|
ON , prep.अधि, नि prefixed, उपरि affixed. —
(Denoting contact with the upper part of a thing) expressed by the loc. c., or by उपरि affixed to the crude form or gen. c.; as, ‘on the table,’ फलके or फलकोपरि or फलकस्योपरि; rain falls on the ground, भूमौ पतति वृष्टिः; ‘having placed the wood on his shoulder,’ काष्ठं स्कन्धे कृत्वा; ‘placed on the fire,’ अग्निष्ठः -ष्ठा -ष्ठं. The instr. c. is elegantly used for the loc. in similar phrases; as, ‘he carries the wood on his shoulder,’ काष्ठं स्कन्धेन वहति; ‘to go on foot,’ पादाभ्यां गम्; ‘conduct me home on a horse,’ अश्वेन मां वसतिं नय. —
(At, or near) expressed by loc. c., or by निकटे, समीपं, उपान्ते &c. affixed, or by उप prefixed; as, ‘on the shore, तीरे, तीरनिकटे, तीरो-पान्ते, उपतीरं; ‘on the throat,’ उपकण्ठं. —
(At the time of) expressed by the loc. c., as, ‘on Monday,’ सोमवारे; ‘on their arrival,’ तेषु आगतेषु; ‘on the corn being cut,’ शस्येलूने सति, or even by the abl. c., as, ‘on seeing him,’ तद्दर्शनात्, or by the indecl. part., as, ‘on seeing that,’ तद्दृष्ट्वा; ‘on hearing that,’ तच्छ्रुत्वा. —
(Toward or for) प्रति af- fixed, or expressed by gen. or loc. c; as, ‘have pity on me,’ मां प्रति or मम or मयि दयां कुरु. —
(Dependence on) ex- pressed by acc. c., after such verbs as अवलम्ब्, आश्रि &c.; as, ‘he relies on me,’ माम् अवलम्बते. —
(Concerning, relating to) विषयः -या -यं, विषयकः -का -कं, सम्बन्धी -न्धिनी &c.; as, ‘a treatise on mathematics,’ गणितविषयकं शास्त्रं. —
(Performing on an instrument) expressed by acc. c. after वद् in caus.; as, ‘he plays on a lute,’ वीणां वादयति. The affixes तस्, त्रand दा, often express the sense of ‘on’; as, ‘on both sides,’ उभयतस्, उभयत्र, उभयपार्श्वतस्; ‘on all sides,’ सर्व्वतस्,समन्ततस्, अभितस्, समन्तात्, सर्व्वत्र; ‘on the one hand,’ एकतस्;‘on all occasions,’ सर्व्वदा; ‘on one occasion,’ एकदा; ‘on another occasion,’ अन्यदा. The following are other ex- amples of instr., and other cases used adverbially to ex- press this prep. ; ‘on the north-east of the city,’ प्रागुत्तरेणनगरात्; ‘on this account,’ अनेन हेतुना; ‘on account of, or in consequence of anger,’ कोपात्. See ACCOUNT; ‘on the other side,’ अन्यपार्श्वेन, अन्येन पार्श्वेन; ‘immediately on hear- ing this,’ तच्छ्रवणमात्रात्; ‘on a sudden,’ अकस्मात्, सहसा; ‘on high,’ उच्चैस्, उच्चकैस्, उच्चं, ऊर्द्ध्वं, ऊर्द्ध्वे; ‘set on foot,’ आरब्धः-ब्धा -ब्धं, उद्यतः -ता -तं, प्रचलीकृतः &c. ROOTS: अधिनिउपरिफलकेफलकोपरिफलकस्योपरिभूमौपततिवृष्टिकाष्ठंस्कन्धेकृत्वाअग्निष्ठष्ठाष्ठंस्कन्धेनवहतिपादाभ्यांगम्अश्वेनमांवसतिंनयनिकटेसमीपंउपान्तेउपतीरेतीरनिकटेतीरोपान्तेउपतीरंउपकण्ठंसोमवारेतेषुआगतेषुशस्येलूनेसतितद्दर्शनात्तद्दृष्ट्वातच्छ्रुत्वाप्रतिमममयिदयांकुरुअवलम्ब्आश्रिमाम्अवलम्बतेविषययायंविषयककाकंसम्बन्धीन्धिनीगणितविषयकंशास्त्रंवद्वीणांवादयतितस्त्रदाउभयतस्उभयत्रउभयपार्श्वतस्सर्व्वतस्समन्ततस्अभितस्समन्तात्सर्व्वत्रएकतस्सर्व्वदाएकदाअन्यदाप्रागुत्तरेणनगरात्अनेनहेतुनाकोपात्अन्यपार्श्वेनअन्येनपार्श्वेनतच्छ्रवणमात्रात्अकस्मात्सहसाउच्चैस्उच्चकैस्उच्चंऊर्द्ध्वंऊर्द्ध्वेआरब्धब्धाब्धंउद्यततातंप्रचलीकृत ON , adv.
(Forward, in progression) अग्रे, अग्रं, अग्रतस् or ex- pressed by प्र prefixed; as, ‘going on,’ अग्रे गमनं, प्रगमनं. —
(Continuance) expressed by the verb आस् in combination with the pres. or indecl. part. of another verb. See KEEP, CONTINUE. (Upon the body, as clothes, &c.). See To PUT ON. ROOTS: अग्रेअग्रंअग्रतस्प्रगमनंप्रगमनंआस्
|