उपधातु

{ upadhātuḥ }

A dictionary, Marathi and English

   A common term for the secondary or inferior metals. 2 A mineral or fossile body; a mineral in the restrained sense.

Aryabhushan School Dictionary

  f  A secondary or inferior metal.

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. 
   तांबें , सोनें , रुपें इत्यादि मुख्य सात धातूंखेरीज इतर धातु - स्वर्णमाक्षिक ; तारमाक्षिक ; मोरचूत ; कासें ; पितळ ; शेंदूर ; शिलाजित .
   अश्मीभूत , प्रस्तरीभूत पदार्थ ; खनिज द्रव्य .
   शरीरांतील मुख्य धातूशिवाय बाहेर पडणारे सात धातू - दूध , रज , वसा , घाम , दांत , केश , ओजस . [ सं . उप + धातु ]

A Sanskrit English Dictionary

उप-धातु  m.  m. a secondary mineral, semi-metal (seven are specified: स्वर्ण-माक्षिक, pyrites; तार-माक्षिक, a particular white mineral; तुत्थ, sulphate of copper; कांस्य, brass; रीति, calx of brass; सिन्दूर, red lead; शिलाजतु, red chalk), [Bhpr.]

ROOTS:

उप धातु

   secondary secretions and constituents of the body ( viz. the milk, menses, adeps, sweat, teeth, hair, and lymph), [ŚārṅgS. &c.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

उपधातुः [upadhātuḥ]   An inferior metal, semi-metal. They are seven; सप्तोपधातवः स्वर्णं माक्षिकं तारमाक्षिकम् । तुत्थं कांस्यं च रातिश्च सुन्दूरं च शिलाजतु ॥
   A secondary secretion of the body (six in number); e. g. milk, menses, adeps, sweat, teeth, hair, and lymph; स्तन्यं रजो वसा स्वेदो दन्ताः केशास्त- थैव च । औजस्यं सप्तधातूनां क्रमात्सप्तोपधातवः ॥

Shabda-Sagara

उपधातु  m.  ( -तुः)
   1. An inferior mineral, a semi-metal: seven are speci- fied; pyrites, sulphate of copper, talc, antimony, red orpiment, yellow orpiment, and calx of brass.
   2. Secondary secretion, as the milk, menses, adeps, sweet, teeth, hair, and lymph.
    E. उप minor, and घातु mineral, &c.

ROOTS:

उप घातु