धर्ममेके यशश्चान्ये कामं सत्यं दमं शमम् ।
अन्ये वदन्ति स्वार्थं वा ऐश्वर्यं त्यागभोजनम् ।
केचिद् यज्ञतपो दानं व्रतानि नियमान्यमान् ॥ १० ॥
मीमांसकाचे मत येथ । काम्य निषिद्धरहित ।
कर्मचि साधन मानित । मोक्ष येणें प्राप्त म्हणताती ॥६५॥
काव्य नाटक अळंकार करिती । ते कवित्वचि साधन मानिती ।
कविताप्रबंधव्युत्पत्ती । मोक्ष मानिती तेणें यशें ॥६६॥
कवीश्वरांचें मत ऐसें । आपुले कवित्वाचेनि यशें ।
मोक्ष लाहों अनायासें । हें कवितापिसें कवीश्वरां ॥६७॥
वात्स्यायनकोकशास्त्रमत । त्यांचा अभिप्रायो विपरीत ।
कामसुखें मोक्ष मानित । काम सतत सेवावा ॥६८॥
सांख्य-योगांची वदंती । सत्य-शम-दमादि संपत्ती ।
हेंचि साधन मोक्षाप्रती । नेम निश्चितीं तिंहीं केला ॥६९॥
नीतिशास्त्रकारांचें मत । सार्वभौम राज्य प्राप्त ।
त्यातेंचि मोक्ष मानित । सामदानादि तेथ साधन ॥७०॥
एकांचा मतविभाग । शिखासूत्रमात्रत्याग ।
त्याचें नांव मोक्षमार्ग । परम श्लाघ्य मानिती ॥७१॥
देहात्मवाद्यांचा योग । स्वेच्छा भोगावे यथेष्ट भोग ।
कैंचा नरक कैंचा स्वर्ग । मेल्या मग कोण जन्मे ॥७२॥
अश्वमेध राजसूययाग । हाचि एकांचा मोक्षमार्ग ।
एकां मूर्तिउपासना सांग । पूजाविभाग तें साधन ॥७३॥
एकाचें मत साक्षेप । कडकडाटेंसी खटाटोप ।
शरीरशोषणादि जें तप । तो मार्ग समीप मोक्षाचा ॥७४॥
एक म्हणती श्रेष्ठ साधन । मोक्षमार्गीं केवळ दान ।
दीक्षित म्हणती व्रतग्रहण । हेंचि साधन मोक्षाचें ॥७५॥
एकांच्या मताचा अनुक्रम । अवश्य करावे व्रत नियम ।
एवं मतानुसारें उपक्रम । नानासाधनसंभ्रम बोलती ॥७६॥
या साधनांची पाहतां स्थिती । आद्यंतवंत निश्चितीं ।
तेंचि पैं उद्धवाप्रती । कृष्ण कृपामूर्ती सांगत ॥७७॥