|
LABOR , s.
(Exertion) उत्साहः, उद्योगः, यत्नः, प्रयत्नः, व्यवसायः,अध्यवसायः, उद्यमः, आयासः, कर्म्मn.(न्), क्रिया, प्रवृत्तिःf., व्यापारः,चेष्टा. —
(Toil) आयासः, प्रयासः, क्लेशः, श्रमः, परिश्रमः, कष्टं, दुःखं,नित्यश्रमः, नित्यक्लेशः. —
(Bodily or manual labor) कायक्लेशः,देहक्लेशः, शरीरायासः, शरीरक्लेशः, शरीरश्रमः, व्रातं. —
(Unpaid labor) विष्टिः, आजूःf. —
(Travail, childbirth) प्रसववेदना, प्रसूति-वेदना, गर्भवेदना, प्रसवयातना, प्रसवकालः, प्रसूतिकालः; ‘acquired by one's own labor,’ स्वकष्टार्जितः -ता -तं. ROOTS: उत्साहउद्योगयत्नप्रयत्नव्यवसायअध्यवसायउद्यमआयासकर्म्म(न्)क्रियाप्रवृत्तिव्यापारचेष्टाप्रयासक्लेशश्रमपरिश्रमकष्टंदुखंनित्यश्रमनित्यक्लेशकायक्लेशदेहक्लेशशरीरायासशरीरक्लेशशरीरश्रमव्रातंविष्टिआजूप्रसववेदनाप्रसूतिवेदनागर्भवेदनाप्रसवयातनाप्रसवकालप्रसूतिकालस्वकष्टार्जिततातं
To LABOR , v. n.
(Exert strength, make effort) यत् (c. 1. यतते-तितुं), प्रयत्, व्यवसो (c. 4. -स्यति -सातुं), उद्यम् (c. 1. -यच्छति -यन्तुं) चेष्ट् (c. 1. चेष्टते -ष्टितुं), विचेष्ट्, उद्योगं कृ, उत्साहं कृ, यत्नं कृ, व्यव-सायं कृ, आयासं कृ. —
(Toil) आयस् (c. 4. -यस्यति -यसितुं), आयासं कृ,श्रम् (c. 4. श्राम्यति, श्रमितुं), परिश्रम्, क्लिश् (c. 4. क्लिश्यते, क्लेशितुं), परिक्लिश्, शरीरायासं कृ, व्रातं कृ, शरीरायासेन कर्म्म कृ, कष्टं कृ. —
(Be in distress) क्लिश्, व्यथ् (c. 1. व्यथते -थितुं), पीड् in pass. (पीड्यते), तप् in pass. (तप्यते), कृच्छ्र (nom. कृच्छ्रायते), खिद् in pass. (खिद्यते), परिखिद्. —
(Be in travail) प्राप्तप्रसववेदनाभू, प्राप्तगर्भवेदनाभू,प्राप्तप्रसवकाला भू. —
(Labor under) उपहन् in pass. (-हन्यते), पीड्in pass. (पीड्यते), उपहतः -ता -तं भू, पीडितः -ता -तं भू; ‘to labor under a disease,’ रोगपीडितः -ता -तं भू, रोगार्त्तः -र्त्ता -र्त्तं भू. ROOTS: यत्यततेतितुंप्रयत्व्यवसोस्यतिसातुंउद्यम्यच्छतियन्तुंचेष्ट्चेष्टतेष्टितुंविचेष्ट्उद्योगंकृउत्साहंयत्नंव्यवसायंआयासंआयस्यस्यतियसितुंश्रम्श्राम्यतिश्रमितुंपरिश्रम्क्लिश्क्लिश्यतेक्लेशितुंपरिक्लिश्शरीरायासंव्रातंशरीरायासेनकर्म्मकष्टंव्यथ्व्यथतेथितुंपीड्(पीड्यते)तप्(तप्यते)कृच्छ्रकृच्छ्रायतेखिद्(खिद्यते)परिखिद्प्राप्तप्रसववेदनाभूप्राप्तगर्भवेदनाभूप्राप्तप्रसवकालाभूउपहन्(हन्यते)उपहततातंपीडितभूरोगपीडितरोगार्त्तर्त्तार्त्तं
To LABOR , v. a.
(Form with labor) महायत्नेन or बहुश्रमेण or अत्या-यासेन कृ or संस्कृ or परिष्कृ or साध् (c. 10. साधयति -यितुं) or सिद्धीकृ or कॢप् (c. 10. कल्पयति -यितुं) or विधा (c. 3. -दधाति -धातुं), यत्नेन सेव् (c. 1. सेवते -वितुं) or उपसेव् or अनुष्ठा (c. 1. -तिष्ठति-ष्ठातुं) or आस्था. —
(Till, cultivate) कृष् (c. 6. कृषति, क्रष्टुं). ROOTS: महायत्नेनबहुश्रमेणअत्यायासेनकृसंस्कृपरिष्कृसाध्साधयतियितुंसिद्धीकृकॢप्कल्पयतिविधादधातिधातुंयत्नेनसेव्सेवतेवितुंउपसेव्अनुष्ठातिष्ठतिष्ठातुंआस्थाकृष्कृषतिक्रष्टुं
|