वानप्रस्थ

{ vānaprasthḥ, vānaprastha }

Puranic Encyclopaedia

VĀNAPRASTHA   (House-holder in the forest). One of the four stages of life. (See under Āśrama).

हिन्दी (hindi) WN

noun  प्राचीन भारतीय आश्रमों में से तीसरा आश्रम जिसमें लोग गृहस्थ जीवन का त्याग कर वन में जाकर रहते थे   Ex. आश्रम व्यवस्था में पचास के बाद का समय वानप्रस्थ के लिए निर्धारित था ।

ONTOLOGY:

अवस्था (State) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

वानप्रस्थ आश्रम

Wordnet:

ben বনপ্রস্থ

guj વાનપ્રસ્થ

kan ವಾನಪ್ರಸ್ತ

kok वानप्रस्थ

mal വാനപ്രസ്ഥം

mar वानप्रस्थ

ori ବାନପ୍ରସ୍ଥ ଆଶ୍ରମ

pan ਵਣ ਆਸ਼ਰਮ

tam வானப்ரஸ்த ஆசரமம்

tel వానప్రస్థ

urd بان پرستھ

See : वानप्रस्थी

कोंकणी (Konkani) WN

noun  जातूंत लोक कुटुंबीक जिणेचो त्याग करून रानांत वचून रावतात असो पुर्विल्ल्या भारतीय आश्रमांतलो तिसरो आश्रम   Ex. आश्रमा अवस्थेंत पन्नाशी उपरांतचो काळ वानप्रस्था खातीर थारिल्लो आसतालो

ONTOLOGY:

अवस्था (State) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

वानप्रस्थाश्रम वानप्रस्थ आश्रम

Wordnet:

ben বনপ্রস্থ

guj વાનપ્રસ્થ

hin वानप्रस्थ

kan ವಾನಪ್ರಸ್ತ

mal വാനപ്രസ്ഥം

mar वानप्रस्थ

ori ବାନପ୍ରସ୍ଥ ଆଶ୍ରମ

pan ਵਣ ਆਸ਼ਰਮ

tam வானப்ரஸ்த ஆசரமம்

tel వానప్రస్థ

urd بان پرستھ

A dictionary, Marathi and English

The Bráhman of the third order who has passed through the conditions of student and householder, and has left his house and family for lonely meditation in woods and wilds,--the hermit or anchorite. 2 also वानप्रस्थ्य n S The आश्रम or order of the hermit-Bráhman.

Aryabhushan School Dictionary

 m  The Brâhman in the third stage of life-the hermit.

मराठी (Marathi) WN

noun  वानप्रस्थाश्रम स्वीकारलेली व्यक्ती   Ex. वानप्रस्थाचे मन आता देवपूजेत रमू लागले होते.

ONTOLOGY:

व्यक्ति (Person) ➜ स्तनपायी (Mammal) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

kas وانپرٛستھی , وانپرٛستھ

ori ବାନପ୍ରସ୍ଥୀ

pan ਵਾਨਪ੍ਰਸਥੀ

san वानप्रस्थः

urd وان پرستھی , وان پرستھ

noun  प्राचीन भारतीय आश्रमांतील तिसरा आश्रम ह्यात लोक संसाराचा, घरादाराचा त्याग करून वनात राहतात व ईश्र्वर चिंतनात उर्वरित आयुष्य घालवितात   Ex. आश्रमव्यवस्थेत पन्नाशीनंतरचा काळ वानप्रस्थासाठी निर्धारित होता.

ONTOLOGY:

अवस्था (State) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

वानप्रस्थ आश्रम

Wordnet:

ben বনপ্রস্থ

guj વાનપ્રસ્થ

hin वानप्रस्थ

kan ವಾನಪ್ರಸ್ತ

kok वानप्रस्थ

mal വാനപ്രസ്ഥം

ori ବାନପ୍ରସ୍ଥ ଆଶ୍ରମ

pan ਵਣ ਆਸ਼ਰਮ

tam வானப்ரஸ்த ஆசரமம்

tel వానప్రస్థ

urd بان پرستھ

महाराष्ट्र शब्दकोश

 पु. चार आश्रमांपैकी तृतीयाश्रम ( गृहस्थाश्रमानंतरचा वनांत राहण्याचा काळ . ); त्यांत राहणारा ब्राह्मण ; वानप्रस्छ , वानप्रहस्त अशीहि रुपे आढळतात . वानप्रस्छ यती सुस्नात । - दाव १९१ . गृहस्त्याश्रमी वानप्रहस्ती । - दा १ . ८ . २४ . - न . वानप्रस्थाश्रम . [ सं . ]

A Sanskrit English Dictionary

वानप्रस्थ  m.  m. ( fr. वन-प्रस्थ) a Brāhman in the third stage of life (who has passed through the stages of student and householder and has abandoned his house and family for an ascetic life in the woods; See आश्रम), hermit, anchorite (mentioned by Megasthenes under the name ὑλόβιοι), [Āpast.]; [Mn.]; [MBh.] &c., [RTL. 362]
a class of supernatural beings, [MW.]
Bassia Latifolia or Butea Frondosa, [L.]
वानप्रस्थ  mfn.  mfn. relating to a वानप्रस्थ
वानप्रस्थ  m.  m. ( scil. आश्रम) the third stage of a Brāhman's life, forest-life, [MBh.]; [R.]; [Hariv.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

वानप्रस्थः [vānaprasthḥ]   [वाने वनसमूहे प्रतिष्ठते स्था-क]
A Brāhmaṇa in the third stage of his religious life; तपसा कर्षितोऽत्यर्थं यस्तु ध्यानपरो भवेत् । संन्यासीह स विज्ञेयो वानप्रस्थाश्रमे स्थितः ॥
An anchorite, a hermit.
The Madhuka tree.
The Palāśa tree.

Shabda-Sagara

वानप्रस्थ  m.  ( -स्थः)
1. The Brāhmana of the third order, who has passed through the conditions of student and householder, and has left his house and family for lonely meditation in woods and wilds; the hermit, the anchoret.
2. A tree, (Bassia latifolia.)
3. The Palāsha-tree, (Butea frondosa.)
E. वन a wood, अण् aff., वान a soli- tude in the woods, &c., प्रस्थ who goes forth to, from स्था to stay, with प्र prefix, and क aff.

ROOTS:

वन अण् वान प्रस्थ स्था प्र क