रास

{ rāsḥ }

हिन्दी (hindi) WN

 noun  प्राचीन भारत के गोपों की एक क्रीड़ा जिसमें वे घेरा बाँधकर नाचते थे   Ex. गोपियाँ और गोप मिलकर रास खेलते थे ।

ONTOLOGY:

शारीरिक कार्य (Physical) ➜ कार्य (Action) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

kan ರಾಸ ಲೀಲೆ

mal രാസലീല

mar रास

ori ରାସ

san रासक्रीडा

tam கிருஷ்ணகோபியர் விளையாட்டை

tel రాసనృత్యం

 noun  श्री कृष्ण का ब्रज की गोपियों के साथ घेरे में किया जाने वाला नृत्य   Ex. रास देखकर सभी ब्रजवासी प्रसन्न हो रहे थे ।

ONTOLOGY:

शारीरिक कार्य (Physical) ➜ कार्य (Action) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

रासलीला रास लीला

Wordnet:

guj રાસ

kan ರಾಸ

kok रास

mar रासलीला

ori ରାସ

pan ਰਾਸ

san रासलीला

tam கோபியர் கிருஷ்ணர் லீலை

tel రాసనృత్యం

urd راس , راس لیلا

 noun  कार्तिक के महीने में घेरे में नृत्य करके मनाया जानेवाला कृष्ण उत्सव   Ex. सभी लोग खुशी-खुशी रास में भाग ले रहे हैं ।

ONTOLOGY:

सामाजिक कार्य (Social) ➜ कार्य (Action) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben রাস

mal രാസ്

mar रासोत्सव

san रासोत्सवः

 noun  खलिहान में लगाया जाने वाला अन्न का ढेर   Ex. रास को बोरे में भरा जा रहा है ।

MERO STUFF OBJECT:

अनाज

ONTOLOGY:

समूह (Group) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

राशि

Wordnet:

ben শস্যরাশি

mal ധാന്യകൂമ്പാരം

ori ଅମଳ ଧାନ

san राशिः

tel ధాన్యపురాశి

urd ڈھیر , انبار

 noun  गोद या दत्तक लेने की क्रिया   Ex. मेरी बड़ी बहन के ज्येष्ठ पुत्र का रास तीन वर्ष की उम्र में हुआ था ।

ONTOLOGY:

कार्य (Action) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

bd खांनाय

kan ದತ್ತು ಸ್ವೀಕಾರ

kas مَنٛگتہٕ انُن

kok पोसकें घेवप

mal ദത്തെടുക്കൽ

mar दत्तकविधान

mni ꯌꯣꯛꯅꯕꯒꯤ꯭ꯊꯕꯛ

ori ରାସ

tam தத்து

tel దత్తత

 noun  चौपायों की गिनती में इकाई या संख्या का सूचक शब्द   Ex. उसके पास चार रास घोड़े हैं ।

ONTOLOGY:

मात्रा (Quantity) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

urd راس

 noun  चौपायों का झुंड   Ex. जंगल में गायों की रास चर रही है ।

HYPONYMY:

गोकुल

MERO MEMBER COLLECTION:

पशु

ONTOLOGY:

समूह (Group) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

चौपाया-झुंड चौपाया-झुण्ड चौपायाझुंड चौपायाझुण्ड रेवड़ अरहेड़ पशुदल

Wordnet:

guj ધણ

kan ಹಿಂಡು

mal നാൽക്കാലിക്കൂട്ടം

mar कळप

tam கூட்டம்

tel మంద

urd راس , جھنڈ , غول , ریوڑ

 noun  एक मात्रिक छंद   Ex. रास के प्रत्येक चरण में आठ, आठ और छह के हिसाब से बाईस मात्राएँ होती हैं और अंत में सगण होता है ।

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

san रासः

   See : राशि, अनुकूल, अंतरीप, लगाम, ब्याज, उचित, रासलीला

कोंकणी (Konkani) WN

 noun  राशीचक्रांत येवपी नक्षत्रांच्या बारा पुंजुल्यांतली एक   Ex. म्हजी रास कन्या

HYPONYMY:

मीन कुंभ मकर धनू वृश्चीक तूळ कन्या सींह कर्क मिथून वृषभ मेष

MERO MEMBER COLLECTION:

नखेत्र

ONTOLOGY:

समूह (Group) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

जल्मरास

Wordnet:

asm ৰাশি

bd रासि

ben রাশি

guj રાશિ

hin राशि

kan ರಾಶಿ

kas بُرٕج

mal രാശി

mar राशी

mni ꯔꯥꯁꯤ

nep राशि

ori ରାଶି

pan ਰਾਸ਼ੀ

tam கன்னிராசி

tel రాశి

urd راس , برج

 noun  एकाच सारक्या खूब वस्तूंचो मातसो ऊंच पुंजुलो   Ex. राम आनी शाम हांचे मदीं धान्याचे राशीची वांटणी जाली

HYPONYMY:

रास कोसळणी

ONTOLOGY:

समूह (Group) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

ढीग

Wordnet:

asm দʼম

bd दामोल

ben রাশি

guj ઢગલો

hin ढेर

kan ರಾಶಿ

kas ڈیر

mal കൂമ്പാരം

mar ढीग

mni ꯄꯨꯛꯀꯩ

ori ରାଶି

pan ਢੇਰ

san राशिः

tam குவியல்

tel రాశి

urd ذخیرہ , انبار , ڈھیر

 noun  जातूंत घेराव घालून नाचतालीं असो भारताच्या गोप्यांची एक क्रिडा   Ex. गोपी आनी गोप मेळून रास खेळटालीं

ONTOLOGY:

शारीरिक कार्य (Physical) ➜ कार्य (Action) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

kan ರಾಸ ಲೀಲೆ

mal രാസലീല

mar रास

ori ରାସ

san रासक्रीडा

tam கிருஷ்ணகோபியர் விளையாட்டை

tel రాసనృత్యం

 noun  श्रीकृष्णाचो ब्रजाच्या गोपयां वांगडा वाटकुळो नाचपाचो नाच   Ex. रास पळोवन ब्रजांतले सगळे लोक खुशाल जाताले

ONTOLOGY:

शारीरिक कार्य (Physical) ➜ कार्य (Action) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

रासलिला

Wordnet:

guj રાસ

hin रास

kan ರಾಸ

mar रासलीला

ori ରାସ

pan ਰਾਸ

san रासलीला

tam கோபியர் கிருஷ்ணர் லீலை

tel రాసనృత్యం

urd راس , راس لیلا

 noun  कार्तीक म्हयन्यांत वाटकुळें रावन नाचपाचो कृष्णाचो उत्सव   Ex. सगळे लोक खोशयेन राशींत वांटेकार जातात

ONTOLOGY:

सामाजिक कार्य (Social) ➜ कार्य (Action) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben রাস

mal രാസ്

mar रासोत्सव

san रासोत्सवः

 noun  खळांत घाल्ली धान्याची रास   Ex. रास साकांनी भरतात

MERO STUFF OBJECT:

धान्य

ONTOLOGY:

समूह (Group) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben শস্যরাশি

mal ധാന്യകൂമ്പാരം

ori ଅମଳ ଧାନ

san राशिः

tel ధాన్యపురాశి

urd ڈھیر , انبار

 noun  एक मात्रीक छंद   Ex. रासाच्या दर एका चरणांत आठ, आठ आनी स हांच्या हिशबान बावीस मात्रा आसतात आनी निमणे कडेन सगण आसतात

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

san रासः

 noun  चार पायांच्या जनावरांक मेजपाच्या आंकड्याचें उतर   Ex. ताचेकडे चार रास घोडे आसात

ONTOLOGY:

मात्रा (Quantity) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

urd راس

   See : राशीचक्र, पोल्ली, ढीग

A dictionary, Marathi and English

   A sign of the zodiac. 2 A heap or pile; an accumulation; a stock &c. See राशि throughout its senses and its phrases.
   is used to express A head of bulls, bullocks, buffaloes, and cows; नफर to express A head of camels; and नग to express A head of elephants. Ex. घोडे रास दाहा; बैल or गाय &c. सर पांच; उंट नफर वीस.
   A festival amongst cowherds consisting of songs and dances and lively sporting; esp. the circular dance as performed by Krishn̤a and the Gopís or cowherdesses.
   Straight, not oblique or obliquely;--used of cloth cut or of cutting cloth. A term amongst tailors. Opp. to इरेफ.

मराठी (Marathi) WN

 noun  खळ्यातील धान्याचा ढीग   Ex. रास गोणीत भरले.

MERO STUFF OBJECT:

धान्य

ONTOLOGY:

समूह (Group) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben শস্যরাশি

mal ധാന്യകൂമ്പാരം

ori ଅମଳ ଧାନ

san राशिः

tel ధాన్యపురాశి

urd ڈھیر , انبار

 noun  गवळ्यांचा गाण्याचा, नाचण्याचा, खेळण्याचा एक प्रकारचा खेळ   Ex. गोपिका वा गोपी मिळून रास खेळत होते.

ONTOLOGY:

शारीरिक कार्य (Physical) ➜ कार्य (Action) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

रासक्रीडा

Wordnet:

kan ರಾಸ ಲೀಲೆ

mal രാസലീല

ori ରାସ

san रासक्रीडा

tam கிருஷ்ணகோபியர் விளையாட்டை

tel రాసనృత్యం

   See : राशी, ढीग, रासलीला, रासोत्सव, रासलीला

महाराष्ट्र शब्दकोश

  स्त्री. ( ज्यो . ) राशि पहा . रासकूट - घटित - नाम - राशिकूट इ० पहा . रास - स्त्री .
  पु. ( अबि .) अबिसीनियांत सरदार , उमराव श्रेष्ठ लोक यांच्या नांवामागें लावावयाचें उपपद . उदा . रास तफरी . ( राज )
  स्त्री. ( मिठागरी ) एक हजार सहाशें मण मिठास रास म्हणतात . - मातीर्थ . ४ . ३३ . ( सं . राशि )
   पुअ . नग , संख्या दाखविणारा शब्द . सर = बैल , म्हशी व गाई यांची संख्या , नफर = उंटांची संख्या , नग = हत्तींची संख्या . या प्रमाणे रास हा घोड्यांची संख्या सांगण्याकरितां योजतात . घोडे रास दाहा . बैल , गाय इ० सर पांच . उंट नफर वीस . [ अर . रास = डोके ]
 वि.  क्रिवि . ( शिल्प ) सरळ ; तिरकस नव्हे असे ( बेतलेला कपडा किंवा कपडा बेतणे ) याच्या उलट इरेफ . - वि .
  पु. गवळ्यांचा गाण्याचा , नाचण्याचा , खेळण्याचा उत्सव ; कृष्णाने गोपींबरोबर केलेली नृत्यक्रीडा . ऐसा रास विलास , सारुनि सुखे काविण्याच्या दीपिका । - आनवरस चरित २७ . [ सं . ] ( वाप्र . ) ण
   ढीग ; राशि . राशि पहा .
०मांडणे   नृत्य चालविणे . सामाशब्द -
   उभे ( कापड ). पुढे रास बाजू ठेवावयाची .
०करदन  न. एक जिन्नस मोडून दुसरा जिन्नस नवीन केला असतां मोडले ते नावे व नवे केले ते जमेस लिहिण्याची जमाखर्ची पद्धत ; दुबेरजी . तुरा मोत्याचा बाबत रासकरदन - समारो १ . २३९ . [ अर . रास = डोके + फा . करदन ]
०क्रीडा  स्त्री. कृष्ण आणि गोपी यानी केलेले मंडलाकार नृत्य . [ सं . ]
   सरसकट ढीग . तुम्ही आंबे निवडून घेणार तर सवादोन रुपयांनी मिळतील व रास घ्याल तर रुपयाने .
   ( व . ) चिकणी ( सुपारी ) रास सुपारी येथे मिळेल .
   ( व . ) खळ्यांतील धान्याचा ढीग ; ( कु . ) कणसे मळून वारवून स्वच्छ केलेला धान्याचा ढीग .
०लीला  स्त्री. रासक्रीडा . [ सं . ] रासोत्सव पु . कृष्ण व गोपी यांच्या गाण्याच व नाचण्याचा उत्सव . रास पहा . [ सं . रास + उत्सव ]
   ( व . ) अनुकूल ; योग्य . दंडालाच रास आहेत हे लोक . [ फा . रास्त ]
   ( गणित ) मुद्दल व व्याज मिळून झालेली रक्कम . [ सं . राशि ] ( वाप्र . )
०भरणे  न. खळ्यांतील जमीनीवर धान्याची रास करणे . सामाशब्द - पुजा स्त्री . मळलेल्या धान्याच्या राशीची पूजा .
०माथा  पु. खळवट ; शेतमाल तयार होऊन खळ्यांत धान्यांच्या राशि पडण्याचा हंगाम . ह्या शब्दाचा प्रथमविभक्तींत उपयोग करीत नाहीत . [ रास + माथा ]
०माथां   माथ्यास - क्रिवि . शेतांतील धान्य काढून , मळून , त्याची रास केल्यानंतर ( सावकार देणे , वारणे , घेणे इ० ) हा पैका हरभर्‍याच्या रासमाथ्यास फडशा करीन .
०वट वि.  १ राशी ; राशीचा ; मधल्या पायरीचा , गुणाचा ; मध्यम ; सामान्य .
   हलक्या दराचा , दणगट .
   ( व . ) अडदांड . [ रास ]
०वटा  पु. रासोटा पहा .
०वळ वि.  १ समायिक .
   ( कों . ) साधारण प्रतीचा . रासिवा - पु . राशि . सुखाचा कीर निखळु । रासिवा मीची । - ज्ञा १६ . ३५६ . [ रास ] रासी - वि . मध्यमप्रतीचे राशी पहा . रासुंडा , रासांडा - पु . ( व . ) धान्याची मळणी पूर्ण झाल्यानंतर राहणारा खळ्यावरील धान्याचा अवशेष . ह्यावर महाराचा हक्क असतो . [ रास + ठाय ]

नेपाली (Nepali) WN

   See : राशि, थुप्रो

A Sanskrit English Dictionary

रास  m.  m. uproar, noise, din, [L.]
रासक    N. of a partic. rustic dance practised by cowherds, ( esp.) the dance practised by कृष्ण and the गोपीs, [Hariv.]; [Pur.]; [Gīt.] &c. ( cf.)
   any sport or play, [L.]
नर्मदा-सुन्दरी-र्°   a legend (?), in ( q.v.)

ROOTS:

नर्मदा सुन्दरी र्°

भाषा-शृङ्खलक   = , [L.]

ROOTS:

भाषा शृङ्खलक

The Practical Sanskrit-English Dictionary

रासः [rāsḥ]   1 An uproar, a din, confused noise.
   A sound in general.
   Speech.
   A kind of dance practised by Kṛiṣṇa and the cowherds but particularly the gopis or cowherdesses of Vrindāvana; तत्रारभत गोविन्दो रासक्रीडामनुव्रतैः । स्त्रीरत्नैरन्वितः प्रीतैरन्योन्याबद्धबाहुभिः ॥ [Bhāg.1.33.2;] उत्सृज्य रासे रसं गच्छन्तीम् [Ve.1.2;] रासे हरिमिह विहितविलासं स्मरति मनो मम कृतपरिहासम् [Gīt.2;] also [Gīt.1.]
   A chain.
   A sport, play. -Comp.
-ईश्वरी  N. N. of Rādhā.
-उत्सवः, -क्रीडा, -मण्डलम्   a sportive dance, the circular dance of Kṛiṣṇa and the cowherdesses of Vrindāvana; रासोत्सवः संप्रवृत्तो गोपीमण्डलमण्डितः [Bhāg.1.] 33.3.
-गोष्ठी = रासक्रीडा   q. v.
-यात्रा  f. f. a festival in honour of Kṛiṣṇa on the Kārtikī Paurṇimā.

Shabda-Sagara

रास  m.  ( -सः)
   1. Confused noise, uproar, hubbub.
   2. Sound in general.
   3. Speech, discourse.
   4. A chain.
   5. A festival amongst the cowherds, including songs and dances, especially the circular dance as per- formed by KRISHṆA and the Gopis or cowherdesses.
   6. A game played by children.
    E. रास् to sound, घञ् aff.

ROOTS:

रास् घञ्