कास

{ kāsḥ }

बर'/बड़ो (Bodo) WN

 noun  थामा आरो जिंक एबा थामा आरो थिंनि गलायनानै बानायनाय जाथोसे गलायमोनदेर धातु   Ex. कासखौ थोरसि-लथा बानायनाय बायदिफोराव बाहायनाय जायो

MERO COMPONENT OBJECT:

जिंक थामा

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm এটা ব্ৰঞ্জ

ben কাঁসা

guj કાંસું

hin काँसा

kan ಕಂಚು

kas سرتل

kok कांशें

mal ഓടു്‌

mar कासे

mni ꯁꯦꯟꯖꯦꯡ

nep काँसो

ori କଂସା

pan ਕਾਸ਼ੀ

san कांस्यम्

tam வெண்கலம்

tel కంచు

urd کانسہ , کانسی

   See : आयना

हिन्दी (hindi) WN

   See : खाँसी

कोंकणी (Konkani) WN

 noun  रानवटी जनावरांक, सुकण्यांक, बी मारपाचें काम   Ex. पुर्विल्ल्या काळार राजा म्हाराजा कासाक रानांत वताले

ONTOLOGY:

शारीरिक कार्य (Physical) ➜ कार्य (Action) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

शिकार

Wordnet:

asm চিকাৰ

bd मैहुर

ben শিকার

guj શિકાર

hin शिकार

kan ಬೇಟೆ

kas شِکار

mal നായാട്ട്

mar शिकार

mni ꯁꯥꯗꯥꯟꯕ

nep शिकार

ori ଶିକାର

pan ਸ਼ਿਕਾਰ

san मृगया

tam வேட்டை

tel వేటాడు

urd شکار , صیادی

 noun  कसल्योय वस्तू दवरपा खातीर कागदाची केल्ली पेटी   Ex. दुकानदार दुकान सजोवपा खातीर नव्यो नव्यो वस्तू काशींतल्यान भायर काडटा

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

खोको

Wordnet:

ben প্যাকিংবাক্স

hin खोंखा

kas کھوکھہٕ

mal കടലാസ്പെട്ടി

mar खोका

mni ꯆꯦꯒꯤ꯭ꯀꯥꯈꯟ

nep खोल

pan ਖੋਖਾ

tam கோங்கா

tel కాగితపు సంచి

urd کُھونکھا

   See : कासाटो

A dictionary, Marathi and English

   kāsa a & ad A word of tailors. Straight--cloth cut or cutting cloth. Opp. to इराब or इरेफ Oblique or obliquely.
   for protection &c. Ex. रघुपति तुझी कास धरिली ॥ तरिं त्वां केली उपेक्षा ॥.

Aryabhushan School Dictionary

  f  Udder. The tuck of the धोतर or लुगडें.
कास धरणें.   Cling to for protection. &c.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 ना.  कंबर , काचा , काष्टा , कासोटा , सोगा ;
 ना.  दुधाची ओटी ( पशूंची );
 ना.  अधार , आश्रय .

मराठी (Marathi) WN

 noun  गाय म्हैस वगैरे पशूची दुधाची ओटी   Ex. गाईची कास तटाटली होती
   See : कासोटा

महाराष्ट्र शब्दकोश

  न. ( गो .) शिकार
  स्त्री. गाय . म्हैस वगैरे पशुंची दुधाची ओटी . ' सुरभीच्या कासेंसीं सुज्ञें होऊनि वत्स लागावें । ' - मो .
  पु. खोकला . ( सं . कास )
  स्त्री. १ धोतर , लुगडें यांचा कांसोटा , लंगोटी ; काचा ; ( क्रि०घालणें ; खोचणें ; फेडणें ). तैसीच ते कास गुरुराज याची । ; - दावि ४२० ' तुळशीहार गळां । कांसे पितांबर । ' - तुगा २ . ' बलवंतासि बांधणें कांस । मग अनर्थासी काय उणें । ' पांप्र ३९ . ३४ . २ ( ल .) आश्रय , आधार . ' कामक्रोधालोभांची कास । न सोडीच पाळीली भाष । ' - ज्ञा १६ . ४४८ . ( सं . कच्छ )
  न. १ ( कों .) कुरळ ( गवताचें ) . ( सं . काश = गवत )
  स्त्री. हलकी किंवा भारी जमीन . ही बागाईंत किंवा जिराईत करण्यासाठीं रयतेस दिलेली असते . या जमिनीचे लहान लहान भाग पाडून ते लागवडीस आणतात , तथापि सरकारसारा मात्र त्या भागांवर किंवा त्यांत उप्तन्न होणार्‍या सरसनिरस पिकांवर न बसवितां संबंध जमिनीवर बसविलेला असतो . केव्हा केव्हां निव्वळ बागाईत किंवा जिराईत जमिनीलाहि कास म्हणतात . ' कासबंदी व कासजमीन पहा . २ ( कों .) खाचराचा एक लहान भाग . खत वगैरे सांठविण्यासाठी राखलेला खाचराचाच भाग . ३ ( माण .) दुसरीकडे पुरवणीसाठी किंवा भरीसाठीं बक्षीस दिलेली जमीन . - पु . १ ( कु .) डोंगरावरील वसकस भागांत मशागत केलेली म्हणजे धान्य पेरण्यास योग्य केलेली जमीन . २ ( कु .) रेताड जमिनीचें मोठें खाचर . ( सं . कृष् = कसणें )
   विक्रिवि . १ ( शिंपी ) सरळ . २ सरळ कापलेलें काप्ड ; याच्या उलत इराब , इरेफ = तिरकस .
  स्त्री. वर्ग , प्रत ; वळ . ' लोहार , सुतार , महार व मांग यांस पहिली किंवा थोरली कास असें नांव आहे .' - ज्ञाको अ ५२७ . ( सं . कक्षा )
०कसणे   घालणें बांधणें - १ कसोटा घालणें . ' हा सीते ! जरि नत मी कशितोंचि तथापि कास हां - सीते ' २ ( ल .) काम करण्याला तयार असणें ; कंबर बांधुन काम करण्यास तया असणें , संकल्प करणें . ' आणि होय येवढी कास । कासिली जेणें । ' - अमृ७ . १२९ . ' तो पवन म्हणे हूं घाल खलांतिका शिशो कास । ' - मोभीष्म ५ . ३६ . - कासेस लागणें , कास धरणें - एखाद्या बलिष्ठ माणसाच्या आश्रयार्थ जाणें . ' तरी आम्हीं तुझी धरियेली कास । - तुगा १६०७ ' भगवंतांची कास धरावी आणिक आस कशास रे । ' - सेस लावणें - आश्रय देणें ; आधार देणें . ' आमचें चाळकपण कृष्णासि आलें । कांसें लाविलें जनार्दनीं ' - एरुस्व १६ . १६५ .
०घालणें   गाय , म्हैस वगैरे ओटी घालावयाल लागणेम ; गाभण असतां जसजसें दिवस भरत येतात व ती विण्याची वेळ जवळ येतें तसतशी तिची ओटी मोठी होत असते त्याला कास घालणें म्हणतात .

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

   [कास=ओटी] कास घालणें
   ओटी करणें
   गाय, म्‍हैस वगैरेची प्रसूतीपूर्वी ओटी दिसूं लागणें.
   कास कसणें-घालणें-बांधणें
   कासोटा घालणें
   कासोटा मारणें. ‘घालील न शरणागत कार्या तो कास काय संवर्त।’ -मोद्रोण ४.७४. ‘मी कशितोंचि तथापि कास हा सीते !’-मोहरि ४९-७९. -मोविराट ७.१०. २. काम करण्यास तयार होणें
   कंबर बांधून तयार असणें
   उद्युक्त होणें. ‘कास घालोनि बळकट। झालों कलिकाळावरी नीट।’-तुगा ३३५. -मोभीष्‍म ५.३६.

A Sanskrit English Dictionary

कास  m.  1. m. id., [Suśr.]; [BhP.]
   (also) going, motion, [Śiś. xix, 27].
कास  mn.  2. mn. for काश (the grass Saccharum spontaneum), [L.]
कास  m.  m. the plant Moringa pterygosperma, [L.]
कास  mfn.  3. mfn. fr. √ कस्, [Pāṇ. 3-1, 140.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

कासः [kāsḥ] सा [sā]   सा [कास्-घञ्]
   Cough, catarrh. मुञ्च शीपेक्त्था उत कास एनम् [Av.1.12.3;] कासश्वासकृतायासः कण्ठे घुरघुरायते [Bhāg.3.3.16.]
   Sneezing. -Comp.
-कुण्ठ a.  a. affected with cough. (-ण्ठः) an epithet of Yama.-घ्न,
-हृत् a.  a. removing cough, pectoral. (-घ्नः) a medical plant (Mar. बेहडा) (-घ्नी) a sort of prickly nightshade, Solanum Jacquini (Mar. रिंगणी).
-नाशिनी  N. N. of medicinal plant.
   मर्दः a cure of cough.
   an acid preparation (कासुंदी).

Shabda-Sagara

कास   r. 1st cl. (ऋ) कासृ (कासते)
   1. To make a bad sound, or one indi- cating disease; to cough.
   2. To shine: see काश.
कास  m.  ( -सः)
   1. Cough, catarrh.
   2. A species of reed or long grass, (Saccharum spontaneum.)
   3. Morunga, (Hyperanthera, &c.) see शीभाञ्जन.
    E. कास् to cough, to make an unpleasant sound, अच् affix: also काश् to shine, &c. see काश.

ROOTS:

कास् अच् काश् काश