Dictionaries | References

चा

   
Script: Devanagari

चा     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
the house: not inflecting the noun, it expresses a closer and more intimate connection--an inherence, appertainment, dependence &c.; as घरचा धनी Master of the family; घरचा पैका Family-stock or capital; घरचीं माणसें Inmates of the house, the household; अंगचें बळ Bodily strength. Inflecting the noun, चा is in government, and is the postposition marking the genitive case: not inflecting the noun, चा simply serves to form the assuming noun into an adjective.

चा     

१ षष्ठी विभक्तीचा प्रत्यय , याचे अर्थ - १ मिळकत किंवा ताबा . हें त्याचें घर . २ विनियोग ; विवक्षित उपयोग ; योजना . हा बसावयाचा धोंडा . ती स्नानाची धोंड . ३ एखाद्या क्रियेचा काल किंवा कालाचें समकालीनत्व . मी दुपारचा येईन . तो सांजचा गेला . तो केव्हांचा येऊन बसला आहे . ४ संबंध ; अन्वय . तो गांवाचा पाटील . मुलाचा बाप . झाडाचें पान . नित्य दानाचा ब्राह्मण . घरचा पैका . ५ पूर्ति ; पूर्तता ; साकल्य . पैक्याचा पैका = सर्व पैसा ; घरचें घर = सबंध घर ; महिन्याचा महिना . अशा रीतीनें विभक्तिप्रत्यय लागलेल्या नामाची द्विरुक्ति होते . उदा० बापाचा बाप गेला बोंबलतांना हात गेला . ६ अवस्थांतर ; फरक . दरिद्रयाचा श्रीमंत होतो श्रीमंताचा दरिद्री होतो . चा हा प्रत्यय लागल्यामुळें नामाचें रुपांतर विकल्पेंकरून होतें . नामरूपांतरांत प्रासंगिक संबंध किंवा अन्वय दृष्टीस पडतो . उदा० घरचा धनी = घराचा मालक घरचा पैका = घरापासून उत्पन्न झालेला पैसा , रूपांतर नसेल तेव्हां विशेष निकट , जवळचा संबंध , स्वाधीनता , अवलंब या सारखे अर्थ होतात . उदा० घरचाधनी = कुटुंबाचा मुख्य ; घरचा पैका = घरांतलें भांडवल ; घरचीं माणसें = घरांतील माणसें . अंगचें बळ = शरीरसामर्थ्य . सारांश नामाचें सामान्यरूप झालें असतां चा हा षष्ठी विभक्तिप्रत्यय असतो व तदभावीं चा हा त्या नामास विशेषणरूप देतो . [ सं . स्य ]

Related Words

चा   ‘ध’ चा ‘मा’ करणें   याञ् चा   न चा पाडा   न चा पाढा   न चा फाडा   आपलें नाही धड आणि शेजार्‍याला (चा) कढ   आपलें नाही धड, शेजार्‍याला (चा) कड   धन्यानें सांगले चा कराक, चाकरानें सागलें सुण्याक सुण्याने सांगले बाल्लक   in charge of   make use of   abstract of   accused of   additive property of x2   affect adversely   affect materially   form part of   कूपत्   घुम्   शिकम्   वध्वा   say's law   reference to   excluding the cost of   fall back upon   ine evasion of   in professed exercise of   on pretence of   as aresult of   avail oneself of   दिकम्   take advantage of-   theory and practice of   in the exercise of   is entitled to   keep possession of   charge one with   हहे   in consul action with   consequent to   कुम्   in exercie of   in purported exercise of   छम्बट्   introduction of (a reform)   prevention of fradulent use of ----   खुम्   कडू काळ   सागा   in consequence of .....   रिषी   भातोटा   धुरुई   i would like to have the report of   consequent upon   with the result that   affect prejudicially   कुंडका   कुडका   चकडी   शावा   वतावत   वतावतां   वस्त्रें देणें   वांटचा   व्रताश   file a partly eliminated   in exercise of ......   belonging to   डुळ   भडभडून येणें   भाटाळि   भाटाळें   मागला पाय   पञ्चाविक   पराक्रमशीलता   पश्चापिन्   प्रारब्धसूत्र   in the exercise or purported exercise of   it is unreasonable to insist on   jaggy   सूपत्   सोवता   सोवतें   स्वानुभूती   पासोळी   पांसोळी   बिंदडी   accustomed   आडवर्ण   खळदिशीं   खसाखसा खसासां   खारिम्पच   उगडपें   करांगळा   ओ का ठो न करतां येणें   ओपास्ती   कोक्   खम्   शुकम्   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP