गतिः [gatiḥ] f. f. [गम्-भावे क्तिन्]
Motion, going, moving, gait; गतिर्विगलिता
[Pt.4.78;] अभिन्नगतयः
[Ś.1.14;] (न) भिन्दन्ति मन्दां गतिमश्वमुख्यः
[Ku.1.11] do not mend their slow gait (do not mend their pace); so गगनगतिः
[Pt.1;] लघुगतिः
[Me.16;] [U.6.23.] Access, entrance; मणौ वज्रसमुत्कीर्णे सूत्रस्येवा- स्ति मे गतिः
[R.1.4.] Scope, room; अस्त्रगतिः
[Ku.3.19;] मनोरथानामगतिर्न विद्यते
[Ku.5.64;] नास्त्यगतिर्मनोरथानाम्
[V.2.] Turn, course; दैवगतिर्हि चित्रा,
[Mu.7.16.] Going to, reaching, obtaining; वैकुण्ठीया गतिः Pt.1 obtaining Heaven.
Fate, issue; भर्तुर्गतिर्गन्तव्या
[Dk.13.] State, condition; दानं भोगो नाशस्तिस्रो गतयो भवन्ति वित्तस्य
[Bh.2.43;] [Pt.1.16.] Position, station, situation, mode of existence; परार्ध्यगतेः पितुः
[R.8.27;] कुसुमस्तबकस्येव द्वे गती स्तो मनस्विनाम्
[Bh.2.14;] [Pt.1.41,42.] A means, expedient, course, alternative; अनुपेक्षणे द्वयी गतिः
[Mu.3;] का गतिः what help is there, can't help (often used in dramas)
[Pt.1.319;] अन्या गतिर्नास्ति
[K.158;] cf. also अगतिका हि एषा गतिः यत् कृत्स्नसंयोगे सति विकल्पसमुच्चयौ स्याताम् ŚB. on
[MS.1.5.47.] Recourse, shelter, refuge, asylum, resort; विद्यमानां गतिर्येषाम्
[Pt.1.32,322;] आसयत् सलिले पृथ्वीं यः स मे श्रीहरिर्गतिः
[Sk.] Source, origin, acquisition; क्रियाविशेषबहुलां भोगैश्वर्यगतिं प्रति
[Bg.2.43;] [Ms.1.5.] a way, path.
A march, procession.
An event, issue, result.
The course of events, fate, fortune.
Course of asterisms.
The diurnal motion of a planet in its orbit.
A running wound or sore, fistula.
Knowing; अपेन पूर्वं न मयेति का गतिः
[Ki.14.15;] knowledge, wisdom.
Transmigration, metempsychosis;
[Ms.6.73;12.3,23,4-45;] त्यज बुद्धिमिमां गतिप्रवृत्ताम्
[Bu. Ch.5.36] ;
[Bhāg.1.17.1.] A stage or period of life, (as शैशव, यौवन, वार्धक).
(In gram.) A term for preposition and some other adverbial prefixes (such as अलम्, तिरस् &c.) when immediately connected with the tenses of a verb or verbal derivatives.
Position of a child at birth.-Comp.
-अनुसरः following the course of another.-ऊन a. impassable, desert.
-भङ्गः stoppage.
-हीन a. a. without refuge, helpless, forlorn.