अचल [acala] a. a. Steady, immovable, motionless, fixed, permanent; चित्रन्यस्तमिवाचलं चामरम्
[V.1.5;] तपसेऽधिवस्तु- मचलामचलः
[Ki.6.18;] समाधावचला बुद्धिस्तदा योगमवाप्स्यसि
[Bg. 2.53.;] यत्र स्थाणुरिवाचलः
[Ś.7.11.] immovable.
लः A mountain; (rarely) a rock.
A bolt or pin (शङ्कु).
The number seven.
N. N. of Śiva, of the soul, of the first of the 9 deified persons among Jainas.
-ला The earth (so called because the earth is immovable according to one view, or, according to Ārya Bhaṭṭa who rejects this view, अचलाः पर्वताः सन्त्यत्र, अस्त्यर्थे अच्; अचलत्वात् स्वकक्षातो बहिर्गमनाभावाद्वा). cf. अचलः पर्वते वृक्षे कीलावसुधयोः स्त्रियाम्
[Nm.] -लम् Brahman. -Comp
-कन्यका, - सुता, -दुहिता, -तनया &c. N. of Pārvat&imcr;, daughter of the Himālaya mountain.
-कीला (ब.) the earth (immovably fixed or pinned.
-ज, -जात a. a. mountain-born. (-जा-जाता) N. of Pārvatī.
-त्विष् a. a. [अचला त्विट् यस्य] of fixed or permanent lustre or colour. (-m, ˚ट्) a cuckoo (बहुप्रक्षालनेनापि मालिन्यानपगमात् स्थिरा त्विट्). (f.) permanent colour.
-द्विष् m. m. [अचलान् द्वेष्टि, द्विष्
-क्विप्] the enemy of mountains, epithet of Indra who clipped off their wings.
-धृतिः f. f. a metre of four lines of 16 short syllables each (गीत्यार्या)
-पतिः, -राट् lord of mountains, N. of Himālaya or Meru; समुद्र इव दुर्बोधः सत्त्वेनाचल- राडिव
[Bhāg 4.22.58.] so ˚अधिपः, ˚श्रेष्ठः.
-सप्तमी N. N. of a book in the भविष्योत्तरपुराण; the 7th day of the bright half of Āśvina.