सत्य [satya] a. a. [सते हितं यत्]
True, real, genuine; as in सत्यव्रत, सत्यसंध.
Honest, sincere, truthful, faithful.
Fulfilled, realized.
Virtuous, upright.
Unfailing; कच्चिच्छुश्रूषसे तात पितुः सत्यपराक्रम
[Rām.2.1.7.] त्यः The abode of Brahman and of truth, the uppermost of the seven worlds or lokas above the earth; see लोक.
The Aśvattha tree.
N. N. of Rāma.
Of Viṣṇu; सत्यव्रतं सत्यपरं त्रिसत्यं सत्यस्य योनिं निहितं च सत्ये । सत्यस्य सत्यमृतसत्यनेत्रं सत्यात्मकं त्वां शरणं प्रपन्नाः ॥
[Bhāg.1.2.26.] The deity presiding over नान्दीमुखश्राद्ध q. v.
N. N. of Brahman; अव्ययस्याप्रमेयस्य सत्यस्य च तथाग्रतः
[Mb.1.37.5.] a saint, seer.
a crow.
-वादिन् a.
truth-speaking.
sincere, outspoken, candid.
-व्यवस्था ascertainment of truth.-व्रत,
true or faithful to an agreement, promise or word, adhering to truth veracious;
[Bhāg.1.2.26;] see सत्यः (4).
honest, sincere.-श्रवसी Ved. an epithet of Uṣas.
-श्रावणम् taking a solemn oath.
-संश्रवः a promise, vow.
-संकल्प a. a. true in purpose of resolve.
-संकाश a. a. specious, plausible-संगरः N. of Kubera. -a. true to an agreement or promise.
संधः an epithet of Rāma; राजेन्द्रं सत्यसंधं दशरथतनयम् Rāma-rakṣā 26.
of Bharata.
of king Janamejaya. (-धा) an epithet of Draupadī. -a. keeping one's promise, faithful.
-साक्षिन् m. m. a trustworthy witness; यथोक्तेन नयन्तस्ते पूयन्ते सत्यसाक्षिणः
[Ms.8.257.] त्यम् Truth; मौनात्सत्यं विशिष्यते
[Ms.2.83;] सत्यं ब्रू 'to speak the truth'.
Sincerity.
Goodness, virtue, purity,
An oath, a promise, solemn asseveration; सत्याद् गुरुमलोपयन्
[R.12.9;] [Ms.8.113.] A truism demonstrated truth of dogma.
The first of the four Yugas. or ages of the world, the golden age, the age of truth and purity.
Water
The Supreme Spirit; हिरण्मयेन पात्रेण सत्यस्यापिहितं मुखम् Īśop.15.
Final emancipation (मोक्ष); इह चेदवेदीदथ सत्यमस्ति न चेदिहावेदीन् महती विनष्टिः
[Ken.2.5.] -त्यम् ind. Truly, really, indeed, verily, forsooth; सत्यं शपामि ते पादपङ्कजस्पर्शेन K.;
[Ku.6.19.] -Comp.
-अग्निः N. N. of the sage Agastya.
-अनुरक्त a. a. devoted to truth, honest, upright, true.
true and false; सत्यानृता च परुषा
[H.2.183.] apparently true, but really false.
(तम्, ते) truth and falsehood.
practice of truth and falsehood; i. e. trade, commerce; सत्यानृताभ्यामपि वा न श्ववृत्त्या कदाचन
[Ms.4.4] and 6.
-अभिसंध a. a. true to one's promise, sincere.
-आत्मन् true. (-m.) a virtuous or upright man.
-आश्रमः renunciation of the world (संन्यास); दीक्षा बहुविधा राजन् सत्याश्रमपदं भवेत्
[Mb.12.66.13.] उत्कर्षः pre-eminence in truth.
true excellence.-उद्य a. speaking the truth.
-उपयाचन a. a. fulfilling a request.
-कामः a lover of truth.
-क्रिया a promise, oath.
-जित् N. N. of Indra in the third Manvantara; इन्द्रस्तु सत्यजित्
[Bhāg.8.1.24.] -तपस् m. m. N. of a sage.-दर्शिन् a. truth-seeing, fore-seeing truth.
-धन a. a. rich in truth, exceedingly truthful.
-धर्मः the law of truth, eternal truth. ˚परायण a. devoted to truth and virtue.
-धृति a. a. strictly truthful.
नारायणः A form of Viṣṇu.
A form of divinity (called Satyapīr in Bengāli).
पुरम् the world of Viṣṇu.
The city of Satya-nārayaṇa; अन्ते सत्यपुरं ययौ (सत्यनारायणव्रतकथा).-पुष्टिः true or permanent prosperity.
-पूत a. a. purified by truth (as words); सत्यपूतां वदेद्वाणीम्
[Ms.6.46.] -प्रतिज्ञ a. a. true to one's promise.
-प्रतिष्ठान, -मूल a. a. grounded in truth.
-फलः the Bilva tree.
-भामा N. N. of the daughter of Satrājit and the favourite wife of Kṛiṣṇa; (it was for her that Kṛiṣṇa fought with Indra and brought the Pārijāta tree from the Nandana garden and planted it in her garden).
-भारतः N. N. of Vyāsa.
-भेदिन् a. a. promise-breaking.
-मानम् a true measure.
-युगम् the golden age; the first or कृतयुग; see सत्यम् (6) above.
-यौवनः a Vidyādhara.-रत a. devoted to truth, honest, sincere. (-तः) N. of Vyāsa.
-लौकिकम् spiritual and worldly matters; मया प्रोक्तं हि लोकस्य प्रमाणं सत्यलौकिके
[Bhāg.3.24.35.] वचनम् the speaking of truth.
a promise, solemn assurance.
-वचस् a. a. truthful, veracious. (-m.)
a saint, Ṛiṣi.
a seer. (-n.) truth, veracity. -वद्यa. veracious; सत्यवद्यो रघूत्तमः
[Bk.5.1.] (-द्यम्) truth, veracity.
-वाक्यम् truth-speaking, veracity,
-वाच् a. a. truthful, veracious, candid. (-m.)