खांब

कोंकणी (Konkani) WN

 noun  जाका व्हडें बांदतात असो (तारीर) देंवण्याचेर पुरिल्लो व्हड खूट   Ex. सद्दां सांज जातकच व्हड्याकार व्हडें खांब्याक बांदता

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

खूट

Wordnet:

asm খুঁটি

bd नाव खाग्रा खुन्था

guj ખૂંટો

hin दाँती

kan ಬಂಡೆ

kas ٹِکُیل

mal വള്ളക്കുറ്റി

mni ꯎꯆꯨꯡ

ori ଘାଟଖୁଣ୍ଟ

tel నావను కట్టు మేకు

urd دانتی

A dictionary, Marathi and English

   To look for gifts or kindness from a miser; to seek milk from a flint.

Aryabhushan School Dictionary

  m  A post. Fig. The supporting member.
खांबाला डीक पाहणें   To look for gifts or kindness from a miser; to seek milk from a flint.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 ना.  सोट , स्तंभ , स्थूणा ( जमिनीत आधारासाठी पुरलेला );
 ना.  आधार , आधारभूत . कर्ता ( पुरुष : कुटुंबातला , जातीतला , समाजातला ).

मराठी (Marathi) WN

 noun  आधार देण्यासाठी वगैरे उथळ्यावर उभा केलेला वा पुरलेला लाकूड, धातू इत्यादींचा लांब व जाड तुकडा   Ex. खांबातून गर्जना करत नर्सिंह प्रगटला.

HYPONYMY:

जयस्तंभ डोलकाठी लाट चिरा शंक्वाकार खांब अशोकस्तंभ

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

स्तंभ

Wordnet:

asm স্তম্ভ

bd खामफा

ben থাম

guj થાંભલો

hin खंभा

kan ಕಂಬ

kas تَھم

kok खांबो

mal തൂണു്‌

mni ꯌꯨꯝꯕꯤ

nep खाँबो

ori ଖମ୍ବ

pan ਖੰਭਾ

san स्तम्भः

tam தூண்

tel స్తంభం

urd ستون , کھمبا

 noun  आधार किंवा आश्रयासाठी एखादी वस्तू इत्यादीच्या खाली लावण्यात येणारी वस्तू जसे खांब, टेकू इत्यादी   Ex. हा पूल सात खांबांवर उभा आहे.

MERO COMPONENT OBJECT:

वहन

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

स्तंभ

Wordnet:

guj ખંભ

hin खंभा

kas تھمب

ori ଖମ୍ବ

san स्कम्भः

   See : लाट

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. १ इमारतीचा भाग सहन करणारे , उथळ्यावर उभें कलेलें अगर जमिनींत पुरलेलें लाकुड ; स्थुणा ; सोट ; स्तंभ ; धीरा ; आधार . २ ( ल .) केळीचा खुंट . ३ ( ल .) घरांतील किंवा समाजाचा नेता ; कर्ता पुरुष ; आधारभुत गोष्ट . अवघ्या लोकंनी हिंमत टाकिली खांबबुडाला दौलतीचा । ' ऐपो १३४ . ( समासांत ) - घुसळ - मलखांब ४ ( ओतकाम ) समईचा मधला भाग . ५ ( बीडकाम ) चरकाच्या दोन्हीं बाजूचें धिरे . ( सं . स्तंभ ; प्रा . खंभ ; ( बीडकाम ) चरकाच्या दोन्हीं बाजुचें घिरे . ( सं . स्तंभ ; प्रा . खंभ ; का . कंबू ) ( वाप्र .) खांबाला डीक पाहणें - अशक्य गोष्टीची अपेक्षा करणें . उदा० कद्रु माणसापासुन द्रव्याची अपेक्षा करणे ; गारगोटीपासुन दुधाची इच्छा करणें . सामाशब्द - खांबोळी - स्त्री . मुलांचा एकखेळ . ह्यात सर्व मुलें एक एक खांब धरुन राहतात . व पुढें एकमेक आपपला खांबसोडुन दुसरा पकडतात , ह्यावेळ मध्येंच चोर झालेल्या गड्यानें दुसर्‍याला पकडले तर तो ( पकडला गेलेला गडी ) चोर होतो . खांबट - न . लहानसा खांब ; किरकोळ , भक्कम नव्हे असा खांब , वांसा . खांबणी , खांबला , खांबली , खांबुला , खांबा - स्त्रीपु . १ ( राजा .) घर इ० चे पोटमांडणीचे जे लहान खांब ते प्रत्येकी ; दुबेळकें ; कांभेरा , २ आखुड पुरलेला खुंट . ' खपरेल करावयास खांबण्या ... ओमण इतकें सामान लागतें .' - मराठी ३ रें पुस्तक पृ . ६२ . ( १८७३ ). ०सुत्र - न . खांबसुत्राचा खेळ ; कळसुत्री बाहुल्यांचा खेळ .' संसार म्हणजे खांबसुत्र । चौर्‍याशीं लक्ष पुतळ्या विचित्र । त्यांचा सुत्रधारी ईश्वर । त्याचिया इच्छे वर्तिजे । ' एरुस्व १२ . ३४ . ' खाभसुत्रीची बाहुली । तेणें पुरुषें नांचविली । ' - दा . ८ . १ . १०३ .
 वि.  कायम ; स्थूल . ' रुजु होऊन खांब वसूलाची मुकासबाब व जकाती ' - बाबारो ३ . १७१ . ( फा . खाम अमदनी = ठोकळ वसूल )
०सुत्रपुतळी  स्त्री. कळसुत्री बाहुली चालविण्याचा खेळ व ती पुतळी .
०सुत्री वि.  १ कळ्सुत्री बाहुल्यांचा खेळ करणारा . ' नातरी जैसा खांबसुत्री । अचेतन पुतळ्या नाचवी यंत्रीं । - तुगा ३८१३ . २ खांबसुत्राबद्दल .

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

   खांबाला डीक पाहणें
   झाडाला डीक येतो, खांबाला येत नाही
   पण खाबालाहि कदाचित्‌ डीक सापडेल या आशेने पाहणें
   अशक्‍य गोष्‍टीची अपेक्षा करणें
   कंजूष मनुष्‍यापासून द्रव्याची अपेक्षा करणें.