|
भाण्डम् [bhāṇḍam] [भाण्ड्-अच् भण्-ड स्वार्थे अण् वा [Tv.] ]
A vessel, pot, utensil (plate, dish, can &c.); ब्रह्मा येन कुलालवन्नि- यमितो ब्रह्माण्डभाण्डोदरे [Bh.2.95;] नीलीभाण्डम् 'an indigo-vat'; so क्षीरभाण्डम् 'milk-pail'; सुरा,˚ मद्य˚ &c.
A box, trunk, chest, case; क्षुरभाण्डम् [Pt.1.]
Any tool or instrument, an implement.
A musical instrument; वेणानां भाण्डवादनम् [Ms.1.49.]
Goods, wares, merchandise, shop-keeper's stock; भाण्डपूर्णानि यानानि तार्यं दाप्यानि सारतः [Ms.8.45;] मथुरागामीनि भाण्डानि [Pt.1.]
A bale of goods.
(Fig.) Any valued possession, treasure; शान्तं वा रघुनन्दने तदुभयं तत्पुत्रभाण्डं हि मे [U.4.24.]
The bed of a river.
Trappings or harness of a horse; नानाङ्कचिह्नैर्नवहेमभाण्डैः [Bu. Ch.2.4.]
Buffoonery, mimicry (from भण्ड).
An ornament in general; नानाविकृतसंस्थानं वाजिभाण्डपरि- च्छदम् । गजग्रैवेयकक्ष्याश्च रथभाण्डांश्च संस्कृतान् ॥ [Rām.6.75.1.]
Paraphernalia (उपकरणजातम्); आभिषेचनिकं भाण्डं कृत्वा [Rām.2.19.31.]
Capital (मूलधन); सोऽपि दृष्ट्वैव तं विप्रमायान्तं भाण्डजीवनः [Mb.12.261.46.]
-ण्डाः (m. pl.) Wares, merchandise.
Comp. अ(आ)गारः, रम् a store-house, store-room (lit. where household goods and utensils &c. are kept); भाण्डागाराण्यकृत विदुषां सा स्वयं भोगभाञ्जि [Vikr.18.45.]
treasury; ज्ञान˚.
a collection, store, magazine.
आगारिकः a storekeeper.
a treasurer.
-गोपकः the keeper of vessels (in a temple); Buddh.
-पतिः a merchant.
पुटः a barber.
a kind of contrivance for calcining metals.
-पुष्पः a sort of snake.
-प्रतिभाण्डकम् barter, computation of the exchange of goods.
-भरकः the contents of a vessel.-मूल्यम् capital in the form of wares.
-वादनम् playing on a musical instrument.
-शाला a store-house, store.
|