|
पु.
ढीग ; रचना ; रचाई .
रचण्याची क्रिया .
रचलेली वस्तु .
रचून केलेला ढीग किंवा केलेली रास . [ सं . रच = रचना करणें ] रचणावळ - स्त्री . जुळण्याची , एके जागीं ठेवण्याची मजूरी , किंमत . [ रचणें + वळ ] रचणी - स्त्री .
रचण्याचा जो व्यापार ती .
रचना . रचणी , रचणूक - स्त्री . रचना ; जुळणूक ; व्यवस्थित लावणी ; व्यवस्था . [ सं . रचना ] रचणें - उक्रि .
मांडणें ; जुळणें ; व्यवस्थित रुपांत ठेवणें , उरकणें ;
पदार्थ एकावर एक ठेवणें किंवा पदार्थाच्या एका थरावर दुसरा , दुसर्या थरावर तिसरा , अशा प्रकारें त्यांची रास करणें ; जुळणें .
उभें करणें ; उभारणें ; मांडणें . बाहेरी पद्मासन रचुनी । - ज्ञा ८ . ९२ .
शब्दांची , विचारांची योग्य प्रकारें मांडणी , जुळणी करुन ग्रंथ , श्लोक इ० निर्माण करणें .
( कादंबरी , गोष्ट , बनावट हकीगत इ० ) आपल्या कल्पनेनें नवीन बनविणें .
( माप , योजना ) ठरविणें ; आंखणें . - अक्रि . तन्मय होणें . तूं संत स्तवनीं रचसी । तरी कथेची से न करिसी । - ज्ञा ५ . १४१ . [ सं . रच = रचना ] रचना - स्त्री .
मांडणी ; रचण्याचा व्यापार ; व्यवस्थित ठेवणें ; एकावर एक किंवा एकापुढें एक ठेवणें . अनेक पदांची रचना केली असतां श्लोक होतो .
घर , मांडव , भिंत , गवताची गंजी इ० ची उभारणी .
कल्पनेनें निर्माण केलेली कांहीं वस्तु , गोष्ट इ० .
ग्रंथ , मसलत , श्लोक इ० ची उत्तम प्रकारची जुळणी .
घटना ; जुळणी . शरीराची रचना सर्व शस्त्रवैद्यांस ठाऊक असावी लागते .
हार , दागिना , यंत्र इ० चे अवयव विशिष्ट प्रकारें जुळवून त्यांची विशिष्ट प्रकारें केलेली जुळणी .
मांडणें , बनविणें , उभारणें , निर्मिणें , जुळविणें , घडविणें , गुंफिणें इ० क्रियांनीं झालेला किंवा अस्तित्वांत आलेला पदार्थ . तव रचना देखे गोमटी । राजद्वारीं - ऋ ५६ . [ सं . रच = जुळणें ] रचमेच - पु . ( महानु . ) उपद्व्याप . जया रचमेचची भीति । सदा जनेशीं संगती । गुरुकुळीं रती । नाहीं कदा । - ज्ञाप्र २३५ . रचयिता - वि . रचना करणारा [ सं . ] रचलेपणा - पु . स्थिरपणा ; सुखरुपता . म्हणे पावो घडफडील । तरी स्वामीची निद्रा मोडैल । रचलेपणा पडैल । झोती हन - ज्ञा १३ . २५६ . रचाई - स्त्री .
रचण्याची क्रिया , सरणी ; तेणेंकरुन सिद्ध झालेला पदार्थ .
अशा सिद्धतेसाठीं द्यावे लागलेलें द्रव्य .
व्यवस्था ; तजवीज ; व्यवस्थित लावणी ; जुळणी .
रचना ; मांडणी ; जुळणी ; उभारणी . धर्ममंदिराची रचाई श्रद्धेच्या किंवा विश्वासाच्या पायावर झालेली आहे . रचावा - पु रचना . तरी हे इच्छा धरी कोण । सृष्टीरचाव्याची । - दा ८ . २ . १२ . रचित - वि .
रचलेला ; जुळविलेला ; मांडलेला ; व्यवस्थित ठेवलेला , लावलेला .
योजलेलें ; बेत केलेलें ; जुळविलेलें ; बांधलेलें ( पुस्तक , कविता , फुलें वगैरे ); आंखणी , अंदाज केलेलें . [ सं . ] रचुन , रच्चुन - क्रिवि . भरपूर , पूर्ण या अर्थी . रच्चक - स्त्री . ( व . ) भडिमार ; एकसारखा मारा . पत्रांची रच्चक लाविली .
|