बाल [bāla] a.
Young, infantine, not full-grown or developed (of persons or things); बालेन स्थविरेण वा
[Ms. 8.7;] बालाशोकमुपोढरागसुभगं भेदोन्मुखं तिष्ठति
[V.2.7;] so बालमन्दारवृक्षः
[Me.77;] [R.2.45;13.24.] Newly risen, young (as the sun or its rays); बालार्कप्रतिमे- वाप्सु वीचिभिन्ना पतिष्यतः
[R.12.1.] New, waxing (as the moon); पुपोष वृद्धिं हरिदश्वदीधितेरनुप्रवेशादिव बाल- चन्द्रमाः
[R.3.22;] [Ku.3.29.] Puerile.
Ignorant, unwise; अनर्थकुशला ह्येते बालाः पण्डितमानिनः
[Rām.2.1.38.] Pure (as an animal fit for sacrifice).
लः A child, an infant; बालादपि सुभाषितम् (ग्राह्यम्);
[Ms.2.239.] A boy, youth, young person.
A minor (under 16 years of age); बाल आषोडशाद्वर्षात् Nārada.
A colt, foal.
A fool, simpleton; नीरसायां रसं बालो बालिकायां विकल्पयेत्
[Pt.4.91.] (a) A tail. (b) An elephant's or a horse's tail.
Hair; तं केशपाशं प्रसमीक्ष्य कुर्युर्बालप्रियत्वं शिथिलं चमर्यः
[Ku.1.48.] An elephant five years old; 'पञ्चवर्षो गजो बालः पोतस्तु दशवार्षिकः' Vaijayantī. According to
[Mātaṅga L.] (5.2.) however it means an elephant in the first year.
A kind of perfume.
The cocoa-nut.
वत्सः a young calf.
a pigeon.
-वायजम् lapis lazuli.
-वासस् n. n. a woollen garment.
-वाह्यः a young or wild goat.-विधवा a child-widow.
-वैधव्यम् child-widowhood.-व्यजनम् a chowrie or fly-flapper (usually made of the tail of the yāk or Bos Grunniens and used as one of the royal insignia); यस्यार्थयुक्तं गिरिराजशब्दं कुर्वन्ति बाल- व्यजनैश्चमर्यः
[Ku.1.13;] [R.9.66;14.11;16.33,57.] -व्रतः an epithet of a Buddha saint Mañjughoṣa. -सखिm. a friend from childhood.
-संध्या early twilight.-सात्म्यम् milk.
-सुहृद् m. m. a friend of one's youth.-सूर्यः,
स्थानम् childhood.
youth.
inexperience.
-हत्या infanticide.
-हस्तः a hairy tail.
Comp. अग्रम् the point of a hair.
A dove-cot; प्रासादबालाग्रकपोतपालिकायामुपविष्टः शृणोमि
[Mk.1.51] / 52.
-अध्यापकः a tutor of youths or children.
-अपत्यम् youthful progeny.
-अभ्यासः study during childhood, early application (to study).
-अरुण a. a. red like early dawn. (-णः) early dawn; morning sun.
-अर्कः the newly-risen sun;
[R.12.1.] -अवबोधः, -नम् instruction of the young;
[Pt.1.] -अवस्थ a. a. juvenile, young; भुवमधिपतिर्बालाबस्थोऽप्यलं परिरक्षितुम्
[V.5.18.] -अवस्था childhood.
-आतपः morning sunshine.
-आमयः a child's disease.
-इन्दुः the new or waxing moon; बालेन्दुवक्राप्य- विकाशभावाद् बभुः पलाशान्यतिलोहितानि
[Ku.3.29.] -इष्टः the jujube tree.
-उपचारः, -चरणम् (medical) treatment of children.
उपवीतम् a piece of cloth used to cover the privities.
The sacrificial cord.
-कदली a young plantain tree.
-काण्डम् the first book of the Rāmāyaṇa.-कुन्दः,
-दम् a kind of young jasmine. () a young jasmine blossom; अलके बालकुन्दानुविद्धम्
[Me.67.] -कृमिः a louse.
-कृष्णः Kṛiṣṇa as a boy.
-केलिः, -ली f. f. child's play or amusement.
-क्रीडनम् a child's play or toy.
-क्रीडनकम् a child's toy.
कः a ball.
an epithet of Śiva.
-क्रीडा a child's play, childish or juvenile sport.
-खिल्यः a class of divine personages of the size of a thumb and produced from the creator's body and said to precede the sun's chariot (their number is said to be sixty thousand); cf.
[R.15.1;] क्रतोश्च सन्ततिर्भार्या बालखिल्यानसूयत । षष्टिर्यानि सहस्राणि ऋषिणामूर्ध्व- रेतसाम् ॥
[Mārk. P.] -गर्भिणी a cow with calf for the first time.
-गोपालः 'the youthful cowherd', an epithet of Kṛiṣṇa, as the boycowherd.
-ग्रहः any demon (or planetary influence) teasing or injuring children; बालग्रहस्तत्र विचिन्वती शिशून्
[Bhāg.1.6.7.] -घ्नः a childslayer, infanticide;
[Ms.11.19.] -चन्द्रः -चन्द्रमस् m. m.
the young or waxing moon; इह जगति महोत्सवस्य हेतुर्नयनवतामुदियाय बालचन्द्रः
[Māl.2.1.] a cavity of a particular shape;
[Mk.3.13.] चरितम् juvenile sports.
early life or actions;
[U.6.] -चर्यः N. N. of Kārtikeya. (-र्या) the bahaviour of a child.
-चुम्बालः a fish; Nigh.
[Ratn.] -चतः a young mango-tree; धत्तेचक्षुर्मुकुलिनि रणत्कोकिले बालचूते
[Māl.3.12.] -ज a. a. produced from hair.ातीय a. childish, foolish, simple.
-तनयः the Khadira tree.
-तन्त्रम् midwifery.
-तृणम् young grass.-दलकः the Khadira.
-धनम् the property of a minor;
[Ms.8.149.] -धिः (also बालधिः) a hairy tail; तुरंगमैरा- यतकीर्णवालधिः
[Śi.12.73;] [Ki.12.47.] -नेत्र a. a. guided or steered by a fool.
पाश्या an ornament worn in the hair when parted.
a string of pearls binding or intertwining the braid of hair.
-पुष्टिका, -पुष्टी, -पुष्पी a kind of jasmine.
बोधः instructing the young.
any work adapted to the capacities of the young or inexperienced.
-भद्रकः a kind of poison.
-भारः a large bushy tail; बाधेतोल्का- क्षपितचमरीबालभारो दवाग्निः
[Me.55.] भावः child-hood, infancy.
a hairy growth; एतद्भ्रुवौ जन्म तदाप युग्मं लीलाचलत्वोचितबालभावम्
[N.7.26.] inattention;
[Ms. 8.118.] (Kull.)
children (collectively).
recent rise (of a planet).
-भृत्यः a servant from childhood.-भैषज्यम् a kind of collyrium.
-भोज्यः pease.
-मनो- रमा N. N. of several grammars.
-मरणम् (with Jainas) a fool's manner of dying (12 in number).
-मित्रः a friend from boyhood.
-मृगः a fawn.
-मूलम् a young radish.
-मूषिका a small mouse.
-मृणालः a tender filament or fibre (of lotus); व्यालं बालमृणालतन्तुभिरसौ रोद्धुं समुज्म्भते
[Bh.2.6.] -यज्ञोपवीतकम् the sacred thread worn across the breast.
-रोगः a child's disease; अथ बालरोगाणां निदानानि लक्षणानि चाह । धात्र्यास्तु गुरुभिर्भोज्यैर्विषमैर्दोषलैस्तथा ......
[Bhāva. P.] -लता a young creeper; अवाकिरन् बाललताः प्रसूनैः
[R.2.1.] -लीला child's play, juvenile pastime.