लता [latā] [लत्-अच्]
A creeper, creeping plant; लताभावेन परिणतमस्या रूपम्
[V.4;] लतेव संनद्धमनोज्ञपल्लवा
[R.3.7] (often used as the last member of compounds, especially with words meaning 'arm', 'eyebrow', 'lightning', to denote beauty, tenderness, thinness &c.; भुजलता, बाहुलता, भ्रूलता, विद्युल्लता; so खड्ग˚, अलक˚, &c.; cf.
[Ku.2.] 64;
[Me.49;] [Ś.3.14;] [R.9.46.] A branch; मधुसुरभिणि षट्पदेन पुष्पे मुख इव शाललतावधूश्चुचुम्बे
[Ki.1.34;] [Rām. 2.8.6.] The creeper called Priyaṅgu.
The Mādhavī creeper.
Musk-creeper.
A whip or the lash of a whip.
A string of pearls.
A slender woman.
A woman in general.
The Dūrvā grass. -Comp.
-अङ्गुलिः f. f. a branch serving as a finger.
-अन्तम् a flower. ˚बाणः the god of love; लतान्त- बाणंबाणलक्ष्यतामयासिषम्
[Dk.1.4.] -अम्बुजम् a kind of cucumber.
-अर्कः a green onion.
-अलकः an elephant.-आननः a particular position of the hands in dancing.-उद्गमः the upward winding or climbing of a creeper.
-करः a particular position of the hands in dancing.
-कस्तूरिका, कस्तूरी musk-creeper; लताकस्तूरिका तिक्ता हृद्या शीतास्यरोगहृत् Rājavallabha.
-गृहः, -हम् a bower surrounded with creepers, an arbour; लतागृहद्वारगतो ऽथ नन्दी
[Ku.3.41.] -जिह्वः, -रसनः a snake.
तरुः, द्रुमः the Sāla tree.
the Tāla tree.
the orange tree.-पनसः the water-melon.
-पर्णः N. N. of Viṣṇu.
-प्रतानः the tendril of a creeper; लताप्रतानोद्ग्रथितैः स केशैरधिज्यधन्वा विचचार दावम्
[R.2.8.] -भवनम् an arbour, a bower.-मणिः coral.
-मण्डपः a bower, an arbour.
-मृगः a monkey.
-यष्टिः f. f. Bengal madder.
-यावकम् a shoot, sprout.
-रदः an elephant.
-वलयः, -यम् an arbour.
वृक्षः the cocoa-nut tree.
the Sāla tree.
-वेष्टः a kind of coitus or mode of sexual enjoyment; बाहुभ्यां पाद- युग्माभ्यां वेष्टयित्वा स्त्रियं रमेत् । लघुलिङ्गताडनं योनौ तल्लतावेष्टमुच्यते ॥ Rasamañjarī.
-वेष्टनम्, -वेष्टितकम् a kind of embrace; अपि भ्रमी भङ्गिभिरावृताङ्गं वासो लतावेष्टितकप्रवीणम्
[N.7.97] ('उपविष्टं प्रियं कान्ता सुप्ता वेष्टयते यदि । तल्लतावेष्टितं ज्ञेयं कामानुभव- वेदिभिः Narāyaṇa's com.).