घुण

{ ghuṇḥ }

हिन्दी (hindi) WN

See : घुन

A dictionary, Marathi and English

ghuṇa m S Scolopendra morbitans.

महाराष्ट्र शब्दकोश

 पु. लांकूड कोरणारा एक किडा . कै खटवांग जुनें घुणें लिबडिलें ? हें खडग कैचें करीं । - निमा १ . ६६ . [ सं . ] घुणाक्षर - न . १ घुण नांवाच्या किडयानें लाकूड कोरल्यावर उमटलेल्या , उठलेल्या अक्षराची आकृति ; किडयानें कोरलेल्या जागचें अक्षराकार चिन्ह . विपायें घुणाक्षर पडे । टाळिये काउळा सांपडे । - ज्ञा १७ . ३०१ . २ भुंग्याच्या गुंजारवांत , गुणगुणण्यांत अक्षरासारखें भासतें , ऐकायाला येतें तें . [ घुण + अक्षर ] घुणाक्षरन्याय - पु . ( न्याय . ) घुणाक्षरावरून बनविलेला न्यायशास्त्रातील एक न्याय . किडयानें सहजगत्या कोरलेल्या आकृतींत एखाद्या अक्षराचें , वस्तूचें , मनुष्याचें . साम्य ( चित्र ) आढळतें . यावरून यदृच्छाघटित अकल्पित गोष्टीस हा न्याय लावतात . सहजासहजीं घडणारी गोष्ट ; असंकल्पित घटना . हा घुणाक्षर न्यायानें या कटकटींतून खरोखरच नांव विचारण्याचा कानडी प्रश्न उमटला कीं काय ? - भा . ६३ . [ घुण + अक्षर + न्याय ]

A Sanskrit English Dictionary

घुण  m.  m. a kind of insect found in timber (= वज्र-कीट), [ṢaḍvBr.]; [Suśr.]; [Pañcat.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

घुणः [ghuṇḥ]   [घुण्-क] A particular kind of insect found in timber. -Comp.
-अक्षरम्, -लिपिः  f. f. an incision in wood or in the leaf of a book made by an insect or worm and resembling somewhat the form of a letter; सकृज्जय- मरेर्वीरा मन्यन्ते हि घुणाक्षरम् [Rāj. T.4.167.] ˚न्यायः see under न्याय; घुणाक्षरन्यायेन निर्मितं तस्या वपुः [Dk.]
-क्षत,   -जग्धa. worm-eaten; घुणजग्धं काष्ठमिव राजकुलं भज्येत [Kau.A. 1.17;] श्रीनिर्मितिप्राप्तघुणक्षतैकवर्णोपमावाच्यमलं ममार्ज [Śi.3.58.]

Shabda-Sagara

घुण   r. 1st and 6th cls. ( घोणते घुणति) To roll, to whirl, to turn round, (इ) घुणि
r. 1st cl. ( घुणते) To take or accept. भ्वा-आ-सक-सेट् . तु-प-अक .
घुण  m.  ( -णः)
1. An insect that is found in timber.
2. The pangolin or armadillo.
E. घुण् to turn round, affix क.

ROOTS:

घुण् क