आपण

{ āpaṇḥ }

हिन्दी (hindi) WN

noun  हाट या बाजार में उगाहा जानेवाला कर   Ex. कोतवाल आपण एकत्रित कर रहा है ।

ONTOLOGY:

वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

तह बाजारी तह-बाजारी

Wordnet:

ben বাজারি কর

guj આપણ

ori ପଣ୍ୟକର

san आपणिकः

urd تہہ بازاری

See : दुकान, बाजार

A dictionary, Marathi and English

One's self. This is a representative or referential pronoun, standing indifferently for I, thou, he, we, ye, they; or for Myself, thyself, himself, ourselves, yourselves, themselves. Ex. म्यां त्याला जेवूं घातलें मग आ0 जेवायास बसलों; तू मला खटपटींत लावून आ0 स्वस्थ बसलास; त्यानें चोरी करावी आणि आ0 च चोर चोर म्हणून हाका मारीत सुटावें; and in this manner, through the plural. 2 In the style of majesty or magniloquence, आपण is assumed by the first person singular, bearing the plural significance and regimen of We; and in the reverential or respectful style, it is used in addressing the second person and in designating the third person singular, exercising the plural government of Ye and They, and conveying the force of such English phrases as Your majesty, Your honor, Your worship, His excellency, His highness &c. 3 आपण rather especially stands for No. 1, the first of the persons, for I or myself, or for We or ourselves. Ex. त्यापाशीं मागितलें असतां तो आपणास देईल.

Aryabhushan School Dictionary

pro   One's self. (आपण) A person meaning I, we, thou, ye, he, they or myself, thyself &c. in all persons, singular and plural. This word may be taken to represent such English expressions as Your worship, Your honor, His honor, His highness &c.
आपण हंसे लोकांला शेंबूड आपल्या नाकाला   Thou seest a mole in the eyes of others, but not a beam in your own.
आपण होऊन   Voluntarily; personally.
आपणावरुन जग ओळखावें   From thyself learn the whole world.
आपणावर आणणें,वर्तविणें   To take the credit to one's self.
आपणास म्हणविणें   To vaunt oneself as great.

महाराष्ट्र शब्दकोश

 पु. बाजार किंवा दुकान . क्षेत्र म्हणिजे शेत गहन । हाट उत्पन्न द्रव्य आपण । - एभा २७ . ३७९ [ सं . आपण ; आ + पण = नाणें ( ८० कवड्यांचें ); पण = विकत देणें - घेणें ]
सना .
स्वत :; हें सर्वनाम मीं , तूं , तो , आम्ही , तुम्हीं , ते किंवा मी स्वत :, तूं स्वत :, तो स्वत :, आम्ही स्वत :, तुम्हीं स्वत : याबद्दलहि योजितात . जसें - म्या त्याला जेऊं घातलें मग आपण ( मी ) जेवावयास बसलों ; तूं मला खटपटीस लावून आपण ( तूं ) स्वस्थ बसलास ; त्यानें चोरी करावी आणि आपण ( त्यानें स्वत : ) चोर चोर म्हणून हाका मारीत सुटावें . याप्रमाणेंच अनेक वचनीं रुपे - आपण ( तुम्हीं ) येत असाल तर मी येईन इ० .
दरबारी भाषेंत बोलणारे राजे , सरदार , मोठे लोक , संपादक वगैरे प्रथमपुरुषीं एकवचनी बहुमानार्थानें स्वत : या अर्थी व सत्कारपूर्वक भाषणांत तूं या अर्थी आपण हा शब्द वापरतात . व संभाषणांत ज्याशीं संभाषण चाललें असेल त्याशिवाय अन्य म्हणजे तृतीय पुरुषासंबंधीं बोलतांनां एकवचनांत आपण शब्द योजतात . [ सं . आत्मन ; प्रा . अप्पणा - णे ; पं . गु . आपण ; सिं . पाण . ]
( विशेषेंकरुन ) मी , मी स्वत :, आम्ही किंवा आम्ही स्वत : यांच्या विषयीं आपण हा शब्द वापरतात . जसें - त्यांपाशीं मागितलें असतां तो आपणास देईल .
( प्रथमपुरुषीं अ . व . ) एका स्थानीं असलेले सर्व लोक ( बोलणारा धरुन ) किंवा त्यांना उद्देशून . सभ्य गृहस्थहो , आज आपण याठिकाणीं कां जमलों आहोंत हें सांगण्याचें कारण नाहीं . म्ह० आपणावरुन जग ओळखावें = आपल्यास जसें होतें तसें दुसर्‍यासहि होत असेल असें समजावें . आपणावर आणणें , वर्तविणें - केलेल्या कृत्यांचें यश किंवा श्रेय आपल्यावर घेणें . सांगतो हळुहळूच अचाटें । आपणाचवरि वर्तवितो । आपणास म्हणविणें - आपण मोठ्या योग्यतेचे , मोठे हुषार , निष्णात असें मिरविणें ; प्रौढी सांगणें . आपण होऊन - आपखुशीनें ; आत्मसंतोषानें ; स्वत : च्या प्रेरणेनें . मी आपण होऊन तुला हें बक्षीस देणार होतों . आपण या शब्दाला पयां , पां , पें , पेयां - हे प्रत्यय स्वत :; स्वत : स ; आपल्या स्वत : ला ; आपणास या अर्थी लागतात ( विशेषत : काव्यांतून ). तिआ न सांभाळिती । आपणपआं ते । - दाव ३१९ . चक्षुरुप राहिले आपणपां । - विपू ४ . २५ . जेया आपणपें सांडूनि कहीं । इंद्रियग्रामुवेरि येणें नाहीं । - राज्ञा ५ . १०४ . अहंकारु अहंत्वेसि मुरे । आपणपेची । - ऋ ६३ . तेही विसरले आपणपें । - उषा १८१५ . [ आपण + पैं ]

A Sanskrit English Dictionary

आपण  m.  m. a market, a shop, [MBh.]; [R.]; [Kathās.]
waves, [MBh.]
आ   (fr. 4. + √ पण्) commerce, trade, [L.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

आपणः [āpaṇḥ]   [आपण्-घञ्]
A market; shop. विपणापणवान् रम्यः [Mb.14.59.11;] भक्ष्यमाल्यापणानां च ददृशुः श्रियमुत्तमाम् [Mb.]
Trade, commercial commodity; पिहितापणोदया [Rām.2.48.37.]
A group of shopkeepers; शकटापण- वेशाश्च यानं युग्यं च सर्वशः [Mb.5.196.26.] -Comp.
-वीथिका   A row of stalls, market; [Rām.]
-वेदिका   A shopcounter.

Shabda-Sagara

आपण  m.  ( -णः)
1. A market.
2. A shop.
E. आङ् before and पणि to trade, affix अच्.

ROOTS:

आङ् पणि अच्

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

noun  आपणस्य दिनम् ।   Ex. अत्रस्य आपणं कदा अस्ति ।

ONTOLOGY:

अवधि (Period) ➜ समय (Time) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

वीथि पन्यवीथि विपण

Wordnet:

mal പൊതുപ്രവര്ത്തഹനം