकर करणे, संकर होणे
   (specif. of a gene - to pass from one homologous chromosome to another - with over) विनिमय होणे

भौतिकशास्त्र

   संकर, संकरण, छेद

साहित्य समीक्षा

  स्त्री. फुली
  पु. क्रूस

राज्यशास्त्र

   स्वस्तिक चिन्ह
   संकर प्रजा, संकरज
   बेरजेकरिता वापरलेले अधिक जिन्ह, गुणिले चिन्ह, फुली, स्वस्तिक चिन्ह
   दोन भिन्न जाती किंवा प्रकार यांचेपासून निर्मिलेली प्रजा (संतति)
   c.breed
   संकर
   संकरज
   दोन जातींच्या किंवा प्रकारांच्या व्यक्तीत (सजीव) प्रजोत्पादन घडवून आणणे
   घडवून आणलेली संतती
   c. fertilisation परफलन
   ईकाच जातीच्या पण दोन भिन्न व्यक्तींच्या किंवा प्रकारांच्या प्रजोत्पादक कोशिकांचा संगम
   c. over (crossing over) पारगति
   कोशिकेच्या न्यूनीकरण विभागणीत दोन समजात रंगसूत्रे काही वेळ संपर्क साधून परस्परांच्या काही भागांची अदलाबदल (विनिमय) करतात त्यावेळी पूर्वीच्या त्यावरील घटकांच्या विशिष्ट संचातील मांडणी बदलून नवीन होणाऱ्या फेरवाटणीची (नवीन मांडणीची) प्रक्रिया
   पहा chiasma, linkage
   c. pollination परपरागण
   फुलझाडाच्या एका जातीच्या फुलातील परागकण त्याच जातीच्या दुसऱ्या वनस्पतीच्या फुलातील स्त्री केसराच्या टोकावर (किंजल्कावर) पडण्याची (टाकण्याची) प्रक्रिया
   c.section (transverse section) अवच्छेद
   आडवा छेद, अवयवाच्या लांबीशी काटकोनात घेतलेला काप
   hybrid
   cruciform

लोकप्रशासन

   (as, a cheque) रेखित करणे

अर्थशास्त्र

   रेखित करणे
   रेखांकन करणे

न्यायव्यवहार

   (as a cheque) रेखित करणे

वाणिज्यशास्त्र

   काट, छेद, क्रूसित, अन्योन्य

भूगोल

  स्त्री. उफुली
   काट-
   काटकोनी

Student’s English-Sanskrit Dictionary

   Cross, v. t. तॄ 1 P, ( lit. and fig.), सं- -उत्°, लंघ्, उत्° 1 A, 10, अति-इ 2 P, अ- -तिक्रम् 1 U, 4 P, आक्रम्; ‘these thoughts c. ed my mind’ एते संकल्पा मम प्रादुरासन् or आसीत्-सम भूत्-मे मनसि (Ka.); ‘he c. ed my sight’ मम दर्शनपथमागतः (S. 3), नयनविषयमवतीर्णः.

ROOTS:

तॄसंउत्°लंघ्उत्°अतिइअतिक्रम्आक्रम्एतेसंकल्पाममप्रादुरासन्आसीत्समभूत्मेमनसिममदर्शनपथमागतनयनविषयमवतीर्ण

   2 वि-प्रति-रुध् 7 U, व्याहन् 2 U, प्रतिबंध् 9 P. 3 व्यति-अस् 4 U; ‘with the arms c. ed’ व्यत्यस्तभुजः, स्तनविनिहितहस्तस्वस्तिकाभिर्वधूभिः. (Mal. 4); ‘c. legged’ व्यत्यस्तपादः; ‘to c. the legs’ व्यत्यस्तपादाभ्यां आस् 2 A. 4 (in love) खंड् 10; खंडिता नारी ‘c. ed or defeated in love’. -s. क्रूशः.

ROOTS:

विप्रतिरुध्व्याहन्प्रतिबंध्व्यतिअस्व्यत्यस्तभुजस्तनविनिहितहस्तस्वस्तिकाभिर्वधूभिव्यत्यस्तपादव्यत्यस्तपादाभ्यांआस्खंड्खंडितानारीक्रूश

   2 शूलः-लं.

ROOTS:

शूललं

   3 प्रतिरोधः, विघ्नः, प्रत्यूहः, व्याघातः, प्रतिबंधः.

ROOTS:

प्रतिरोधविघ्नप्रत्यूहव्याघातप्रतिबंध

   4 व्यस्तरेखाद्वयं, स्वस्तिकचिह्नं, स्वस्तिकं. -a. व्यत्यस्त, तिरश्चीन, साचिस्थित.

ROOTS:

व्यस्तरेखाद्वयंस्वस्तिकचिह्नंस्वस्तिकंव्यत्यस्ततिरश्चीनसाचिस्थित

   2 वि-प्रति- -लोम, विरुद्ध, वाम, प्रतीप, प्रतिकूल.

ROOTS:

विप्रतिलोमविरुद्धवामप्रतीपप्रतिकूल

   3 दुःशील, पिशुन, दुरात्मन्, वक्रस्वभाव, जिह्मप्रकृति, वामशील; ‘c road’ उपपथः, उपमार्गः; चतुष्पथं, शृंगाटकं; ‘c. examine’ विविधं परीक्ष् 1 A or अनुयुज् 7 A; ‘c. grained’ प्रतीप, विलोम, विरुद्ध; ‘to be c.’ प्रतीपं गम् 1 P, प्रतीपायते ( D.); ‘c. multiplica- -tion’ वज्राभ्यासः; ‘c. threads’ पूरणं.

ROOTS:

दुशीलपिशुनदुरात्मन्वक्रस्वभावजिह्मप्रकृतिवामशीलउपपथउपमार्गचतुष्पथंशृंगाटकंविविधंपरीक्ष्अनुयुज्प्रतीपविलोमविरुद्धप्रतीपंगम्प्रतीपायतेवज्राभ्यासपूरणं

   -ly, adv. तिर्यक्, व्यत्यस्तं, साचि.

ROOTS:

तिर्यक्व्यत्यस्तंसाचि

   2 प्रतीपं, [Page88] प्रतिकूलं, विरुद्धं.

ROOTS:

प्रतीपंप्रतिकूलंविरुद्धं

   3 पिशुनतया.

ROOTS:

पिशुनतया

   -ness, s. वक्रता, अनृजुता, जिह्मस्वभावः, पैशुन्यं.

ROOTS:

वक्रताअनृजुताजिह्मस्वभावपैशुन्यं

A Dictionary: English and Sanskrit

   CROSS s.
(Two transverse pieces of wood) व्यत्यस्तकाष्ठद्वयं. —
(The instrument by which Christ suffered death) क्रूशाभिधानं ख्रीष्टबधसाधनं. In modern Sanskrit क्रूशः or क्रुशः are used in this sense. —
(An instrument for impaling criminals) शूला -लः -लं, कीलः. —
(Any thing that thwarts, hindrance, vexation) व्याघातः, प्रतिरोधः, विघ्नः, प्रत्यूहः, बाधः, क्लेशः, दुःखं, कष्टं, शल्यं. —
(Cross lines) व्यत्यस्तरेखाद्वयं, स्वस्तिकः.

ROOTS:

व्यत्यस्तकाष्ठद्वयंक्रूशाभिधानंख्रीष्टबधसाधनंक्रूशक्रुशशूलाललंकीलव्याघातप्रतिरोधविघ्नप्रत्यूहबाधक्लेशदुखंकष्टंशल्यंव्यत्यस्तरेखाद्वयंस्वस्तिक

   CROSS , a.
(Transverse) व्यत्यस्तः -स्ता -स्तं, तिर्य्यङ् तिरश्ची तिर्य्यक्, वज्रः -ज्रा -ज्रं. —
(Adverse, contrary) विरोधी -धिनी -धि (न्), प्रतिकूलः -ला -लं, विपरीतः -ता -तं, विलोमः -मी -मं, प्रतिलोमः -मा -मं, विपर्य्यस्तः -स्ता -स्तं, प्रतिपक्षः -क्षा -क्षं, विपक्षः -क्षा -क्षं. —
(Perverse, peevish) प्रतीपः -पा -पं, कर्कशः -शा -शं, वक्रभावः -वा -वं, सदावक्रः -क्रा -क्रं, नैकृतिकः -की -कं, विपरीतकारी -रिणी -रि (न्);
‘a cross woman,’ अधीरा;
‘cross multiplication,’ वज्राभ्यासः;
‘cross threads,’ पूरणं -णी;
‘to be cross,’ प्रतीप (nom. प्रतीपायते).

ROOTS:

व्यत्यस्तस्तास्तंतिर्य्यङ्तिरश्चीतिर्य्यक्वज्रज्राज्रंविरोधीधिनीधि(न्)प्रतिकूललालंविपरीततातंविलोममीमंप्रतिलोममाविपर्य्यस्तप्रतिपक्षक्षाक्षंविपक्षप्रतीपपापंकर्कशशाशंवक्रभाववावंसदावक्रक्राक्रंनैकृतिककीकंविपरीतकारीरिणीरि(न्)अधीरावज्राभ्यासपूरणंणीप्रतीपप्रतीपायते

   CROSS , prep. and adv.
(Athwart) व्यत्यस्तं, कोणाकोणि, तिर्य्यक्. —
(Over, to the other side) पारं, तीरान्तरं.

ROOTS:

व्यत्यस्तंकोणाकोणितिर्य्यक्पारंतीरान्तरं

   
To CROSS , v. a.
(Lay one body across another) व्यत्यस् (c.4. -अस्यति -असितुं), व्यत्यासीकृ, अन्यद् अन्यस्योपरि व्यत्यस्तरूपेण धा (c.3. दधाति, धातुं);
‘to cross the legs,’ व्यत्यस्तपादेन आस् (c.2. आस्ते, आसितुं);
‘to cross the arms,’ बाहुव्यत्यासं कृ, स्वस्तिकं कृ. —
(Go across) तॄ (c.1. तरति -रितुं -रीतुं), अतितॄ, सन्तॄ, निस्तॄ, उत्तॄ, समुत्तॄ, अती (c.2. -एति -एतुं), व्यती, अतिक्रम् (c.1. -क्रामति -क्रमितुं), व्यतिक्रम्;
‘if he crosses your sight,’ यदि दर्शनपथम् अवतरति. —
(Cross to the other side) पारं गम् (c.1. गच्छति, गन्तुं);
‘to cross the sea,’ समुद्रपारं गम्;
‘one who crosses a river,’ अवारपारीणः, अवारीणः. —
(Thwart) प्रतिरुध् (c.7. -रुणद्धि -रोद्धुं), निरुध्, विरुध्, विघ्न (nom. विघ्नयति -यितुं), व्याहन् (c.2. -हन्ति -हन्तुं), प्रतिकूल (nom. प्रतिकूलयति -यितुं). —
(Cross out writing) लिखितलोपसूचनार्थं व्यत्यस्तरेखाद्वयेन चिह्न् (c.10. चिह्नयति -यितुं).

ROOTS:

व्यत्यस्अस्यतिअसितुंव्यत्यासीकृअन्यद्अन्यस्योपरिव्यत्यस्तरूपेणधादधातिधातुंव्यत्यस्तपादेनआस्आस्तेआसितुंबाहुव्यत्यासंकृस्वस्तिकंतॄतरतिरितुंरीतुंअतितॄसन्तॄनिस्तॄउत्तॄसमुत्तॄअतीएतिएतुंव्यतीअतिक्रम्क्रामतिक्रमितुंव्यतिक्रम्यदिदर्शनपथम्अवतरतिपारंगम्गच्छतिगन्तुंसमुद्रपारंगम्अवारपारीणअवारीणप्रतिरुध्रुणद्धिरोद्धुंनिरुध्विरुध्विघ्नविघ्नयतियितुंव्याहन्हन्तिहन्तुंप्रतिकूलप्रतिकूलयतिलिखितलोपसूचनार्थंव्यत्यस्तरेखाद्वयेनचिह्न्चिह्नयति

   
To CROSS ,
(The feet) वेष्टनं कृ. CROSS-LEGGED, a. प्रौढपादः -दा -दं.

ROOTS:

वेष्टनंकृप्रौढपाददादं