शीत

{ śīta }

हिन्दी (hindi) WN

adjective  रंग सिद्धांतानुसार ठंडक देने वाला   Ex. नीला एक शीत रंग है ।

MODIFIES NOUN:

रंग

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

ठंडा ठण्डा ठंढा ठण्ढा ठन्डा ठन्ढा

Wordnet:

ben শীত

guj શીત

kan ತಂಪಾಗುವ

kas شُہُل

mal തണുപ്പേകുന്ന

mni ꯑꯏꯪꯕ

pan ਠੰਡਾ

urd ٹھنڈا , سرد

See : ठंड, ओस

कोंकणी (Konkani) WN

adjective  जातूंत तिव्रताय ना अशें   Ex. गांधीजीन इंग्रजां विरूद्ध थंड युद्ध सुरू केलें

MODIFIES NOUN:

कार्य वस्तू

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

थंड

Wordnet:

kan ಶೀತಲ

kas سَرٕد , ہوٚنٛدُر

mal ശാന്തമായ

mni ꯏꯡ ꯇꯞꯄ

tam பனி

tel శాంతము

noun  जेवपा खातीर उदकांत शिजयिल्ले तांदूळ   Ex. म्हाका शीत कडी आनी नुस्तें आवडटा

MERO STUFF OBJECT:

तांदूळ

ONTOLOGY:

खाद्य (Edible) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm ভাত

bd ओंखाम

ben ভাত

guj ભાત

hin भात

kan ಅನ್ನ

mal ചോറ്‌

mar भात

nep भात

ori ଭାତ

san ओदनम्

tel అన్నం

urd چاول , بھات

adjective  रंग सिद्धांता प्रमाणें थंडसाण दिवपी   Ex. निळो हो शीत रंग

MODIFIES NOUN:

रंग

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

थंड शितळ

Wordnet:

ben শীত

guj શીત

kan ತಂಪಾಗುವ

kas شُہُل

mal തണുപ്പേകുന്ന

mni ꯑꯏꯪꯕ

pan ਠੰਡਾ

urd ٹھنڈا , سرد

A dictionary, Marathi and English

Cold or coldness. 5 n A term of the loom. The cross-piece in front, or in the fore part, of the proceeding web, by which the two lines composing the warp are kept asunder.
Cold. 2 fig. Cold, dull, apathetic, phlegmatic, languid, sluggish.
Six. Used of the Arabian year.

Aryabhushan School Dictionary

n   A grain of boiled rice. The string of a bow, Coldness.
a   Cold.

मराठी (Marathi) WN

adjective  रंगसिद्धांतानुसार थंडावा देणारा   Ex. निळा हा एक शीत रंग आहे.

MODIFIES NOUN:

रंग

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

Wordnet:

ben শীত

guj શીત

kan ತಂಪಾಗುವ

kas شُہُل

mal തണുപ്പേകുന്ന

mni ꯑꯏꯪꯕ

pan ਠੰਡਾ

urd ٹھنڈا , سرد

adjective  ज्यात उग्रता वा भीषणता नाही असे   Ex. रशिया व अमेरिका ह्यांमध्ये शीतयुद्ध चालू होते.

MODIFIES NOUN:

काम गोष्ट

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

Wordnet:

kan ಶೀತಲ

kas سَرٕد , ہوٚنٛدُر

kok शीत

mal ശാന്തമായ

mni ꯏꯡ ꯇꯞꯄ

tam பனி

tel శాంతము

See : गार

महाराष्ट्र शब्दकोश

 न. १ ( विणकाम ) ताण्यामधील खालचे वरचे दोरे अलग करणारी आडवी काठी . २ ( कों . ) शिमग्यामध्यें सहाणेवर पुरण्याकरितां आणतात तो सुरमाडाचा किंवा इतर झाडाचा शेंडा .
 न. थंडी ; शैत्य ; सर्दी .[ सं . शीत ] - वि . १ थंड ; गार . २ ( ल . ) मंद ; जड ; उदासीन ; आळशी . शीतक - पु . पदार्थ थंड करण्याचें , थिजविण्याचें यंत्र . ( इं . ) कन्डेन्सर . शीत कटिबंध - पु . ध्रुव व ध्रुववृत्तें यांमधील प्रदेश . शीतकर - पु . चंद्र .
 न. धनुष्याची दोरी ; प्रत्यंचा . कडकड धनु मोडे वोढितां शीत नेटें - माधव रामायण बाल २६ .
वि.  सहा ; सहा ही संख्या . अरबी वर्षांस लावतात . [ अर . शीत् ‍ ]
०काल  पु. १ हिवाळा ; हेमंत व शिशिरऋतूंचा काळ . २ हिंवाळयांतील व पावसाळयांतील मिळून सहा महिन्यांचा काळ . [ सं . ]
०ज्वर  पु. थंडीपासून आलेला ताप ; हिंवताप . [ सं . ]
०पित्त  न. १ एक प्रकारचें कोरडें कुष्ट . २ पित्तदोषामुळें येणारें पडसें , होणारी सर्दी , शैत्यविकार . [ सं . ]
०भानु  पु. चंद्र . जैसा नभीं न भी घन गर्जे झांकोनि शीतभानु रवी । - मोकर्ण ११ . २४ . चौगुणीनें जरि पूर्ण शीतभानु - र . [ सं . ]
०मंगल वि.  दोन्ही कुशीखालीं दोन भोंवरे असणारा ( घोडा ). - अश्वप १२४ . [ सं . ]
०मेह  पु. १ मूत्रावरून ज्ञात होणारा शैत्यविकार , सर्दी , पडसें . २ अशा विकारांत होणारी लघवी . [ सं . ]
०वास  पु. थंडीच्या वेळीं पाण्यांत उभें रहाणें ; एक प्रकारची तपस्या . [ सं . ]
०वीर्य वि.  ज्याचे गुणधर्म थंड आहेत असा ; शैत्यकारक ; सर्दी उत्पन्न करणारा .
०सुगंध  पु. थंड व सौम्य असा सुवास . - वि . थंड व सौम्य अशा सुवासयुक्त ( वार्‍याची झुळुक ) [ सं . ] शीतांशु - पु . चंद्र . शीतोष्ण - वि . कोंबट ; अर्धवट उष्ण . शीतता - स्त्री . थंडी ; सर्दी ; शैत्य . शीतल , शीतळ - वि . १ थंड ; गार . २ मऊ ; सौम्य ; सुखकारक . शीतळशाई - क्री . एक मुलांचा खेळ . हमाम्या शीतळशाई । पोरा मेली तुझी मायी । - भज ३३ . शीतला , शीतळास - स्त्री . १ देवी ; अंगावर उठणारा फोडयांचा रोग . ( क्रि० येणें ; निघणें ; मावळणें ; कानपणें ). २ या रोगाची देवता . शीतलादेवी , शीतळादेवी - स्त्री . देवी या रोगाची देवता . शीतळचिनी , शीतळपाटी , शितळशिमगा - शितळ पहा . शीतळावो - पु . थंडावा ; गारवा .

नेपाली (Nepali) WN

noun  हावामा मिसिएको बाफ जुन रातको चिसोमा जमेर कणका रूपमा झर्छ   Ex. गएको रातिदेखि अत्याधिक शीत झर्दै छ

MERO COMPONENT OBJECT:

पानी

ONTOLOGY:

प्राकृतिक वस्तु (Natural Object) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

ओस

Wordnet:

asm নিয়ৰ

ben হিম

guj ઝાકળ

hin ओस

kan ಮಂಜು

kas شَبنَم , لَو , سُرٕ دَگ

kok दंव

mar दव

mni ꯂꯤꯛꯂꯥ

ori କାକର

pan ਤਰੇਲ

san सीकर

tam பனி

urd شبنم , اوس

A Sanskrit English Dictionary

शीत  mfn.  a mf( आ॑)n. ( fr. श्यै; cf. शीन) cold, cool, chilly, frigid (with ind.p. of √ कृ either शीतं कृत्य, or कृत्वा g. सा-क्षा-दि), [RV.] &c. &c.
dull, apathetic, sluggish, indolent, [L.]
क्वथित   boiled (= ; शीत prob. w.r. for शृत), [L.]
शीत  m.  m. Calamus Rotang, [L.]
Cordia Myxa and Latifolia, [L.]
Azadirachta Indica, [L.]
असन-पर्णी   = and पर्पटा, [L.]

ROOTS:

असन पर्णी

camphor, [L.]
शीत  n.  n. cold, coldness, cold weather, [L.]
cold water, [L.]
Cassia bark, [L.]
शीत    b See p. 1077, col. 3.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

शीत [śīta] a.  a. [श्यै-क्]
Cool, cold, frigid; तव कुसुमशरत्वं शीतरश्मित्वमिन्दोः [Ś.3.2.]
Dull, sluggish, apathetic, sleepy.
Dull, lazy, stupid.
तः A kind of reed.
The Nimba tree.
The cold season (n. also).
Camphor.
तम् Cold, coldness, chillness; आः शीतं तुहिनाचलस्य करथोः [K. P.1.]
Water.
Cinnamon.
Phlegm, one of the three humours of the body (कफ); शीतोष्णे चैव वायुश्च त्रयः शारीरजा गुणाः [Mb.12.16.11.]
Comp. अंशुः the moon; वक्त्रेन्दौ तव सत्ययं यदपरः शीतांशुरुज्जृम्भते [K. P.1.]
camphor.
-अदः   a kind of affection or diseased state of the gums.
-अद्रिः   the Himālaya mountain.
-अश्मन्  m. m. the moon stone.
-आकुल,   -आर्तa. pinched or benumbed with cold, shivering.
-उत्तमम्   water.
करः the moon.
-कालः   the cold season, winter.
-कालीन a.  a. wintry.
-कुम्भः   the fragrant oleander.
-कृच्छ्रः, -च्छ्रम्   a kind of religious penance.
-क्षारः   refined borax.
-गन्धः   white sandal.-गात्रः a kind of fever.
गुः the moon.
चम्पकः a lamp.
a mirror.
-दीधितिः   the moon.-द्युतिः the moon; शीतद्युतेर्मण्डलम् [Sūkti.62.]
-पङ्कः   rum.
पित्तम् a tumour caused by a chill.
increase of bile caused by cold.
-पुष्पः   the Śireeṣa tree.
-पुष्पकम्   benzoin.
-फलः   Ficus Glomerata (Mar. उंबर).
-भानुः   the moon.
-भीरुः   a kind of jasmine (Arabian).
मयूखः, मरीचिः, रश्मिः the moon.
-मूलकम्   the root of the Uśīra q. v.
-रम्यः   a lamp.
-रसः   spirituous liquor made from the unboiled sugar-cane juice.
-रुच्  m. m.,
-रुचिः   the moon; प्रतिवासरं सुकृतिभिर्ववृधे विमलः कलाभिरिव शीतरुचिः [Ki.6.2.]
-वल्कः   theUdumbara tree.
-वीर्यकः   the fig-tree.
-वृष्टिः   a variety of gem; [Kau.A.2.11.]
-शिवः   the Śamee tree.
(वम्) rock-salt.
borax.
-शूकः   barley.
-सहः   the Pīlu tree.
-स्पर्श a.  a. cooling.

Shabda-Sagara

शीत  mfn.  ( -तः-ता-तं)
1. Cold, chilly, frigid.
2. Idle, lazy.
3. Cold, dull, [Page722-a+ 60] apathetic, stupid.
4. Decocted, boiled.
 n.  ( -तं)
1. Cold, coldness.
2. Water.
3. Cold weather or the six months of the rainy, dewy and cold seasons.
4. Cinnamon.
 m.  ( -तः)
1. A small tree, (Cordia myxa.) 2. A kind of ratan, (Calamus fasciculatus.)
3. A plant, (Marsilea quadrifolia.)
4. The Nimba-tree.
5. Camphor.
6. The cold season. f. ( -ता)
1. The wife of RĀMA.
2. A furrow.
E. श्यै to go, aff. क्त; the fem. form more usually occurs सीता, q. v.

ROOTS:

श्यै क्त; सीता

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

adjective  यस्मिन् आवेशः नास्ति।   Ex. तेषां शीतेन स्वागतेन मनः खिन्नम्।

MODIFIES NOUN:

क्रिया दशा

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

जड शीतमय

Wordnet:

asm উষ্মাহীন

bd लेहेम

ben শীতল

guj ઠંડું

kas ہُنٛدُر

mni ꯍꯔꯥꯎꯅꯤꯡꯉꯥꯏ꯭ꯑꯣꯏꯗꯕ

ori ଥଣ୍ଡା

urd ٹھنڈا , سردمہر , بےمہر

adjective  यस्मिन् शैत्यम् अस्ति।   Ex. ह्यः शीतः वायुः अवहत्।

MODIFIES NOUN:

वस्तुः

SYNONYM:

अनुष्ण अनुष्णक अभिशीत जड सुषिक सेभ्य

Wordnet:

asm ঠাণ্ডা

bd गुसु

kan ತಂಡಿ

kas تُرُن , سَرٕد , ہوٚنٛدُر

mal തണുത്ത

pan ਠੰਡੀ

tel చల్లనైన

urd سرد , ٹھنڈا

adjective  यस्मिन् उग्रता भीषणता वा नास्ति।   Ex. गान्धीमहोदयेन आङ्गलैः विरुद्धं शीतं युद्धम् आरब्धम्।

MODIFIES NOUN:

वस्तुः कार्यम्

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

Wordnet:

kan ಶೀತಲ

kas سَرٕد , ہوٚنٛدُر

kok शीत

mal ശാന്തമായ

mni ꯏꯡ ꯇꯞꯄ

tam பனி

tel శాంతము

See : निरुद्योगिन्