चिमणी

कोंकणी (Konkani) WN

 noun  आकारान ल्हान आसता अशें सवणें   Ex. पिटकोळीण एक चिमणी

HYPONYMY:

चिमणी

ONTOLOGY:

पक्षी (Birds) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm সৰু চৰাই

bd फिसा दाउ

ben ছোটো পাখি

guj નાનું પક્ષી

hin छोटा पक्षी

kan ಚಿಕ್ಕ ಹಕ್ಕಿ

kas لۄکُٹ پٔرِنٛدٕ

mal ചെറിയ പക്ഷി

mar छोटा पक्षी

mni ꯑꯄꯤꯛꯄ꯭ꯎꯆꯦꯛ

ori ଛୋଟ ଚଢ଼େଇ

pan ਛੋਟਾ ਪੰਛੀ

tam சிறிய பறவை

tel చిన్న పక్షి

urd چھوٹاپرندہ

 noun  एक ल्हान शेवणें   Ex. प्राणीसंग्रहालयांत आमी उडपी चिमणी पळयली

ONTOLOGY:

पक्षी (Birds) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben মুনিয়া

guj મુનિયા

hin मुनिया

kan ಬೆಟ್ಟದ ಹಕ್ಕಿ

kas مُنِیا , وۄزٕج ژٔر

mal മുനിയപക്ഷി

mar लाल मनोली

ori ମୁନିଆ

pan ਛੋਟੀ ਚਿੜੀ

san लघुचटका

tam குருவி

tel మునియా

urd لامنیا , منیا

 noun  चडसो घरांच्या पाश्टाचटर आपलो घोटेर बांदून रावता अशें एक ल्हान शेवणें   Ex. चिमणी आपल्या पिलांक खावपाक हाडून दिता

ONTOLOGY:

पक्षी (Birds) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

शेवणें

Wordnet:

asm ঘৰচিৰিকা

bd सखा

ben চড়াইপাখি

guj ચલકી

hin गौरैया

kan ಹೆಣ್ಣು ಗುಬ್ಬಿ

kas ژٔر

mal കുരുവി

mar चिमणी

mni ꯁꯦꯟꯗꯔ꯭ꯥꯡ

nep भँगेरो

ori ଘରଚଟିଆ

pan ਚਿੜੀ

san चटका

tel ఆడపిచ్చుక

urd گوریا , عصفور , کنجشک

 noun  डब्याच्या आकाराचे पेत्रोलाचेर जळपी दिवे   Ex. शेतकाराचे खोंपींत चिमणी पेट्टा

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben ডিবরী

hin ढिबरी

kan ದೀಪದ ಬುರುಡೆ

kas ڈِبٕری , ژونٛگ

mal ചിമ്മിനിവിളക്ക്

ori ଡିବିରି

tam மண்ணெனை விளக்கு

tel ప్రమిద

 noun  जातूंतल्यान धुंवर भायर येता असो कारखानो, घर, बी हांचे वयर आशिल्लो बुराक   Ex. कारखान्याच्या धुंवराड्यांतल्यान खूब धुंवर येता

ONTOLOGY:

भाग (Part of) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

धुंवराडें

Wordnet:

asm চিমনি

bd उखुन्दै ओंखारग्रा नाला

ben চিমনি

guj ચીમની

hin चिमनी

kan ಹೊಗೆ ನಲಿಕೆ

kas چُمٕنۍ

mal ചിമ്മിനി

mar चिमणी

mni ꯃꯩꯈꯨ꯭ꯊꯣꯛꯐꯝ

nep चिम्नी

ori ଚିମିନି

pan ਚਿਮਨੀ

san धूमनिर्गमनम्

tam சிம்னி

tel పొగగొట్టం

urd چمنی , دھنواں کش

 noun  एके तरेचें ल्हान शेवणें   Ex. नाचपी चिमणेक पळोवन भुरगें खूश जातालें

ONTOLOGY:

पक्षी (Birds) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

mal ബാദാമി

urd بادامی

Aryabhushan School Dictionary

  f  A hen-sparrow. A plaything. A sort of funnel; a wooden sparrow to blow through.

मराठी (Marathi) WN

 noun  डोळ्यावर तांबूस पांढरी रेघ असलेला, मातट तपकिरी पाठीवर काळ्या व तपकिरी रेघोट्या, पंखावर दोन आडवे पट्टे असणारा, लहान आकाराचा एक पक्षी   Ex. चिमणी अंगणात दाणे टिपत होती.

ONTOLOGY:

पक्षी (Birds) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

चिमणा

Wordnet:

asm ঘৰচিৰিকা

bd सखा

ben চড়াইপাখি

guj ચલકી

hin गौरैया

kan ಹೆಣ್ಣು ಗುಬ್ಬಿ

kas ژٔر

mal കുരുവി

mni ꯁꯦꯟꯗꯔ꯭ꯥꯡ

nep भँगेरो

ori ଘରଚଟିଆ

pan ਚਿੜੀ

san चटका

tel ఆడపిచ్చుక

urd گوریا , عصفور , کنجشک

 noun  टिनाच्या पत्र्याचा धुराडदिवा   Ex. शेतकर्‍याच्या झोपडीत चिमणी जळत आहे.

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben ডিবরী

hin ढिबरी

kan ದೀಪದ ಬುರುಡೆ

kas ڈِبٕری , ژونٛگ

mal ചിമ്മിനിവിളക്ക്

ori ଡିବିରି

tam மண்ணெனை விளக்கு

tel ప్రమిద

 noun  एखादा कारखाना, भट्टी अशांसारख्या ठिकाणी असणारे, धुरास वर, उंच हवेत सोडण्यासाठी असलेले नळकांड्यासारखे उपकरण   Ex. चिमणीतील स्वच्छता आज सफाई कामगारांनी केली.

ONTOLOGY:

भाग (Part of) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

धुरांडे

Wordnet:

asm চিমনি

bd उखुन्दै ओंखारग्रा नाला

ben চিমনি

guj ચીમની

hin चिमनी

kan ಹೊಗೆ ನಲಿಕೆ

kas چُمٕنۍ

kok चिमणी

mal ചിമ്മിനി

mni ꯃꯩꯈꯨ꯭ꯊꯣꯛꯐꯝ

nep चिम्नी

ori ଚିମିନି

pan ਚਿਮਨੀ

san धूमनिर्गमनम्

tam சிம்னி

tel పొగగొట్టం

urd چمنی , دھنواں کش

 noun  दिव्यावर ठेवली जाणारी नळीच्या वा फुगीर आकाराची काच   Ex. ज्योत मोठी केल्याने चिमणी तडकली.

MERO STUFF OBJECT:

काच

ONTOLOGY:

भाग (Part of) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

bd सिमनि

hin चिमनी

kan ಲಾಂದರು

kas چُمٕنۍ

mni ꯊꯥꯎꯃꯩ꯭ꯆꯤꯝꯅꯤ

pan ਚਿਮਨੀ

urd فانوس , چمنی

   See : रामगंगा

महाराष्ट्र शब्दकोश

  स्त्री. १ एक प्रकारचा लहान पक्षी . हा रानांत न राहतां मनुष्यानें गजबजलेल्या वस्तींत राहतो . हा जगांतील बहुतेक भागांत आढळतो . ह्याची उपजीविका धान्य व किडे यांवर असते . २ चिमण्यांतील मादी . ३ लांकडाचें , मातीचें चिमणीचें चित्र , ज्यांतून शिटी वाजवितां येतें तें . ४ दोन वाटोळया खापर्‍यांस चामडें मढवून केलेलें खेळणें ; कुडमुडें . ५ दारांचीं , खिडक्यांचीं तावदानें बंद करण्याच्या उपयोगी असलेलें , काटयाभोवतीं फिरणारें चिमणीच्या आकाराचें लांकडी बोंड . ६ केळफुलांतील कावळयाच्या , चोराच्या तळांतील कोश . हा शुभ्र व अर्धवट पारदर्शक असतो . हा भाजीला निरुपयोगी असतो . ( वाप्र . ) - च्या दांतानें फोडणें - ( सुपारीसारखा ) खाद्य पदार्थ वस्त्रांत गुंडाळून दांतांनीं फोडणें . असें केल्यानें तो पदार्थ मुखरसदूषित , दुसर्‍या माणसानें खावयास उष्टा होत नाहीं अशी ( मुलांची ) समजूत आहे .
  स्त्री. १ ( गिरण्यांतील , कारखान्यांतील ) उंच धुरांडें . पुण्याच्या आसपास शेंकडों चिमण्या उभ्या राहतील ... - टि १ . १६९ . २ धारें ( धूर बाहेर घालविण्यासाठीं घराला असतें तें ). ३ राकेलच्या दिव्याच्या बर्नरवर ठेवण्याची कांचेची नळी , फुगा इ० ४ तेल इ० ओतण्यासाठीं केलेलें नरसाळें . ५ टिनच्या पत्र्याचा धुराडदिवा . [ इं . चिमूनी ]
०सारखें   करणें - ( निराशेमुळें , दु : खामुळें , अपमानामुळें ) मुद्रा , तोंड , चेहरा उतरणें ; निस्तेज होणें ; एवढेंसें तोंड करणें . पण पहा तो कंसें चिमणीसारखें तोंड करून बसला आहे . - गुप्तमंजूष . - चे पोहे - पु . एक प्रकारच्या गवताचें बीं . हें चिमण्यांस फार आवडतें . पोहे पहा . - ची मुरकुंड - स्त्री . एक प्रकारची चिमण्यांच्या चित्रांनीं ( भिंत इ० कांवर ) कांढलेली , रंगविलेली वर्तुलाकृति . हींत चिमण्यांचीं तोंडें बाहेर असतात . [ सं . चीव - चिवणी - चिमणी - राजवाडे , ग्रंथमाला ]
तोंड   करणें - ( निराशेमुळें , दु : खामुळें , अपमानामुळें ) मुद्रा , तोंड , चेहरा उतरणें ; निस्तेज होणें ; एवढेंसें तोंड करणें . पण पहा तो कंसें चिमणीसारखें तोंड करून बसला आहे . - गुप्तमंजूष . - चे पोहे - पु . एक प्रकारच्या गवताचें बीं . हें चिमण्यांस फार आवडतें . पोहे पहा . - ची मुरकुंड - स्त्री . एक प्रकारची चिमण्यांच्या चित्रांनीं ( भिंत इ० कांवर ) कांढलेली , रंगविलेली वर्तुलाकृति . हींत चिमण्यांचीं तोंडें बाहेर असतात . [ सं . चीव - चिवणी - चिमणी - राजवाडे , ग्रंथमाला ]

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

   चिमणीच्या दांतानें फोडणें
   (चिमणीचे दांत कधी दिसत नाहीत व लागत नाहीत.) एखादा पदार्थ वस्‍त्रात गुंडाळून फोडणें (उष्‍टा होऊं नये म्‍हणून). लहान मले फळ वगैरे एखादा पदार्थ वाटून घ्‍यावयाचा असला म्‍हणजे तो उष्‍टा न होतां तुकडे पाडतां यावे म्‍हणून अशाप्रकारे त्‍याचे तुकडे करतात. पक्ष्यांनी फळ चोचीनें टोचले तरी त्‍यास दोष नसतो ही समजूत बरीच जुनी दिसते. तु०-नित्‍यमास्‍यं शुचि स्‍त्रीणां शकुनिः फलपातने। वत्‍सोपिस्‍तपाने स्‍याच्छ्‌वा मृगग्रहणें शुचिः ।।-सुर १५६.१४४.