॥ श्रीगणेषाय नमः ॥ श्रीकृष्णाय नमः ॥
ॐ नमो स्वामी सद्‍गुरू । तूं निजांगें क्षीर सागरू ।
तुझा उगवल्या प्रबोधचंद्रू । आल्हादकरू जीवासी ॥१॥
ज्या चंद्राचे चंद्रकरीं । निबिड अज्ञान अंधारीं ।
त्रिविध ताप दूर करी । हृदयचिदंबरीं उगवोनी ॥२॥
ज्या चंद्राचे चंद्रकिरण । आर्तचकोरांलागीं जाण ।
स्वानंदचंद्रामृतें स्त्रवोन । स्वभावें पूर्ण करिताती ॥३॥
अविद्याअंधारीं अंधबंधे । संकोचलीं जीवदेहकुमुदें ।
तीं ज्याचेनि किरणप्रबोधें । अतिस्वानंदें विकासलीं ॥४॥
जो चंद्र देखतांचि दिठीं । सुख होय जीवाच्या पोटीं ।
अहंसोमकांतखोटी । उठाउठी विरवितू ॥५॥
पूर्णिमा पूर्णत्वें पूर्ण वाढे । देखोनि क्षीराब्धी भरतें चढे ।
गुरुआज्ञामर्यादा न मोडे । स्वानंद चढे अद्वयें ॥६॥
सद्‍गुरु क्षीराब्धी अतिगहन । सादरें करितां निरीक्षण ।
वेदांतलहरीमाजीं जाण । शब्दचिद्रत्‍नें भासती ॥७॥
तेथ विश्वासाचा गिरिवर । वैराग्यवासुकी रविदोर ।
निजधैर्याचे सुरासुर । मंथनतत्पर समसाम्यें ॥८॥
मथनीं प्रथम खळखळाटीं । लयविक्षेप हाळाहळ उठी ।
तें विवेकनीळकंठें कंठीं । निजात्मदृष्टीं गिळिलें ॥९॥
मग अभ्यास प्रत्यगावृत्ती । क्रियेसी झाली विश्रांती ।
प्रकटली रमा निजशांती । जीस श्रीपती वश्य झाला ॥१०॥
तेथ ब्रह्मरस आणि भ्रमरस । इंहीं युक्त अमृतकलश ।
मथनीं निघाला सावकाश । ज्याचा अभिलाष सुरासुरां ॥११॥
ते विभागावयालागुनी । माधवचि झाला मोहिनी ।
अहंराहूचें शिर छेदूनी । अमृतपानी निवविले ॥१२॥
ते वृत्तिरूप मोहिनी । पालटली तत्क्षणीं ।
ठेली नारायण हो‍उनी । पहिलेपणीं उठेना ॥१३॥
ते क्षीरसागरीं नारायण । समाधि शेषशयनीं आपण ।
सुखें सुखावला जाण । अद्यापि शयन केलें असे ॥१४॥
ऐसा सद्‍गुरु चित्सागरु । ज्याचा वेदांसी न कळे पारू ।
नारायणादि नानावतारू । ज्याचेन साचारू उपजती ॥१५॥
ज्याचीं चिद्रत्‍नें गोमटीं । हरिहरांचें कंठीं मुकुटीं ।
बाणलीं शोभती वेदपाठीं । कविवरिष्ठीं वानिलीं ॥१६॥
ऐशिया जी अतिगंभीरा । जनार्दना सुखसागरा ।
अनंतरूपा अपारा । तुझ्या परपारा कोण जाणे ॥१७॥
विवेकें न देखवे दिठीं । वेदां न बोलवे गोठी ।
तेथ हे माझी मराठी । कोणे परिपाटी सरेल ॥१८॥
हो कां राजचक्रवर्तीचे माथां । कोणासी न बैसवे सर्वथा ।
तेथ माशी जाऊनि बैसतां । दुर्गमता तंव नाहीं ॥१९॥
कां राजपत्‍नीचे स्तन । देखावया शके कोण ।
परी निजपुत्र तेथें जाण । बळें स्तनपान करीतसे ॥२०॥
तेवीं माझी हे मराठी । जनार्दनकृपापरिपाटीं ।
निःशब्दाच्या सांगे गोठी । चिन्मात्रीं मिठी घालूनी ॥२१॥
असो आकाश घटा सबाह्य आंतू । तेवीं शब्दामाजीं निःशब्दवस्तू ।
रिता बोल रिघावया प्रांतू । उरला प्रस्तुतू दिसेना ॥२२॥
बाळक बोलों नेणे तत्त्वतां । त्यासी बोलिकें बोलवी पिता ।
तैसीच हेही जाणावी कथा । वाचेचा वक्ता जनार्दन ॥२३॥
त्या जनार्दनाचे कृपादृष्टीं । भागवत सांगों मराठिये गोष्टी ।
जें कां आलोडितां ग्रंथकोटी । अर्थी दृष्टी पडेना ॥२४॥
तेंचि श्रीमहाभागवत । जनार्दनकृपें येथ ।
देशभाषा हंसगीत । ज्ञान सुनिश्चित सांगीतलें ॥२५॥
सद्‍भावें करितां माझी भक्ती । तेणें ज्ञानखड्गाची होय प्राप्ती ।
छेदोनि संसारआसक्ती । सायुज्यमुक्ती मद्‍भक्तां ॥२६॥
माझेनि भजनें मोक्ष पावे । ऐसें बोलिलें जें देवें ।
तें आइकोनियां उद्धवें । विचारू जीवें आदरिला ॥२७॥
देवो सांगे भजनेंचि मुक्ती । आणि ज्ञात्यांची व्युत्पत्ती ।
आणिकें साधनें मोक्षाप्रती । सांगताती आनआनें ॥२८॥
एवं या दोहीं पक्षीं जाण । मोक्षीं श्रेष्ठ साधन कोण ।
तेचि आशंकेचा प्रश्न । उद्धवें आपण मांडिला ॥२९॥