|
व्यागुली [vyāgulī] Sour scum of boiled rice; cf. यवागू. N. N. of Śiva. N. N. of a tree (हिज्जल). The planet Mars. क्ता Lac. The plant गुञ्जा. One of the 7 tongues of fire. (In music) N. of a श्रुति. क्तम् Blood; रक्तं सर्वशरीरस्थं जीवस्याधारमुत्तमम् [Bhāva P.] Copper. Cinnabar. Saffron. Vermilion. Dried Emblic Myrobalan; L. D. B. A disease of the eyes. The menstrual fluid. Red sandal; रक्तं पीतं गुरु स्वादु छर्दितृष्णास्रपित्तनुत् । पित्तनेत्रहितं वृष्यं ज्वरव्रण- विषापहम् Bhāva P. -Comp. -अक्त a. (पा) a leech. a Dākiṇī. -पक्षः N. N. of Garuḍa. -पटः a kind of mendicant; केचिद् रक्तपटीकृताश्च जटिलाः कापालिकाश्चापरे [Pt.4.34] (esp. Jains); धर्म इत्युपधर्मेषु नग्नरक्तपटादिषु । प्रायेण सज्जते भ्रान्त्या पेशलेषु च वाग्मिषु ॥ [Bhāg.4.19.25.] -पद्मम् A red lotus.-पल्लवः the Aśoka tree. -पातः blood-shed. -पाता a leech. -पाद a. a. red-footed. (दः) a bird with red feet, a parrot. a war-chariot. an elephant.-पायिन् m. a bug. -पायिनी a leech. -पारदः, -दम् cinnabar. पिण्डम् a red pimple. a spontaneous discharge of blood from the nose and mouth. -पित्तम् derangement of the blood produced by bile; संयोगाद् दूषणात् तत् तु सामान्याद् गन्धवर्णयोः । रक्तं च पित्तमाख्यातं रक्तपित्त मनीषिभिः [Bhāva P.] -पुष्पः N. N. of several plants: करवीर, रोहितक, दाडिम, बन्धूक, पुन्नाग &c. -ष्पा N. N. of the plant Punarnavā पुनर्नवा परारक्ता रक्तपुष्पा परारिका [Bhāva P.] -पूयम् N. N. of a hell. -पूरकम् = वृक्षाम्ल q. v,-प्रमेहः the passing of blood in the urine. -फलः the figtree. -बिन्दुः N. N. of a demon; रक्तबिन्दुर्यदा भूमौ पतत्यस्य शरीरतः । समुत्पतति मेदिन्यास्तत्प्रमाणस्तदासुरः Devīmāhātmyam.-बीजः the pomegranate tree. -मत्स्यः a kind of red fish.-भवम् flesh. -भाव a. red. loving, amorous. -मञ्जरः the Nichula tree. -मण्डलम् a red lotus-flower. -मेहः the voiding of blood with urine; विस्रमुष्णं सलवणं रक्ताभं रक्तमेहतः [Bhāva P.] -मोक्षः, -मोक्षणम् bleeding, letting out blood. -राजिः a particular disease of the eye. रेणुः vermilion. the Punnāga tree. an angry man. A bud of the Palāśa tree. -लोचनः a pigeon.-वटी, -वरटी small-pox. वर्गः1 lac. the pomegranate tree. safflower. -वर्ण a. a. red-coloured. (र्णः) redcolour. cochineal insect. (-र्णम्) gold. -वर्धनः Solanum Melongena (Mar. डोरली वांगी). -वसन, -वासस् a. a. clothed in red; [Ms.8.256.] (-m.) a Brāhmaṇa in the fourth order of life. -वालुकम्, -का vermilion. -विकारः deterioration of blood. -विद्रधिः a boil filled with bloood. -वृष्टिः a. a. shower of blood forboding evil; रक्ते (वर्षिते) शस्त्रोद्योगः Jyotiśtattvam. -वीजः the pomegranate tree; (see रक्तबीज above). -शासनम् vermilion.-शीर्षकः a kind of heron. -शृङ्गिकम् a kind of poison.-ष्ठीवी the spitting of blood. -संकोचः safflower.-संकोचकम् a red lotus-flower. -संझम् saffron.-संदंशिका a leech. -संध्यकम् the red lotus. -सारम् red sandal. -स्रावः hemorrhage. dyed red, tinged. smeared with blood. (-क्तम्) red sandal. -अक्ष a. red-eyed. fearful. (क्षः) a buffalo. a pigeon. a crane (सारस). N. N. of a संवत्सर. the Chakora bird. -अङ्कः a coral. अङ्गः a bug. the planet Mars. the disc of the sun or moon. (ङ्गम्) a coral (alsom. and f.) saffron. -अति(ती)सारः dysentery, bloody flux; पित्तकृत तु यदात्यर्थं द्रव्यमश्नाति पैत्तिके । तद्दोषाज्जायते शीघ्रं रक्तातीसार उल्बणः ॥ [Bhāva P.] -अधरा a Kinnarī. -अधि- मन्थः inflammation of the eyes. -अपहम् myrrh. -अम्बरa. clad in red garments. (-रम्) a red garment. (-रः) a vagrant devotee wearing red garments. -अर्बुदः a bloody tumour. -अर्शस् n. n. a form of piles. -अशोकः the red-flowered Aśoka; रक्ताशोकरुचा विशेषितगुणो बिम्बाधरा- लक्तकः [M.3.5.] -आकारः coral -आधारः the skin. -आभa. red-looking. -आशयः any viscus containing or secreting blood (as the heart, spleen, or liver).-उत्पलम् the red lotus. -उपलम् red chalk, red earth.-कण्ठ, -कण्ठिन् a. a. sweet-voiced. (-m.) the cuckoo; प्लावितै रक्तकण्ठानां कूजितैश्च पतत्रिणाम् [Bhāg.4.6.12.] -कन्दः, -कन्दलः coral. -कदम्बः the red-flowering Kadamba. -कमलम् the red lotus. -कुमुदम् a red lily. -केसरः the coral tree. -कैरवः, -कोकनदः a red lotus-flower. -गन्धकम् myrrh. -ग्रन्थिः a particular form of urinary disease. ग्रीवः a demon. a kind of pigeon. -घ्नः the Rohitaka tree. (-घ्नी) the Dūrvā grass. चन्दनम् redsandal. saffron. -चूर्णम् vermilion. -च्छद a. a. redleaved. -छर्दिः f. f. vomiting blood. -जिह्वः a lion. -तुण्डः a parrot. -तेजस् n. n. flesh. -दन्तिका, -दन्ती N. N. of Durgā; स्तुवन्तो व्याहरिष्यन्ति सततं रक्तदन्तिकाम् Devīmāhātmyam. -दृश् m. m. a pigeon. धातुः red chalk, orpiment. copper. -नाडी a fistulous ulcer on the gum caused by a bad state of blood. -नासिकः an owl. -पः a demon, an evil spirit.
|